بازگشت نبض مذاکرات

گروه سیاسی/سفر هماهنگ کننده اروپا به تهران که از سه‌شنبه هفته گذشته آغاز شده بود در روز پنجشنبه در حالی به پایان رسید که زمزمه‌ها برای آغاز مذاکرات بیشتر به گوش می‌رسد. خبرها حاکی از آن است که مذاکرات مورا و باقری در فضایی مثبت برگزار شده و روند و پیشرفت خوبی داشته است و گفت‌وگوها تقریباً به مراحل نهایی خود رسیده است.
وزیر امور خارجه کشورمان در این خصوص گفت: توافق خوب و قابل اتکا در دسترس است، اگر امریکا تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد. امیر عبداللهیان روز جمعه در توئیتی با اشاره به سفر اخیر انریکه مورا هماهنگ کننده گفت‌وگوهای وین به تهران و رایزنی‌هایش با علی باقری مذاکره کننده ارشد ایرانی در صفحه توئیتر خود نوشت: «‏در توافق با آقای بورل، سفر آقای مورا به تهران و گفت‌وگوهایش با همکارم آقای باقری، فرصت مجددی بود تا بر ابتکارات برای حل موضوعات باقی‌مانده مذاکرات وین متمرکز شویم. توافق خوب و قابل اتکا در دسترس است اگر امریکا تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد. تماس‌ها ادامه دارد.»
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از بازگشت مورا به بروکسل گفت که (پنجره) مذاکرات متوقف شده هسته‌ای ایران «دوباره باز شده است» وی در حاشیه نشست سران گروه 7 در آلمان، اظهار داشت: مذاکرات متوقف شده بود و از سر گرفته می‌‌شود. وی همچنین ادعا کرد: «مذاکرات به بن‌بست رسیده بود و حالا بن‌بست رفع شده و به این ترتیب چشم‌اندازی از رسیدن به یک توافق وجود دارد.» او در عین حال تأکید کرده اختلافات موجود در مسیر احیای برجام را نمی‌توان «یک‌شبه» حل کرد.
 


امریکا جزئیات مذاکرات را نخواهد گفت
سخنگوی‌ وزارت امور خارجه امریکا در یک‌ کنفرانس خبری به سؤالاتی درباره سفر نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین به تهران برای رایزنی درباره وقفه ایجاد شده در مذاکرات وین پاسخ داد. وبگاه وزارت امور خارجه امریکا هم خبر داد، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سؤال که آیا اطلاعات جدیدی از مذاکرات وین موجود است یا نه، گفت: هیچ‌ اطلاعات جدیدی برای ارائه وجود ندارد. هنوز در همان نقطه‌ای هستیم که آخرین بار راجع به آن صحبت کردیم. ارزیابی ما هنوز این است که اگر قادر باشیم به بازگشت دوجانبه به پایبندی دست بیابیم، به وضوح این اتفاق در راستای منافع امنیت ملی ما خواهد بود چون دوباره موجب اعمال محدودیت‌های دائمی و قابل راستی‌آزمایی بر برنامه هسته‌ای ایران می‌شود که از بسیاری جهات از سال ۲۰۱۸ محدودنشده بوده و گام‌های بلندی رو به جلو برداشته است، به نحوی که برایمان قابل قبول نیست. ما بعد از بحثی که دفعه قبل کردیم، چیز بیشتری برای به اشتراک گذاشتن با شما نداریم.
پرایس در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا اظهارات او به معنای این است که هیچ اطلاعاتی از اولین روز سفر انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرت وین به تهران در اختیار ندارد، گفت: من اطمینان دارم که تیم ما با انریکه مورا و تیم او در تماس خواهد بود. انریکه مورا پیام‌ها را انتقال می‌داده است. این نقشی است که مدتی‌ است برعهده داشته. من مطمئنم تیم ما فرصت صحبت کردن با او را درباره مدتی که در آنجا [ایران] گذرانده، خواهد داشت. همچنین مطمئنم نمی‌توانیم چیز زیادی از آن صحبت‌ها را به اشتراک بگذاریم.
 
