روزنامه خراسان

دلاویزترین آوازهای ایرانی از متولد اول دی

 صدای آرام و گرمش هنوز هم بعد از دوازده سال از درگذشتش به گوشمان آشناست؛ مگر می‌شود جادوی صدای محمد نوری را فراموش کرد؟ هر بار که «سفر برای وطن» و «جان مریم» را می‌شنویم، حجم وسیعی از خاطره‌ها برایمان زنده می‌شود و تحت تأثیر قرار می‌گیریم. زنده‌یاد نوری از برجسته‌ترین خواننده‌های ایرانی و از چهره‌های ماندگار این سرزمین بود که موسیقی ایران  و جهان  را به خوبی می‌شناخت و از طرفی با تسلط و آشنایی با موسیقی محلی و فولکلور ایرانی، آثار  ماندگار و بی‌نظیری از خود به جا گذاشت. استاد محمد نوری، متولد 1 دی 1308 در رشت بود و در 9 مرداد 1389 از دنیا رفت. امروز 1 دی ماه، نود و سومین سالروز تولد این خواننده بزرگ ایرانی است. به همین مناسبت، زندگی و فعالیت‌های هنری او را مرور کرده‌ایم.  300 قطعه، حاصل 5 دهه فعالیت زنده‌یاد محمد نوری، دانش‌آموخته هنرستان تئاتر بود و در دانشگاه تهران در رشته‌های زبان و ادبیات انگلیسی و مبانی تئاتر به تحصیل پرداخت. دهه 20 خورشیدی، آغاز دوران آشنایی نسل جوان با شعر و موسیقی آوازی بود و محمد نوری هم در همین سال‌ها که یک نوجوان بود، با اجرای اشعاری   روی ملودی‌های غربی، فعالیت هنری‌اش را آغاز کرد. او دوره آوازخوانی را نزد اولین باغچه‌بان و تئوری موسیقی را پیش سیروس شهردار و فریدون فرزانه گذراند و رفته رفته به شیوه خاص خود در موسیقی دست یافت. محمد نوری در طول پنج دهه فعالیت هنری، حدود سیصد قطعه آوازی اجرا کرد. علاوه بر این، به نوشتن و ترجمه مقاله و سرودن شعر هم مشغول بود. از این خواننده شاخص ایرانی، حدود 10 آلبوم موسیقی به جا مانده که عبارتند از: «جان مریم»، «در شب سرد زمستانی»، «آوازهای سرزمین خورشید»، «دلاویزترین»، «در ماه باران»، «جاودانه با عشق»، «شکوفه خاطرات»، «چراغی در افق»، «شکوفه در شکوفه» و «جلوه‌های ماندگار».   ادای دین محمد نوری به پدر شعر نو فارسی «در شب سرد زمستانی»، اولین آلبوم محمد نوری پس از انقلاب اسلامی است که در سال 1368 منتشر شد. ویژگی مهم این آلبوم، ادای دین محمد نوری به نیما یوشیج، پدر شعر نو فارسی است. او شعر هر 12 قطعه این آلبوم را از میان اشعار نیما یوشیج انتخاب کرده‌: «در شب سرد زمستانی»، «داستان زندگی من»، «قو»، «بر سر قایقش»، «تو را من چشم در راهم»، «از دور»، «داستانی نه تازه»، «هنگام که گریه می‌دهد ساز»، «ری‌را»، «پدرم»، «خانه‌ام ابری است»، و «اجاق سرد». آهنگ ساز این آلبوم فریبزر لاچینی است و حضور احمدرضا احمدی، شاعر معاصر به عنوان دکلمه‌خوان هم از دیگر ویژگی‌های آلبوم «در شب سرد زمستانی» است.  