روزنامه خراسان
1401/10/01
یک دهه گذشت مشهد به گلبهار نرسید
قطار برقی مشهد- گلبهار به سنگ سخت کسری 12 هزارمیلیاردی سرمایه خورده، هرچند این مسیر آماده ریلگذاری است. نقش و جایگاه شهرکهای اقماری برای کلانشهرها مانند یک ریه اضافه است که میتواند قدرت تنفس را به شهرهای بزرگ بدهد تا جمعیت سیال و سرریز آنها به این شهرکها روانه شود. شاید یکی از عمدهترین کارکردهای شهرهای جدیدی مانند گلبهار برای کلانشهر مشهد همین موضوع باشد. وقتی سال 84 شورای عالی ترافیک کشور پروژه قطار حومه مشهد- گلبهار را به تصویب رساند، بسیاری امید داشتند که با سکنی گزیدن در حاشیه غربی و جاده مشهد چناران یا شاندیز طرقبه و به خصوص گلبهار بتوانند از این قطار برای ترددهای خود به مشهد استفاده کنند. این پروژه سال 89 به تصویب دفتر فنی استانداری خراسان رضوی رسید و سال 90 هم با همین عنوان وارد قوانین بودجه کشور شد و سال 91 کلنگ این طرح رسماً به زمین زده شد. بیش از یک دهه است که از آغاز عملیات اجرایی این پروژه میگذرد و فراز و فرودهای زیادی را پشت سر گذاشته است. در طول یک دهه گذشته جمعیت گلبهار چند برابر شده و توسعه محور غرب و مسکن گزینی مردم و صنایع در این مسیر به حد اشباع خود رسیده است اما هنوز خبری از اتمام یا ریلگذاری این خط آهن نشده است، در حالی که بنا بود تا پایان 1400 به بهرهبرداری برسد. در طول این 10 سال، وعدههای زیادی برای تأمین اعتبار پروژه دادهشده که مهمترین آنها وعده فاینانس چینیها بود که مانند دیگر پروژههای ریلی، چینیها پای وعده خود نماندند و این پروژه تشنه منابع مالی و سرمایهگذاری ماند. ردیفهای بودجه این قطار حومهای مشهد ناچیز است و درصد تحقق آنها در اینیک دهه قابلذکر نیست هرچند در پایان دهه گذشته متولیان مدعی بودند از مسیر 46 کیلومتری ، 36 کیلومتر آماده ریلگذاری است اما ریل و واگن آن مشخص نشده است. این پروژه ابعاد و گستره عجیبی هم دارد. مثلاً شورای عالی ترافیک مصوب کرد که خط شماره 3 متروی مشهد باید به این قطار که ایستگاه اصلی آن پایانه متروی وکیلآباد در سهراهی شاندیز طرقبه است، متصل و یک ایستگاه چندمنظوره در غرب مشهد احداث شود. از سویی برخی راهبردهای این طرح اتصال آن به قطار مشهد- گرگان است که مشخص نیست این اتصال به چه نحوی خواهد بود. یکی دیگر از مسائل این پروژه، ایستگاههای آن است. در برههای بنا شد ایستگاه قطار مشهد- گلبهار در ابتدای جاده ورزشگاه ثامن احداث شود و سال گذشته هم در شورای گفت وگوی بخش خصوصی و دولت استان با تایید استاندار خراسان رضوی بنا شد یک ایستگاه دیگر در مسیر این خط آهن بین دو شهرک صنعتی توس و ماشینسازی احداث شود تا نیروها و کارگران صنعتی این محور از این خط آهن استفاده کنند. مدیر قطار برقی مشهد – گلبهار - چناران در گفت وگو با خراسان رضوی درباره آخرین وضعیت این پروژه می گوید: پروژه قطار برقی مشهد - گلبهار - چناران در سال 91 شروع به فعالیت کرده که از مشهد تا گلبهار 40 کیلومتر و از گلبهار تا چناران 6 کیلومتر طول مسیر پروژه است. هم اکنون زیرسازی 36 