رفع نواقص فرودگاه مشهد؛ ماموریت سازمان هواپیمایی

گروه حرف مردم/ ساعت 1:23 بامداد هشتم تیرماه، پرواز مشهد- مسقط پس از چندین دور روی آسمان مشهد و خالی کردن سوخت خود، با رینگ روی باند فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد فرود می آید و علت آن هم این موضوع اعلام  می شود که در زمان بلند شدن هواپیما از روی همین باند، لاستیک هواپیما می ترکد، اما در آن زمان حسن جعفری روابط عمومی فرودگاه مشهد وجود مشکل در باند فرودگاه مشهد را رد کرده بود، حالا درست یک ماه بعد یعنی هشتم مرداد، یک بار دیگر این سانحه برای هواپیمایی دیگر و این بار در مسیر مشهد- نجف رخ داد، در هنگام تیک آف، خلبان پرواز متوجه می شود لاستیک ترکیده  است و بررسی باند نشان داد تکه های آن هم روی باند وجود دارد. از همان ابتدا و پس از موارد مشابه، وجود مشکل در باند فرودگاه و شاید فرسودگی باند توسط روزنامه خراسان مطرح شد و حالا دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشوری در پی افزایش نقص فنی هواپیما و البته تکرار یک نقص فنی خاص مانند ترکیدگی لاستیک هواپیماها در فرودگاه مشهد اطلاعیه ای صادر کرده و در این اطلاعیه به صراحت نواقص باند فرودگاه مشهد اعلام و اذعان شده که «تاکنون فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد برابر الزامات جدید مقررات فرودگاهی سازمان هواپیمایی کشوری موفق به دریافت گواهینامه فرودگاهی نشده است!» معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز در واکنش به این اطلاعیه و در گفت و گو با «خراسان رضوی» دستور پیگیری و رفع سریع نواقص یکی از پرترددترین فرودگاه های کشور را صادر کرده است. گزارش سازمان هواپیمایی کشور چه می گوید؟ به گزارش «خراسان رضوی»، ترکیدگی لاستیک هواپیماها در فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد، سانحه ای است که طی هفته های اخیر تکرار شده و شش هواپیما در باند فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد دچار نقص فنی (حادثه آتش‌سوزی لاستیک) در حین تیک‌آف شده‌اند و پرواز منجر به فرود اضطراری شده است. موضوعی که نهایتا روز شنبه دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی گزارشی در این باره منتشر کرد. در این گزارش با عنوان «حوادث ترکیدگی لاستیک و صدمه به موتور پروازها در فرودگاه مشهد» آمده است: «در پی کسب اطلاع از حوادث ترکیدگی لاستیک هواپیماها و بعضا صدمه به موتور آن‌ها در فرودگاه مشهد بر اثر ورود قطعات لاستیک هواپیما به داخل موتور، دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشوری اطلاعات مربوط را جمع آوری کرده و با توجه به وقوع آن در باند ۱۳L-۳۱R  فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد، پس از یک تحقیق ایمنی در این خصوص و با مطالعه اطلاعات رویدادها، به منظور پیشگیری از رویدادهای مشابه، توصیه های ایمنی لازم را صادر می کند.» در ابتدای این گزارش درباره سابقه رویدادها این گونه توضیح داده شده که «سازمان هواپیمایی کشوری دارای سامانه ثبت اطلاعات سوانح و حوادث بوده که با مراجعه به این سامانه رویدادهای متفاوتی با موضوع ترکیدگی لاستیک هواپیماها در فرودگاه مشهد به ثبت رسیده است. البته به ندرت هم سابقه ترکیدگی لاستیک هواپیماها در فرودگاه‌هایی مثل مهرآباد تهران، شیراز، ماهشهر و... مشاهده شد ولی تعداد آن در فرودگاه مشهد فراوانی بیشتری دارد. این موضوع می‌تواند حاصل از ترافیک بالای