واگذاری زمین به مردم، مسکن یا راه‌حل؟

آرمان ملي- سعيده زماني: باوجود آنکه يکي از وعده‌هاي مهم دولت سيزدهم ساخت سالانه يک ميليون واحد مسکوني بوده است اما همچنان کمبود مسکن از چالش‌هاي مهم است و اين مساله يکي از دلايل افزايش نامتعارف قيمت‌ها در اين بازار بوده است. اين درحالي است که طرح نهضت ملي مسکن هر چند به روايت آمارها در شرايط راضي کننده‌اي قرار دارد، اما به نظر مي‌رسد که همکاري دستگاه‌هاي مرتبط براي واگذاري اراضي به مردم با پيچ و خم‌هايي روبه‌رو است. اين مساله رئيس‌جمهور را برآن داشت تا روز گذشته به بازديد حضوري از وزارت راه و شهرسازي برود و ضمن اولتيماتوم به دستگاه‌ها براي واگذاري اراضي در اختيارشان به وزارت راه و شهرسازي براي دستگاه‌هاي مرتبط ضرب‌الاجل تعيين کند و به آنها هشدار بدهد که درصورت عدم همکاري تمامي اين زمين‌ها به نام دولت جمهوري اسلامي ايران سند خواهد خورد اين درحالي است که کارشناسان حوزه مسکن بر اين باور هستند که سياست‌هاي دولت در بخش مسکن مانند مسکن مهر با موفقيت همراه نبوده و بروکراسي‌هاي اداري، طولاني شدن روند ساخت و ساز و افزايش قيمت مصالح ساختماني را از عمده دلايل عدم موفقيت اين طرح‌ها مي‌دانند.
طرحي خوب با نتيجه‌اي‌ ناموفق
محمدعلي پورشيرازي عضو سنديکاي شرکت ساختماني ايران در اين خصوص به «آرمان ملي» گفت: مسکن معضل بزرگ اقتصاد کشور است و متأسفانه به دليل کم توجهي مستمر به سياست افزايش عرضه طي چهار دهه گذشته اين مشکلات روندي افزايشي داشته است. او با اشاره به افزايش غيرمنطقي قيمت زمين و مسکن در کشور اظهار داشت: متأسفانه دولت‌ها برنامه‌هاي بزرگي در زمينه ساخت مسکن ارائه کرده‌اند، اما در عمل اين سياست‌ها به دلايل مختلف موفقيت آميز نبوده است. اين کارشناس اقتصاد مسکن در ادامه به پروژه مسکن مهر به عنوان يکي از پروژه‌هاي انبوه‌سازي مهم کشور اشاره کرد و گفت: طرح مسکن مهر طرحي خوب اما در اجراي موفقيت‌آميز نبود؛ چرا که نبايد اين گونه باشد که سياست‌هاي ساخت مسکن مردم روستاها را روانه شهرها کند بنابراين مي‌شد ضمن افزايش عرضه مسکن به گونه‌اي عمل مي‌شد تا مهاجرتي به شهرها صورت نگيرد.
