گروه اقتصاد کلان: ایران با جمعیتی ۸۴ میلیون نفری روزانه ۸۵ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کند. این در حالی است که مصرف بنزین در چین با جمعیتی ۱.۵ میلیارد نفری روزانه ۴۵۰ میلیون لیتر برآورد می‌شود که نشان می‌دمصرف انواع حامل‌های انرژی در ایران از میانگین جهانی بسیار بالاتر است. این موضوع در کنار قیمت پایین حامل‌های انرژی باعث شده تا ایران بالاترین پرداخت‌کننده یارانه انرژی در جهان باشد. به گزارش «تجارت»، تا آنجا که بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹، حدود ۹۰ درصد از یارانه پنهانی که در کشور پرداخت شده در حوزه انرژی بوده است. بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹، حدود ۹۰ درصد از یارانه پنهانی که در کشور پرداخت شده در حوزه انرژی بوده است. ایران در مجموع سال گذشته حدود ۱.۴ هزار هزار میلیارد تومان یارانه در بخش انرژی پرداخت کرده که ۷۰ درصد آن در حوزه گاز بوده است. بعد از آن نیز فرآورده‌های نفتی شامل سوخت مایع، ۲۸ درصد از یارانه پنهان بخش انرژی را بلعیده و تنها حدود ۲ درصد از یارانه انرژی در بخش آب و برق پرداخت شده است. این اعداد نشان می‌دهد که معادل ۲۹ درصد از حجم نقدینگی کشور در سال گذشته سهم یارانه پرداختی به گاز بوده است. معادل ۱۱.۵ درصد از نقدینگی نیز برای یارانه فرآورده‌های نفتی صرف شده است. بد مصرفی ایرانی‌ها در گاز باعث شده تا اگرچه دومین دارنده بزرگ ذخایر گاز جهان و چهارمین کشو تولید کننده گاز دنیا هستیم اما با اولین وزش باد سرد پاییزی، دلهره تامین سوخت زمستانی مهمانمان باشد زیرا هنوز که هوا سرد نشده، مصرف گاز در کشور در بخش خانگی و تجاری، جهشی ۸۲ درصدی را نشان می‌دهد. سال گذشته در این بخش ۴۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت شده، این در حالی است که مجموع مصارف هدفمندی یارانه‌ها در سال ۹۹، تنها ۷۳ هزار میلیارد تومان بوده است. این بدان معنا است که ۵.۵ برابر بیشتر از مصارف هدفمندی یارانه‌ها برای پرداخت یارانه فرآورده‌های نفتی صرف شده است. هد سرانه مصرف بنزین در ایران سه برابر پر جمعیت‌ترین کشور جهان است. به گفته رئیس صنف جایگاهداران کشور، نمودار مصرف بنزین طی دو دهه گذشته سینوسی ولی افزایشی بوده و آمارهای بین المللی نشان می‌دهد ایران دوازدهمین مصرف کننده بنزین در جهان است و در این مورد در حال رقابت با کشورهایی نظیر آمریکا، چین، روسیه، هند و برزیل است که جمعیت چند برابر بیشتر از ما دارند. اسدالله قلیزاده در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب، اظهار کرد: دولت‌ها در مقاطعی با اجرای طرح‌های سهمیه بندی توانسته‌اند مصرف را کنترل کنند ولی این مورد موفقیت طولانی مدت نداشته و تقاضا برای مصرف با سیر صعودی همراه بوده است و کارشناسان دلایل مختلفی را برای این مورد اعلام می‌کنند. وی ادامه داد: طی ۱۰ سال گذشته و به طور میانگین حدود ۲۰ میلیون لیتر در روز رشد در مصرف بنزین صورت گرفته که این رقم دو برابر مصرف کنونی کشوری مانند ترکیه است. جالب‌تر آنکه جایگاه‌های سوخت کشور علی رغم رتبه بالا در توزیع و مصرف بنزین، به لحاظ سودآوری رتبه صدم را دارند، یعنی سیاستگذاری‌ها به شکلی بوده است که همه از تولید تا توزیع و مصرف ناراضی بوده‌اند. رئیس هیات مدیره انجمن صنفی صاحبان اماکن فروش و عرضه فراورده‌های نفتی کشور، با بیان اینکه امروزه دولت نه تنها به بهای خالص سوخت، یارانه پرداخت می‌کند، بلکه این مورد را درباره پرداخت هزینه‌های حمل و توزیع نیز انجام می‌دهد، گفت: این هزینه‌ها هر سال مانند سایر کالاها در قیمت برای اخذ از مردم لحاظ نمی‌شود، همین امر موجب شده دولت‌ها در پرداختن هزینه‌های بخش خصوصی فعال در حمل و توزیع انقباضی رفتار کنند که موجب مشکلات فراوان شده و درواقع شرایط فعلی بسیار نگران کننده است و تدبیر اصلاح امور با بررسی دقیق واقعیات اقتصادی کشور به طوری که مردم و به خصوص اقشار کم درآمد آسیب نبینند، می‌تواند راهگشا باشد. قلیزاده ادامه داد: مصرف بالای خودروها، تثبیت نسبی قیمت‌ها و کیفیت متغیر بنزین طی این سال‌ها عامل مهمی در افزایش مصرف و زیان‌های دیگر بوده که پیوسته مسئولان با تردید به اصلاح روندها نگریسته‌اند و روال موجود هم به زیان مردم و هم به زیان دولت و بخش خصوصی بوده است. به‌گفته وی البته اینکه برخی کارشناسان در بحث قیمت بنزین، قیمت‌های بین المللی و نرخ ارز را مطرح می‌کنند هم درست نیست چراکه سوءمدیریت اقتصادی سالیان قبل و کاهش ارزش پول ملی را نمی‌توان به عنوان ابزاری برای رشد قیمت سوخت استفاده کرد و واقعیات اقتصادی و بومی کشور باید ملاک تصمیم گیری باشد. آمار دیگری نیز حکایت از آن دارد که فرآورده‌های نفتی در سال گذشته ۸۴.۵ درصد از یارانه نقدی را به خود اختصاص داده‌اند. افزایش سهم یارانه فرآورده‌های نفتی بیش از هر چیز به دلیل ثبات قیمت فرآورده‌ها در کشور و افزایش قیمت فوب خلیج فارس است.