فرودگاه، حجم مسافر زیاد، دما و ارتفاع فرودگاه به عنوان عامل کمکی باشد. شایان ذکر است در برابر رویدادهای مستحدثه قبلی با هماهنگی به عمل آمده بین سازمان و فرودگاه مذکور مقرر شده که بازدیدهای باند دو برابر شود و به شرکت‌های هواپیمایی نیز ابلاغ شده تا محدودیت‌هایی برای وزن برخاستن هواپیماها و نحوه نگهداری چرخ‌ها اعمال کنند.» در ادامه این گزارش آمده است: «سابقه این رویدادها نشان می‌دهد که برخی چرخ‌های نو و برخی اورهال شده در این رویدادها صدمه دیده‌اند که احتمال تاثیر شرایط خارجی بر لاستیک را محتمل‌تر می‌سازد. در بازدید سرزده از چرخ‌های هواپیماهای خارجی و داخلی در فرودگاه مشهد مشخص شد که کیفیت چرخ‌ها کاملا متفاوت است. فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد توسط شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران بهره‌برداری می‌شود. این فرودگاه یکی از پر رفت و آمدترین فرودگاه‌های کشور بوده که ارائه خدمت به پروازهای داخلی و خارجی را انجام می‌دهد اما تاکنون این فرودگاه برابر الزامات جدید مقررات فرودگاهی سازمان هواپیمایی کشوری موفق به دریافت گواهینامه فرودگاهی نشده و دفاتر نظارتی سازمان برنامه دارند پس از تکمیل فرایندهای قانونی صدور گواهینامه فرودگاه را در دستور کار خود بررسی کنند. این فرودگاه دارای دو باند پرواز با ساختار آسفالت در راستای  ۳۱-۱۳ چپ و راست است  که سامانه ILS برای باند ۱۳l-۳۱R فراهم  است که باند اصلی و غالب فرودگاه مشهد فرض می شود. به دلیل نزدیکی باند R۱۳-۳۱l به ساختمان‌های فرودگاه و همچنین موانع پروازی شهری، این باند به صورت معمول استفاده نمی‌شود. به همین دلیل فرودگاه محدودیت برای بسته شدن باند اصلی به مدت طولانی و انجام تعمیرات لازم دارد. در ادامه این گزارش درباره وضعیت فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد که ترکیدگی لاستیک در آن بیشتر از دیگر  فرودگاه ها تکرار شده، تصریح شده: «بازدید باند و کنترل FOD باند روزانه سه بار انجام می‌گرفته که هم اکنون افزایش یافته است. همچنین ارتفاع فرودگاه از سطح دریا بالا بوده و در هوای گرم هواپیماها در آن، محدودیت راندمان دارند. خلبانان پروازها به دلیل موانع موجود در آستانه باند ۱۳ و ظرفیت کامل مسافران، به طور معمول تمایل دارند از باند ۱۳ چپ به پرواز درآیند. تمامی حوادث ترکیدگی چرخ‌ها در باند اصلی (۱۳ چپ/۳۱ راست) به وقوع پیوسته که مورد دقت دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان بوده است. گزارش‌های بررسی حوادث سازمان نشان می‌دهد که کیفیت نقاشی روی باند اصلی مناسب نبوده و علاوه بر تولید FOD، برجستگی‌هایی نیز به وجود آورده که لاستیک چرخ‌های هواپیماها را در وزن و سرعت زیاد دچار مشکل می‌سازد. پس از وقوع سانحه خروج از باند هواپیمای ۸۳MD شرکت هواپیمایی زاگرس در سال ۱۳۹۴ و حادثه ترکیدگی لاستیک هواپیمای ۷۳۷B شرکت هواپیمایی سپهران در سال ۱۴۰۰، توصیه ایمنی برای ارتقای کیفیت سطح باند اصلی فرودگاه مشهد (قدرت ترمزگیری و رنگ‌آمیزی) صادر شده که با توجه به اظهارات مدیران فرودگاهی، به دلیل زمان‌بر بودن و حجم زیاد پروژه، تاکنون موفق به اقدام اصلاحی نشده‌اند. در نهایت دفتر بررسی سوانح در توصیه ای ایمنی به شرکت های هواپیمایی تصریح کرده: تا رفع مشکل باند فرودگاه مشهد، از حمل سوخت اضافی در ایستگاه مشهد ممانعت به عمل آورده و حمل سوخت اضافی در هوای گرم و فرودگاه‌های مرتفع را کنترل و محدود کنند. همچنین