نیاز سیاسی امریکا به توافق
این سخنان در حالی است که امریکایی‌ها از نظر سیاسی و همچنین امنیتی به برجام احساس نیاز می‌کنند؛ چرا که تبعات بحران اوکراین بویژه در حوزه اقتصادی به‌گونه‌ای است که بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که امریکا برای مدیریت آن نیازمند تمرکز بر پرونده اوکراین و اتخاذ تصمیم نهایی برای بازگشت به برجام است. همین مسأله باعث شد تا بار دیگر برخی نمایندگان امریکایی خواستار رسیدن به توافق با تهران شوند. به عنوان نمونه «ایلهان عمر» نماینده کنگره امریکا در توئیتی خواستار توافق فوری و مطمئن با ایران و لغو تحریم‌ها شد. عمر نوشت: «ما برای برقراری صلح در خاورمیانه و اجتناب از جنگ در حال از دست دادن زمان هستیم. اینک زمان نهایی کردن توافق با ایران است.» «مارکوین مالین»، نماینده ایالت «اوکلاهاما» در مجلس نمایندگان امریکا نیز از سیاست‌های دولت «جو بایدن»، رئیس ‌جمهور کشورش انتقاد کرده و تصریح کرده است که او برای تأمین نفت به ایران التماس می‌کند. این عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان امریکا در مصاحبه با «نیوزمکس» گفت: «من نمی‌توانم کارهایی را که دولت بایدن انجام می‌دهد توضیح بدهم. او از جمهوریخواه‌ها بابت انجام این کار و آن کار انتقاد می‌کند و ترامپ را مقصر می‌کند اما کاری که هرگز انجام نمی‌دهد به عهده گرفتن مسئولیت کارهای خودش است.» او تصریح کرد با آنکه بایدن می‌داند نفت و گاز از چه اهمیتی برای اوکلاهاما یا سایر ایالت‌های دارای انرژی برخوردار است «به ایران التماس می‌کند که دوست ما نیست؛ یا به سعودی‌ها التماس می‌کند که دنبال منافع خودشان هستند؛ یا به ونزوئلا التماس می‌کند که رفیق روسیه است.»
این اتفاقات می‌تواند زمینه‌ای برای خروج مذاکرات از وضعیت کنونی باشد. ناگفته پیداست این ساکنان اتاق بیضی شکل کاخ سفید هستند که باید اکنون تصمیم بگیرند قصد اصلاح سیاست‌های گذشته خود را دارند یا خیر؟

برش
بازداشت مشکوک مورا در راه بازگشت از ایران

معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هنگام بازگشت از گفت‌وگوهای تهران که خوب و رو به جلو بوده است، در آلمان مورد بازداشت موقت قرار گرفت و تلفن‌های همراهش ضبط شد. این اتفاق گویای نکات مهمی در پشت پرده ماجراست. انریکه مورا در توئیتی نوشت که هیچ توضیح روشنی به او درباره این ماجرا نداده‌اند. او همچنین نوشت که این اقدام نقض کنوانسیون وین مبنی بر مصونیت دیپلمات‌ها است. این اتفاق در حالی رخ داده که لابی صهیونیستی در بخشی از دستگاه‌های امنیتی آلمان نفوذ خوبی دارد و برخی از گزارش‌های سرویس‌های امنیتی این کشور که به طور اختصاصی در رسانه‌های اسرائیلی و درباره موضوع ایران منتشر شده‌اند، در کنار سایر شواهد، چنین گزاره‌ای را تأیید می‌کنند. اما جالب آنجاست که در شرایطی که وی در فرودگاه تحت بازداشت موقت بوده است، توئیتی انتقادی علیه ایران منتشر می‌کند. یورونیوز در این خصوص نوشته است: «مورا دقایقی بعد و در حالی که ظاهراً همچنان مشکل او در فرودگاه فرانکفورت آلمان حل نشده، در توئیت دیگری نوشته که در تهران بر لزوم توقف اعدام احمدرضا جلالی، شهروند ایرانی سوئدی که جمهوری اسلامی به اتهام جاسوسی او را دستگیر و زندانی کرده، تأکید کرده است!» این اقدام نامتعارف در حالی است که تاکنون کمتر مواضعی مخرب و همچنین مربوط به مسائل داخلی ایران توسط مورا اتخاذ و رسانه‌ای شده و او بشدت تلاش دارد تا راه حلی برای رسیدن طرفین به توافق را ساماندهی کند. ایرنا نیز در تحلیل این موضوع نوشت: «به نظر می‌‌رسد رژیم و لابی صهیونیستی که مثل سابق با هرگونه پیشرفت در گفت‌وگوها مخالف و از آن نگران بوده است، قصد مانع تراشی در روند گفت‌وگوها را دارد و در این مسیر از هیچ تلاش و اقدامی فروگذار نیست.»
توضیح مبهم و عجیب آلمان
اما سخنگوی وزارت کشور آلمان توضیحات بشدت مبهمی را درخصوص این موضوع ارائه داد. به نوشته رویترز این سخنگوی وزارت کشور آلمان روز جمعه به خبرنگاران گفت: «چیزهای زیادی می‌توانند دلیل این حادثه باشند، از جمله مسائل مرتبط با پرواز یا مسیر سفر و حادثه پیش آمده ممکن است لزوماً به خود شخص ارتباطی نداشته باشد!»
ماجرای فرودگاه فرانکفورت در سایه نفوذ رژیم صهیونیستی در آلمان در کنار توئیت مشکوک مورا درخصوص آزادی جاسوس رژیم صهیونیستی آن هم در همان شرایط بازداشت موقت و پس از مذاکرات موفق با تهران، گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با دستپاچگی و آشفتگی لابی صهیونیستی و جبهه مخالف با توافق در وین را بشدت افزایش داده است.