چالش مشترک همه طرح‌هاي انبوه‌سازي


عضو سنديکاي شرکت ساختماني ايران گفت: در چنين شرايطي سازندگان غيرمرتبط با طرح‌هاي انبوه سازي نيز نگراني بابت ريسک‌هاي احتمالي ساخت‌و‌ساز خواهند داشت به علاوه اينکه درگير شدن با بروکراسي‌هاي اداري نيز از ديگر چالش‌هاي سازندگان خواهد بود که علاوه بر طولاني شدن روند ساخت و ساز، پروژه را نيز درگير گراني و سازندگان را با چالش مواجه مي‌کند. او افزايش قيمت مصالح ساختماني را يکي از چالش‌هاي مهم طرح نهضت ملي مسکن دانست و بيان کرد: آهن 600 توماني به 4000 تومان رسيده و به‌طور کل همه مصالح ساختماني از جمله سيمان نيز با افزايش قيمت روبه‌رو شد. اين مشکلات در کنار عدم حمايت از سازندگان، همه طرح‌هاي انبوه‌سازي را در کشور با مشکل مواجه مي‌کند. اين در شرايطي است که در همه کشورهايي که با مشکل مسکن روبه‌رو نيستند اين چالش‌ها را نداريم. پورشيرازي ادامه داد: به عنوان يکي از سازندگان مسکن در يکي از کشورها مشغول به فعاليت بودم و به‌رغم زيان، اظهارنامه مالياتي را به اداره ماليات بردم و در آنجا ماليات را بخشيدند. اين در شرايطي است که در حال حاضر شاهد هستيم که بسياري از سازندگان درگير بروکراسي‌هاي اداري هستند و براي گرفتن پايان کار و بدون هيچ مشکلي هنوز بعد از گذشت يک سال و نيم نتوانسته‌اند مجوز بگيرند. بنابراين اين موارد چالش‌هايي است که طرح ملي مسکن را با اما و اگرهايي روبه‌رو مي‌کند. اين کارشناس اقتصاد مسکن در ادامه افزود: صنعتي سازي يکي از ضرورت‌هاي امروز ساخت و ساز در کشور است. سازنده بايد سوابق کاري حداکثري در زمينه ساخت و ساز داشته باشد. مثلا يکي از شروط مهندس ناظر بودن اين است که بايد 6000 متر ساختمان ساخته باشي تا بتواني در اين سمت فعاليت کني اما متأسفانه به اين مساله بي‌توجهي مي‌شود. سازندگان ما ظرفيت زيادي براي پيشبرد امور دارند اين در حالي است که شنيده شده در طرح نهضت ملي قرار است به چيني‌ها و ترکيه‌اي‌ها سپرده شود. عضو سنديکاي شرکت ساختماني ايران در خصوص صحبت‌هاي اخير رئيس‌جمهور براي واگذاري زمين به مردم و ساخت و ساز توسط آنها نيز گفت: اين مساله احتمال رانت را افزايش مي‌دهد و اگر پروژه به انبوه ساز واقعي داده شود و حمايت صحيح صورت گيرد اهداف طرح نهضت ملي مسکن هم محقق مي‌شود همچنين در زمينه تسهيلات بانکي نيز اگر بانکها احساس اطمينان کنند به‌طور حتم همراهي خواهند کرد.
موافقان و مخالفان چه مي‌گويند؟
علي نيکزاد، نايب‌رئيس مجلس شوراي اسلامي دراين خصوص معتقد است: طرح نهضت ملي مسکن بايد راه بيفتد البته در برخي بخش‌ها با مشکلاتي مواجه هستيم که بايد حل شود. رسول فرخي ميکال، نماينده مردم لاهيجان و سياهکل نيز معتقد است که ساخت سالانه يک ميليون واحد مسکوني ترمز گراني اجاره بها را مي‌کشد و طبق قانون جهش توليد مسکن، دولت بايد سالانه يک ميليون واحد مسکوني بسازد اما با توجه به طولاني شدن تامين زمين در تمامي استان‌ها و شهرستان‌ها روند ساخت يک ميليون واحد به کندي پيش رفته و هنوز عملکرد چشمگيري را در اين حوزه شاهد نبوديم بنابراين دولت بايد با اهتمام بيشتري اين موضوع را پيگيري کرده و با ايجاد پنجره واحد براي هماهنگي ميان دستگاه‌هاي اجرايي، زمين مورد نياز را در مناطقي که متقاضيان مسکن وجود دارد، شناسايي کرده و اين مهم را عملياتي کند تا وعده ساخت سالانه يک ميليون واحد مسکوني در سال آينده محقق شود. اما رحمت اله فيروزي پوربادي عضو کميسيون عمران مجلس دراين باره گفت: تامين آورده اوليه طرح نهضت ملي مسکن براي اقشار کم درآمد و جامعه هدف طرح مذکور بسيار دشوار بوده و دولت بايد با ارائه تسهيلات مناسب ارزان قيمت، شرايط را براي اين اقشار تسهيل کند به‌طوري‌که‌ طبق گزارش بانک مسکن تنها يک هشتم متقاضيان نهضت ملي مسکن آورده اوليه خود را پرداخت کردند و دولت بايد تدابيري اتخاذ کند که اقشار کم درآمد براي آورده اوليه خود امکان استفاده از تسهيلات با سود و بازپرداخت مناسب داشته باشند.