نعل وارونه وزیر کشاورزی

نعمت احمدی حقوقدان اخیرا کلیپی در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود که تعجب همگان خصوصا کشاورزان را برانگیخته است. آقای وزیر کشاورزی در جلسه‌ای که ریاست قوه قضائیه هم حضور دارند و بعضی از معاونین وزیر کشاورزی را همراهی می‌کنند، آقای وزیر مطلبی را بیان می‌کند که در قوطی هیچ عطاری پیدا نمی‌شود. ایشان اعلام می‌دارد 20هزار هکتار نهال‌کاری زیتون داریم که متاسفانه بعد از هشت سال معلوم می‌شود همه نهال‌ها نر هستند و میوه نمی‌دهند! ممکن است افراد عادی که شناختی از درخت و گیاهان ندارند از حرف آقای وزیر تعجب نکنند و گناه را گردن مدیران قبلی بیندازند که متوجه نشده‌اند در سطح 20 هزار هکتار زیتون‌کاری فقط نهال نر به زیتون‌کاران تحویل داده‌اند اما کشاورزان و باغداران می‌دانند که آقای وزیر کشاورزی اطلاع دقیقی از زیتون و درخت زیتون ندارد. همه گیاهان برای میوه دادن به گل نر نیاز دارند و تا گل نر نباشد، درخت و گیاه میوه نمی‌دهد. طبیعت درختان طوری است که گل‌های نر و ماده روی درخت با هم رشد می‌کنند. تنها چند درخت مانند پسته، کیوی و خرما گل‌های نر و ماده بر روی دو درخت جداگانه می‌رویند و باید برای به ‌اصطلاح گرده افشانی یعنی امتزاج گل‌های نر و ماده که بر روی دو درخت جداگانه قرار دارند، صورت بگیرد. گرده افشانی خرما به وسیله انسان انجام می‌شود. درخت زیتون دو پایه نیست و گل‌های نر و ماده با هم روی یک درخت رشد می‌کنند و اینکه آقای وزیر در جلسه رسمی جلوی دوربین تلویزیون و در حضور رئیس قوه قضائیه کم‌اطلاعی خود را از ابتدایی‌ترین موضوع در صنعت زیتون و زیتون‌کاری اعلام می‌کند، چه باید کرد؟ متاسفانه در کشور ما بین مدیران رسم است که گناه کم‌کاری خود را گردن مدیران قبلی بیندازند و اگر در همین موضوع نر شدن همه درختان زیتون و تاکید بر هشت سال پیش دقت شود، قصد آن است که دوره مدیریت آقای مهندس محمود حجتی زیر سوال برود که در دوره مدیریت ایشان درخت زیتون نر در نهالستان‌ها تولید و به کشاورزان بی‌اطلاع فروخته و بعد از هشت سال حالا جناب وزیر جدید باخبر شده‌اند که همه درختان نر هستند. اتفاقا زیتون از معدود محصولاتی است که در دوره آقای دکتر کلانتری و سپس آقای مهندس حجتی مورد توجه و محبت این دو وزیر خصوصا آقای دکتر کلانتری قرار گرفت و با طرح طوبا در چندین استان زیتون‌کاری داریم که در گذشته تنها در رودبار و طارم در سطحی بیش از پنجهزار هکتار درختان زیتون قدیمی داشتیم. البته آقای محمود احمدی‌نژاد به هر علت و بهانه نوع برخوردش با مدیران قبلی به گونه‌ای بود که صورت مسئله را پاک می‌کرد و طرح طوبا در دوره ایشان به تعطیلی کشیده شد. در دوره وزارت این دو وزیر، سطح زیرکشت زیتون به بالای صدهزار هکتار زیتون رسید. در جهان 11 میلیون هکتار اراضی زیر کشت زیتون است و کشورهای عمده تولیدکننده زیتون علاوه بر آمریکا، اسپانیا، یونان، ترکیه، مراکش و تونس هستند. هرچند عده‌ای زادگاه اولیه زیتون را منطقه زاگرس مرکزی در ایران می‌دانند. توسعه زیتون از سال 1372 در کشور آغاز شد و با رشد این محصول، مصرف سرانه روغن زیتون نیز از 20 گرم به 150 گرم رسید و مصرف سرانه کنسرو زیتون هم از 30 گرم به حدود 900 گرم افزایش یافته است. 