در پایان گزارش نیز شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران مکلف شده است که در سریع‌ترین زمان ممکن درخصوص ارزیابی ریسک و تدوین برنامه بازسازی سطح باند اصلی فرودگاه مشهد برابر مقررات فرودگاهی کشور اقدام و در این راستا برای دریافت هرگونه معافیت خاص موافقت سازمان هواپیمایی کشوری را کسب کند. همچنین با توجه به وارد شدن خسارت به شرکت‌های هواپیمایی، هماهنگی لازم برای نحوه جبران خسارت درخصوص سهم عوامل فرودگاهی نیز انجام شود. دستور معاون استاندار برای رسیدگی سریع جواد خدایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی درباره این موضوع به «خراسان رضوی» گفت: از زمانی که این نوع حادثه در باند فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد تکرار شد، به شرکت فرودگاه های استان ماموریت دادیم تا شرایط را به صورت کامل بررسی کنند و نتیجه اعلام شود و امنیت باند مورد تاکید ما هم بوده است که این اطلاعیه روز گذشته اعلام و منتشر شد و از مدیر کل شرکت فرودگاه ها خواستم تا به سرعت موضوعات مطرح شده در گزارش را بررسی و پاسخ مناسب را اعلام کنند. وی افزود: گفتیم اگر نیاز  است از تیم کارشناسی که این گزارش را تهیه کرده اند دعوت می کنیم تا در استان جلسه ای داشته باشیم و نواقص بررسی شود. وی تصریح کرد: فرودگاه مشهد جزو پرترددترین فرودگاه های کشور است و نقش بزرگی در حمل و نقل هوایی کشور دارد که به همین علت باید با سرعت و جدیت به دنبال رفع نقص احتمالی باشیم که با توجه به بهره برداری شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران از این فرودگاه، مسئولیت رفع نواقص نیز قطعا با این شرکت بوده هرچند به نظر نمی رسد اگر نواقص قطعی باشد برای رفع آن همکاری نکنند منتها حتما ما هم به عنوان مطالبه جدی استان این موضوع را پیگیری می کنیم تا نواقص احتمالی به سرعت در اولین فرصت ممکن برطرف شود. وعده بهره برداری بخشی از پروژه توسعه فرودگاه مشهد طی امسال خدایی در پاسخ به این سوال که با توجه به فرسودگی احتمالی در فرودگاه فعلی، چه اقدامی برای طولانی شدن روند مطالعات توسعه فرودگاه و احداث شهر فرودگاهی انجام شده است؟ گفت: این مسئله یک نقص است که اگر وجود داشته باشد باید برطرف شود و هیچ منافاتی با توسعه فرودگاه یا پروژه های دیگر ندارد و به صورت جداگانه باید بررسی شود. وی تاکید کرد: بحث باند سوم و شهر فرودگاهی یکی از مشکلات قدیمی بوده که الان فعال شده و مشکل این جا بود که همیشه باند سوم و توسعه فرودگاه فعلی در مقابل ساخت شهرفرودگاهی قرار می گرفت و اجازه کار نمی داد اما از ابتدای امسال با دستور وزیر این دو پروژه از هم تفکیک شد و توسعه فرودگاه شهید هاشمی نژاد در دستور کار قرار گرفت و الان هم بخشی از آن در حال اجراست که امیدواریم تا انتهای امسال بخش های قابل توجهی از آن به بهره برداری برسد اما شهر فرودگاهی یک مگا پروژه است که ممکن است چند سال زمان ببرد و هزینه بالایی داشته باشد که ما نمی توانستیم الان از توسعه فرودگاه جلوگیری کنیم. معاون استاندار تصریح کرد: در مصوبات سفر ریاست جمهوری نیز توسعه فرودگاه مشهد وجود داشته، احداث شهر فرودگاهی هم در دستور کار قرار گرفت و الان هم در حال اجرای مطالعات و جانمایی هستند که حتما در آینده نزدیک اطلاعات دقیق آن اطلاع رسانی می شود. شایان ذکر است برای پیگیری موضوع با مدیر کل فرودگاه های استان نیز تماس گرفتیم که وی پاسخ گوی تماس های خبرنگار ما نبود.