20+2 یوزپلنگ ایرانی و امید به احیا در اسارت

آرمان ملي: تولد 3 يوزپلنگ در پارک ملي توران، چند روز پس از کشته شدن يک قلاده يوزپلنگ در قائم‌شهر، موجي از شادي و واکنش‌هاي مثبت را در شبکه‌هاي اجتماعي به راه انداخت. در شرايطي که گونه يوزپلنگ ايراني در مسير انقراض به سر مي‌برد، تولد اين سه قلاده يوزپلنگ که البته يکي از آنها به دليل ضعف جسماني تلف شد، مي‌تواند بارقه‌اي از اميد به همراه داشته باشد. آنطور که عضو هيات علمي دانشگاه و متخصص مامايي و بيماري‌هاي توليدمثل گفته است: «اين توله از زمان تولد ضعيف و در اين چهار روز افزايش وزني نداشت‌ و بعد از کالبدشکافي علت تلف شدن ناهنجــــاري مادرزادي ريه سمـــت چپ و چسبندگي ريه تعيين شد» گفته شده توله‌هاي دوم و سوم از زمان تولد افزايش وزن خوبي داشته‌اند و تيم اجرايي و علمي مرکز تکثير يوز آسيايي يوز آسيايي به صورت شبانه‌روزي تمامي رفتار‌ها و تغذيه توله يوزهاي دوم و سوم و يوز ماده را بعد از جراحي رصد مي‌کنند.
22 قــلاده شناخته شده يوزپلنگ
در شرايطي که فقـط 20 قلاده يوزپلنگ در 7 استان سمنان، کــرمان، يزد، خراســـان‌هاي رضوي، شمالي و جنوبي به عنوان زيستگاه‌هاي اصلي يوز زندگي مي‌کند، عمده دليل مرگ آنها در طي سال‌هاي اخير شکار بيش از اندازه و بي‌توجهي رانندگان از عبور از جاده‌ها و زير گرفتن آنها عنوان شده است. امري که در سال 2001 ميلادي باعث تدوين برنامه حفاظتـــي تحت حمايت سازمــان ملل در اين کشور ما شد. اما اتفاقات دردناکي مانند کشته شدن يوزپلنگ در قائم‌شهر، بي‌توجهي به اين برنامه حفاظتي است. اما با فرزندآوري «ايران» و «فيروز» در اسارت و پارک ملي توران، حال شرايط مي‌تواند به گونه‌اي رقم بخورد که در آينده اين تعداد يوزپلنگ در کشور افزايش پيدا کند. علي سلاجقه، معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان حفاظت محيط زيست نيز در بازديد از مرکز علمي تحقيقاتي ذخيره گاه زيستکره توران در استان سمنان به اين امر معتقد است و مي‌گويد: «ايران» ماده يوز باروري است و حداقل تا 5 سال آينده توان باروري و توليد مثل دارد. وي در شرايطي که از نزديک فرآيندهاي مراقبت از توله‌هاي متولد شده و سلامتي يوزپلنگ ماده بعد از عمل جراحي سزارين را مشاهده و دستورات لازم را براي مراقبت از اين دستاورد علمي صادر کرد و گفت: «اين نخستين تجربه ايران در تولد يوز در اسارت است، بايد همه زواياي علمي و تجـــارب جهاني اين اقدام به دقت بررسي شود و نتايج و دستاوردهاي حاصله در قالب مقالات علمي و پژوهشي به زبان‌هاي مختلف منتشر شود.»
نر يا مـــاده، کدام نجات بخش است؟


اما نکته جالب در رابطه با توليد اين سه قلاده يوز ايران، تعيين جنسيت آنها در زمان تولد بوده است. در شرايطي که اعلام شد، که سه توله يوز ايران «ماده» هستند، چند روز بعد از ســوي مسئولان سازمان حفاظت از محيط زيست اعــلام شد که «کارشناسان در تعيين جنسيــــت آنها اشتباه کرده‌اند و آنها «نر» هستند. در اين ميان سلاجقه ابراز اميدواري کرد که «در زايمان‌هاي بعدي شاهد توله‌هاي ماده باشيم.» با اين حال وي با بيان اينکه تيم اجرايي و علمي در اعلام جنسيت تولــه يوزها عجله کردند، خاطرنشان کرد: «البته نبايد اجر دامپزشک معتمد را ضايع کرد چـراکه اول از همه سيکل باروري ايران را تشخيــص داد و به زمان درست معرفي «فيروز» به «ايران» پي برد علاوه بر اين، ضمن تشخيص به موقع براي سزارين، عمل به‌دنيا آوردن 3 توله را با موفقيت انجام داد. هرچند نمي‌توان قصور در تشخيص جنسيـــت را ناديده گرفت.»در اين شرايط اسماعيل کهرم، جانور‌شنـــاس و کنشگر محيط زيست به «آرمان ملي» گفته است: «اينکه يوز پلنگ‌ها «نر» به دنيا آمدند، از اتفاقات مثبت است و در آينده مي‌تواند به تکثير آنها اميدوارتر بود.» وي با اشاره به اينکه توله يوزي که از بين رفت مشکل چسبندگي ريه داشت و احتمال نجاتش خيلي کم بود، گفت: «با همه اين‌ها اگر قبل از تولد مشخص مي‌شد که مشکل آن توله يوز چيست، شايد امکان داشت عمل جراحي انجام و مشکل رفع شود. با اين وجود تاکيد مي‌کنم اين عمل بسيار مشکلي است و شانس موفقيت در آن خيلي ناچيز است.»