 قبل از دوره آقای کلانتری و حمایت ایشان از زیتون کاری، متوسط برداشت از باغات در هر هکتار دو و نیم تن بود که امروزه به هشت تن در درختان معمولی رسیده است و راه رسیدن به 20 تن در هکتار هم هموار است. امروزه حدود هشتاد هزار تن برداشت محصول زیتون داریم که از این زیتون‌ها حدود پنج‌هزار تا پنج‌هزار و 500 تن بهترین روغن گیاهی استحصال می‌شود درحالی که همین باغات گنجایش افزایش تولید بالا را دارند. تعداد استان‌های زیتون خیز کشور به 26 استان رسیده و استان‌های برتر تولیدکننده زیتون گیلان، زنجان، قزوین، گلستان، فارس، سمنان وکرمانشاه است که سطح اصلاحات باغات کشور در طول سال‌های برنامه ششم توسعه حدود 46 هزار هکتار و سطح توسعه سالیانه نزدیک به چهار هزار هکتار است. البته 45 درصد از سطح باغات زیتون در سه استان گیلان، قزوین و زنجان است. زیتون هم مانند دیگر درختان باغی دارای رقم‌های مختلف است که هر یک از ارقام ممکن است در استان‌های مختلف بازده بیشتر یا کمتری داشته باشد. در دوره آقای دکتر کلانتری طرح اصلاح و توسعه زیتون توسط همکاران ایشان در دستور کار قرار گرفت و امروزه در تولید زیتون به همت این بزرگان حرفی برای گفتن داریم. متاسفانه تغییر اقلیم بر روی اکثر محصولات زراعی تاثیر گذاشته است و اگر در منطقه یا مناطقی درختان زیتون کم بار هستند یا زیر بار نمی‌روند برخلاف نظر آقای وزیر جهاد کشاورزی درختان زیتون منطقه نر نشده‌اند بلکه تغییر اقلیم موجب ناباروری یا کم باروری آنها شده است. اگر وزیر کشاورزی به منطقه زیتون کاری می‌رفت و پای درددل زیتون‌کاران می‌نشست، چنین بیانی نمی‌کرد که در سطح بیست هزارهکتار همه درختان نر شده‌اند که اسباب خنده دیگران شده است. اشکال اساسی مسئله زیتون یا دیگر درختان به تهیه نهال برمی‌گردد. ظاهرا در کل اتحادیه اروپا یعنی 28 کشور تنها هفتصد نهالستان به پرورش انواع درختان مشغولند اما در ایران قاعده‌ای در خصوص احداث نهالستان وجود ندارد. در استان‌های غربی کشور در هر منطقه ده‌ها نهالستان فعال هستند. نهالستان‌هایی که به گفته وزیر جهاد کشاورزی لیبل آبی داشته باشند کمتر از انگشتان دست است و گفته می‌شود تنها بنیاد مستضعفان توانسته نهالستانی با استاندارد لیبل آبی احداث کند. کاش مسئولین ما قبل از اظهارنظر درخصوص مسائل فنی با مشاورین متخصص خود صحبت می‌کردند یا صحبت کنند تا مصداق این بیت قاآنی نباشند «تا نشان سم اسبت گم کنند، ترکمانا نعل را وارونه زن» این نعل وارونه زدن توسط عالی‌ترین مقام در جهاد کشاورزی را چگونه ترسیم کنیم؟ کاش آقای وزیر جهاد کشاورزی به این مهم توجه کنند. نهالستان‌های فرعی را برچینند و راه رسیدن به احداث نهالستان با لیبل آبی را کوتاه کنند و دهها مجوز از این و آن نخواهند. مجوزاتی که اخذ هر یک از آنها چند سال طول می‌کشد. در گذشته‌ای نه چندان دور یکی از سرمایه‌گذاران ترکیه‌ای که در تهیه کود فعال است و بخش زیادی از کود تولیدی کارخانه ایشان به اتحادیه اروپا فرستاده می‌شود در سفری به ایران به ملاقات نگارنده آمد و پیشنهاد داد که کارخانه تولید کودی در منطقه ساوه یا کرمان برای درختان پسته ایجاد کنیم. سرمایه را ایشان می‌آورد و زمین و مستحدثات را قرار شد نگارنده تهیه و احداث کنم. بیش از دو سال طول کشید تا به این نتیجه رسیدیم که امکان اخذ مجوز در ایران با این بوروکراسی حاکم بر ادارات دولتی که همه مسئولان قصد سنگ اندازی دارند، وجود ندارد. سرمایه‌گذار ترکیه‌ای سرمایه خود را به آذربایجان برد و هم الان بزرگ‌ترین تولیدکننده کود در سطح اتحادیه اروپا شرکتی است که سرمایه آن متعلق به سرمایه‌گذار ترک و در آذربایجان فعال شده است. این شرکت و این کارخانه می‌توانست در ایران باشد. اگر توانسته بودیم مجوزات احداث کارخانه تولید کود را اخذ کنیم، هم اکنون کشور ایران با سرمایه، سرمایه‌گذار ترک می‌توانست بیش‌ترین کود را برای باغات تولید کند و حتی صادر کنیم. فقط مدیران نشسته‌اند تا مانع توسعه کسب و کار باشند.