کیلومتر از 40 کیلومتر حدفاصل مشهد تا گلبهار انجامشده است و 4 کیلومتر ابتدایی مسیر در جغرافیای شاندیز قرارگرفته که به صورت تونل در حال حفاری است. حفر 300 متر از تونل 4 کیلومتری وی درباره وضعیت پیشرفت فیزیکی عملیات اجرایی حفر تونل 4 کیلومتری ابتدایی مسیر نیز می افزاید: روش حفر تونل این پروژه روش اتریشی است که از چهار جناح در حال حفاری است و اکنون 300 متر آن اجرایی شده. بااینحال با توجه به این که مقدمات کار حفاری انجامشده است، حفاری تونل در سرازیری قرارگرفته و سرعت خواهد گرفت، اما این که این تونل چه زمانی به اتمام میرسد به میزان تخصیص اعتبار و بودجه بستگی دارد. بنده (شرکت شهر جدید گلبهار) به عنوان کارفرما باید زیرساخت و زمین موردنیاز را فراهم کنم که این پیشنیازها فراهمشده و پیمانکار هم آماده کار است اما بودجه آن بهتناسب نیاز تعریف نمیشود. عضو هیئتمدیره شرکت عمران شهر جدید گلبهار درباره پیشرفت فیزیکی قطار مشهد- گلبهار میگوید: کل پروژه هم اکنون 34 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و عملیات خاکبرداری آن تاکنون پیشرفت فیزیکی 67 درصدی داشته است. این پروژه به 5 قطعه تقسیمشده است تا بتوانیم از ظرفیت پیمانکاران داخلی استفاده کنیم و زیرسازی 36 کیلومتر از مسیر 40 کیلومتری به اتمام رسیده و شرایط برای ایجاد بستر ریلگذاری مسیر فراهمشده است. کش و قوس های تغییر مسیر زرافشان درباره این که سال 99 نیز اعلام شد شرایط ریلگذاری در 36 کیلومتر مسیر فراهم شده و به نظر تغییری ایجاد نشده است، می افزاید: در پروژههای عمرانی پیوستگی اجرایی وجود دارد، مثلاً وقتی زیرسازی یا مسدودسازی مسیری برای احداث یک پل اجرا میشود، باید مسدودسازی بعد از احداث پل برطرف شود. برای نمونه وقتی مسیر پروژه آزادراه مشهد چناران به شهرک صنعتی توس رسید به دلیل در مسیر بودن تعدادی کارگاه صنعتی که امکان تخریب آنها نبود مسیر کمی تغییر کرد و این تغییر به اصلاحات 2 کیلومتری در مسیر قطار مشهد- گلبهار هم منجر شد. ریل گذاری و نیاز 700 میلیاردی مدیر قطار برقی مشهد- گلبهار درباره وضعیت ریلگذاری این مسیر میگوید: با شرکت ذوبآهن توافقاتی کردیم تا ریل موردنیاز این مسیر ساخته شود ولی منتظر تأمین اعتبار آن هستیم و هزینه موردنیاز خرید ریل هم اکنون 700 میلیارد تومان است. قطار برقی یا کشنده؟ زرافشان درباره تأمین و خرید واگنهای این قطار اظهار می کند: ما در حال طراحی نهایی متروسیستم، یعنی کنترل رادیو، کنترلهای رفتوبرگشت قطار، برقهای بالاسری یا پانتوگراف ها و دیگر ملزومات آن هستیم. وقتی این طراحی به اتمام و به تصویب برسد، بر اساس این نوع سیستم، واگنهای تولیدی داخل کشور شناسایی می شود و در صورت نبود آن به اجبار واردات واگن را خواهیم داشت. وی درباره نوع واگنها و سرعت قطار میگوید: این مسئله به کشندههای قطار بستگی دارد و سرعت مدنظر ما 140 کیلومتر در ساعت است. بستر مسیر برای قطار تندرو فراهم است اما آیا مجوز خرید و امکان خرید از خارج کشور به ما داده خواهد شد؟ زیرا ریل تعیین شده و زیرسازی فراهمشده امکان و شرایط بالا بردن سرعت قطار را دارد و طراحیها انجام شده است. ایستگاهی زیر پایانه متروی وکیلآباد مدیر قطار برقی مشهد- گلبهار درباره نحوه اتصال این قطار به متروی مشهد و ایستگاه ابتدایی این مسیر میگوید: پایانه قطار برقی مشهد- گلبهار زیر پایانه متروی وکیلآباد احداث خواهد شد و مانند ایستگاه متروی تقیآباد مسافرانی که از متروی مشهد در پایانه وکیلآباد پیاده میشوند میتوانند از طریق پله برقی به زیرزمین و پایانه قطار برقی مشهد- گلبهار بروند. این پایانه یک خط انشعاب و اتصال به پایانه «غرب مشهد» خواهد داشت تا به خط شماره 3 متروی مشهد متصل شود. وی درباره میزان پیشرفت فیزیکی احداث پایانه قطار برقی مشهد- گلبهار در زیر پایانه متروی وکیل آباد نیز اظهار می کند: مسیر ابتدایی قطار برقی مشهد- گلبهار 4 کیلومتر است که از زیر پایانه متروی وکیلآباد آغاز میشود ولی هم اکنون عملیاتی در ابتدای مسیر یا پایانه انجامنشده و از انتهای تونل، حفاریشده که تاکنون 300 متر پیشرفت فیزیکی داشتهایم. شرایط اتصال به خط 3 مترو فراهم نشده است زرافشان درباره نحوه اتصال قطار برقی مشهد- گلبهار به خط شماره 3 متروی مشهد میگوید: زیرسازی مدنظر از طرف ما در قطار برقی مشهد- گلبهار فراهمشده است اما به نظر می رسد در خصوص خط شماره 3 متروی مشهد این شرایط فراهم نیست و در منطقه امیریه و مهدیه مشهد هیچ مکانی برای اتصال قطار برقی مشهد- گلبهار به پایانه غرب مشهد و امکان وصل شدن را نداریم و بستر فراهم نیست. اتصال خط آهن مشهد- گرگان به قطار برقی مدیر قطار برقی مشهد- گلبهار درباره امکان اتصال ریل مشهد گرگان به خط قطار برقی مشهد- گلبهار میگوید: این بستر فراهم است ولی بنا نیست به قطار مشهد گرگان وصل شویم بلکه ما (شرکت عمران شهر جدید گلبهار) بستر و ریل را ایجاد کردیم که اگر بنا شد راهآهن گرگان به مشهد برسد، مجبور نشوند هزینه احداث 40 کیلومتر مسیر ریلی را پرداخت کنند و بتوانند از بستر تهیه شده (ریل قطار برقی مشهد- گلبهار) استفاده کنند. 12 هزار میلیارد سرمایه گذاری مورد نیاز عضو هیئتمدیره شرکت عمران شهر جدید گلبهار درباره اعتبار موردنیاز تکمیل و بهرهبرداری قطار برقی مشهد- گلبهار میگوید: کل اعتبار موردنیاز اتمام این پروژه 300 میلیون یورو یا 12 هزار میلیارد تومان است، اما نه در مصوبات سفر رئیس جمهور به استان اشاره ای به این پروژه شده و نه وعده های مسئولان و نمایندگان تاکنون به نتیجه رسیده است.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
سلامت دانش آموزان زیر تیغ یک تصمیم
دلاویزترین آوازهای ایرانی از متولد اول دی
رئیسی: توزیع کالابرگ الکترونیک برای مردم مشکلی ایجاد نخواهد کرد
یخ روابط تهران-ریاض می شکند؟
5 واقعیت تاریخی که در مدرسه به شما نمی گویند
رنج بازار خودرو از کمبود نظارت واقعی
بندبازی روی افزایش نرخ سود
طالبان نقاب انداخت
لحن عجیب تاج، سلاح گولسیانی و لوپتوی ۱۰ میلیاردی
تلنگرهای تلخ مهاجرتی
اخطار اول ؛4 گوش بریده!
بازگشت به زندگی بعد از 3 دهه کُما
یک دهه گذشت مشهد به گلبهار نرسید