فقط عباس موزون و نجلا!

پس از گذشت 22 روز از ماه رمضان، روز جمعه آمار میزان مخاطبان برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیون در رمضان 1401 اعلام شد. طبق آن چه در این نظرسنجی آمده، ویژه برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیون با استقبال مخاطبان مواجه نشده‌اند و با درصد کمی بیننده در فهرست پربیننده‌ترین‌ها قرار گرفته‌اند. میزان بینندگان تولیدات تلویزیون نه تنها نسبت به رمضان سال گذشته، بلکه در مقایسه با سال‌های قبل‌تر نیز اُفت قابل توجهی داشته است. افزایش مخاطبان «زندگی پس از زندگی» برنامه «زندگی پس از زندگی» که رمضان 1400 با 11 درصد مخاطب در رتبه سوم پربیننده‌ترین‌ها جای گرفت، امسال در مقایسه با فصل دوم موفق شده بینندگان بیشتری داشته باشد و با 14 درصد مخاطب عنوان پربیننده‌ترین ویژه برنامه را از آن خود کند. این برنامه در فصل اول 6.5 درصد بیننده داشت و بررسی آمار مخاطبان آن در فصل دوم و سوم نشان می‌دهد میزان بینندگان «زندگی پس از زندگی» روندی صعودی دارد. ویژه برنامه «دعوت» در شبکه یک امسال با اُفت شدید میزان بیننده مواجه بوده است. این برنامه سال گذشته با 19 درصد بیننده از «زندگی پس از زندگی» سبقت گرفت و پربیننده‌ترین برنامه افطار شد، اما رمضان امسال تنها با 7 درصد مخاطب، پس از ویژه برنامه‌های استانی و برنامه «مثل ماه» شبکه 3، در جایگاه چهارم قرار گرفته است. ویژه برنامه‌های سحرگاهی نیز با درصد بسیار کمی مخاطب رتبه اول تا سوم پربیننده‌ترین‌ها را داشته‌اند. برنامه‌های استانی سحر 10 درصد مخاطب کسب کرده‌اند و در صدر جدول نشسته‌اند. «ماه خدا» در شبکه یک با 7 درصد مخاطب و «ماه من» شبکه 3 با 5 درصد بیننده به ترتیب دومین و سومین برنامه سحر تلویزیون هستند. اعلام میزان مخاطبان ویژه برنامه‌های استانی در لحظات افطار و سحر اتفاق جدیدی در این نظرسنجی است. ناکامی سریال‌ها در جذب مخاطب آمار میزان بینندگان سریال‌های تلویزیون در رمضان امسال کاملا ناامیدکننده است و نشان می‌دهد میزان بینندگان سریال‌ها به شدت کاهش پیدا کرده است. سال گذشته دو مجموعه «احضار» و «یاور» به عنوان اولین و دومین سریال پربیننده رمضان با وجود همه انتقاداتی که به آن‌ها وارد شد به ترتیب توانستند 43 و 41 درصد مخاطب جذب کنند، اما رمضان امسال پرمخاطب‌ترین مجموعه تلویزیون یعنی «نجلا 2» فقط حدود 27 درصد بیننده داشته است! سریال «خوشنام» با 26 درصد مخاطب و «از سرنوشت 4» با 21 درصد بیننده در جایگاه دوم و سوم هستند. سریال‌های رمضانی تلویزیون نه تنها در سال 1400، بلکه پیش از آن در سال‌های 97، 98 و 99 نیز توانسته بودند بیش از 40 درصد مخاطب داشته باشند، بنابراین پخش سریال‌هایی با کمتر از 30 درصد بیننده در ماه رمضان، اتفاقی بی‌سابقه در سال‌های اخیر بوده است. مقایسه آمار بینندگان «از سرنوشت 4» با سریال شبکه 2 در رمضان 1400 یعنی «بچه مهندس 4» نیز نشان می‌دهد از میان این مجموعه‌ها که هر دو طی چهار فصل به موضوع زندگی کودکان بی ‌سرپرست پرداختند، «بچه مهندس» با وجود تغییر بازیگر اصلی مخاطب بیشتری داشته است. «از سرنوشت 4» امسال تنها 20 درصد مخاطب داشته، در حالی که «بچه مهندس 4» 37 درصد بیننده جذب کرده بود. جای خالی آمار سریال‌های تکراری در جدیدترین نظرسنجی تلویزیون، جای خالی میزان بینندگان سریال‌های تکراری نیز به چشم می‌آید. شبکه‌های آی‌فیلم و تماشا همزمان با فرا رسیدن ماه رمضان، مجموعه‌های پرمخاطب و خاطره‌انگیز قدیمی مانند «خانه به دوش»، «بزنگاه»، «سه در چهار» و «او یک فرشته بود» را روی آنتن بردند، اما در نتایج جدیدترین نظرسنجی تلویزیون برخلاف روال معمول تنها میزان مخاطبان سریال‌های جدید اعلام شده و خبری از درصد بینندگان سریال‌های تکراری نیست. در آخرین نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما در سال 1400، درصد بینندگان سریال « پایتخت 4» و «کلاه پهلوی» در شبکه تماشا و آی‌فیلم اعلام شده بود، بنابراین جای خالی آمار سریال‌های آی‌فیلم و تماشا اتفاق عجیب و سوال ‌برانگیزی است. رئیس صدا و سیما: همه مقصریم اشتیاق مخاطبان به تماشای سریال‌های قدیمی، اُفت کیفیت سریال‌های جدید و کاهش مخاطبان تولیدات تلویزیون، هشدار مهمی ا‌ست که مورد توجه پیمان جبلی رئیس رسانه ملی نیز قرار گرفته است. پیمان جبلی به تازگی در دیداری که با جمعی از هنرمندان در سالن‌ همایش‌های بین‌المللی صداوسیما داشت، صراحتا این موضوع را مطرح کرد و گفت: «از خودمان بپرسیم چرا احساس علاقه‌ای که مخاطب به هنرمندان و آثارشان داشت، کاهش یافته است؟ چرا بعضی آثاری که در گذشته با هزینه‌های کمتر ساخته می‌شد، ماندگارترند؟ همه‌مان مقصریم و نمی‌توانیم خودمان را تبرئه کنیم.» او در ادامه به اهمیت «محتوا» در کنار جذب مخاطب نیز اشاره کرد و توضیح داد: «به عنوان یک مخاطب، همکار و فردی که 30 سال در رسانه کار کرده معتقدم ما توالی و ترتیب بین مرجعیت، جذابیت و محتوا را فراموش کرده‌ایم. دغدغه برخی سازندگان، صرفا درصد مخاطب بوده و درباره محتوا، دغدغه‌ای نداشته‌اند. اما می‌خواهم بر این نکته تاکید کنم که در دوران جدید، محتوا هم اولویت دارد.»