محبوبیت قطعه «ایران ایران»، پس از 11 سال  سازمان صدا و سیما در سال 1385، یعنی چهار سال پیش از درگذشت استاد محمد نوری، او را به عنوان چهره ماندگار فرهنگ و هنر ایران برگزید. این خواننده در سال 1378 هم از جشنواره مهر، جایزه خورشید طلایی را دریافت کرد. همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای عالی ارزیابی کشور به وی مدرک درجه یک هنری اعطا کرد. در ماندگاری آثار استاد نوری، به ویژه قطعه‌های ملی و میهنی او همین بس که در نظرسنجی شبکه رادیویی صبا در بهمن سال گذشته، ترانه «ایران ایران» این خواننده به عنوان ماندگارترین آهنگ با محوریت ایران معرفی شد. در این نظرسنجی قطعه‌های «ایران جوان» با صدای شهرام ناظری، «ایران من» با صدای همایون شجریان، «وطن» با صدای علیرضا عصار، «وطنم ایران» با صدای محمد معتمدی، «خلیج ایرانی» با صدای محسن چاوشی، «ایران» با صدای مجید اخشابی و «ایران وطن من» با صدای روزبه نعمت‌اللهی هم حضور داشتند.  ریشه‌های ایرانی آثار نوری فریبرز لاچینی، موسیقی‌دان و آهنگ ساز پیش کسوت که از دوستان و همکاران استاد محمد نوری بوده، درباره این خواننده می‌گوید: «نوری از همان دهه 40 سبک ویژه و زیبای خودش را داشت و بسیاری از جوانان و نوجوانان از جمله من را جذب صدایش کرده بود. در آن سال‌ها موسیقی پاپ تازه جایش را در ایران باز کرده بود و خواننده‌های انگشت‌شماری فعالیت می‌کردند. در این میان نوری چون به سراغ سبک‌های جاز، بلوز یا مشابه آن‌ها نرفته بود، با دیگران تفاوت داشت. نوری به زبان انگلیسی تسلط داشت و برخلاف خیلی‌ها آثار غربی را گوش می‌کرد و به خوبی می‌شناخت. البته این تنها یک وجه کارش بود. آن چه به ترانه‌های او شخصیت می‌داد، ریشه‌های ایرانی‌اش بود. نوری موسیقی ردیف دستگاهی را می‌شناخت، روی موسیقی نواحی و فولکلوریک ایران کار کرده بود و با ادبیات کلاسیک و معاصر ایران به ویژه شعر، آشنایی عمیق و گسترده داشت که همه این‌ها دست به دست هم داده و از او چهره‌ای خاص ساخته بود. محمد نوری با صدای خود به اشعار نیما طنین دیگری بخشید و گویی آن‌ها را از وادی خاموش واژه‌ها به قلمروی باشکوه و پرفراز و نشیب صداها رهنمون شد. به خاطر دارم که نوری دقت و حساسیت خاصی در کار خود داشت و گاهی ماه‌ها کار می‌کرد تا لهجه ترانه را به بهترین وجه ارائه کند».          
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
عذرخواهی یک مدعی اصلاحات از اهانت بی‌شرمانه به شهید رئیسی (کيهان) پزشکیان به اصلاح‌طلبان و امریکا باج نداد (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
سلامت دانش آموزان زیر تیغ یک تصمیم دلاویزترین آوازهای ایرانی از متولد اول دی رئیسی: توزیع کالابرگ الکترونیک برای مردم مشکلی ایجاد نخواهد کرد یخ روابط تهران-ریاض می شکند؟ 5 واقعیت تاریخی که در مدرسه به شما نمی گویند رنج بازار خودرو از کمبود نظارت واقعی بندبازی روی افزایش نرخ سود طالبان نقاب انداخت لحن عجیب تاج، سلاح گولسیانی و لوپتوی ۱۰ میلیاردی تلنگرهای تلخ مهاجرتی اخطار اول ؛4 گوش بریده! بازگشت به زندگی بعد از 3 دهه کُما یک دهه گذشت مشهد به گلبهار نرسید