اعتبار 10 هزار میلیاردتومانی بابت بدهی به تأمین اجتماعی

سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به گزارش خراسان درباره وضعیت پرداخت مطالبات سازمان تامین اجتماعی در لایحه بودجه 1402، جوابیه‌ای ارائه کرده که مشروح آن به شرح زیر است: گزارشی با عنوان «فراموشی بدهی به سازمان 60 میلیون نفری» مورخ 27/10/1401 در آن روزنامه منتشر شده؛ مقتضی است بر اساس ماده 23 قانون مطبوعات و به‌منظور رفع ابهام و روشن‌شدن افکار عمومی، دستور فرمایید این پاسخ در همان صفحه با همان فونت و اندازه و با تیتر ذیل دراسرع‌وقت در آن روزنامه منتشر شود. اعتبار 10 هزار میلیاردتومانی بابت بدهی به تأمین اجتماعی برخلاف ادعای مطرح شده مبنی بر عدم پیش‌بینی پرداخت بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی در لایحه بودجه، علاوه بر اختصاص مبلغ 10 هزار میلیارد تومان اعتبار در موضوع حق بیمه، به دولت اجازه داده شده است بابت بازپرداخت بدهی‌ها و تعهدات به سازمان مزبور نسبت به اختصاص نفت خام و میعانات گازی اقدام نماید. در لایحه بودجه سال 1402 بابت پرداخت حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری (چهار صندوق) با احتساب قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری و اعمال ضرایب 20 درصد افزایش حقوق لایحه بودجه و با احتساب بازنشستگان جدید، معادل 312 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است که نسبت به ارقام مصوب سال جاری حدود 49 درصد رشد داشته است.درخصوص سازمان تأمین اجتماعی لازم است اولاً ارقام حسابرسی شده ملاک عمل قرار گیرد که بر اساس گزارش حسابرسی‌شده منتهی به سال 1399 (مرجع: وزارت امور اقتصادی و دارایی)، بدهی دولت به سازمان یادشده 169 هزار میلیارد تومان است که با احتساب تهاترهای صورت‌گرفته از محل بند (و) تبصره (5) قانون بودجه سال 1400 و واگذاری سهام از محل جزء (1) بند (و) تبصره (2) قانون بودجه سال 1400 به میزان حدود 76 هزار میلیارد تومان و همچنین تخصیص اعتبار از محل بند (ز) تبصره (19) قانون بودجه سال جاری به میزان 5 هزار میلیارد تومان، مانده مطالبات حسابرسی‌شده سازمان تأمین اجتماعی از دولت حدود 88 هزار میلیارد تومان است. شایان‌ذکر است به استناد تصویب‌نامه هیئت وزیران (شماره 75558/ت59979ه‍ مورخ 05/05/1401) و در اجرای بند (و) تبصره (2) قانون بودجه سال جاری، معادل 90 هزار میلیارد تومان از سهام متعلق به دولت در شرکت پالایش نفت امام خمینی(ره) - شازند بابت تسویه بدهی دولت به سازمان مزبور واگذار شده است که با احتساب کسر سهام تدریجی، می‌توان گفت مطالبات باقی‌مانده سازمان یادشده از دولت بابت تعهدات سال‌های 1400 و 1401 می‌باشد که پس از رسیدگی سازمان حسابرسی مطابق مقررات مربوط، قابل اظهارنظر قطعی است؛ اما قطعاً با ارقام ادعایی درخصوص مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از دولت به میزان 400 یا 500 هزار میلیارد تومان تفاوت زیادی دارد. یکی از سرفصل‌های عمده ایجاد بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی موضوع کمک دولت در حق بیمه به میزان سه درصد از کل حق بیمه، بر اساس ماده (28) قانون تأمین اجتماعی است که تقریباً حدود یک‌سوم از مجموع تعهدات سالانه دولت به سازمان مزبور را شامل می‌شود و برای اولین‌بار در لایحه بودجه سال 1402 کل کشور، مبلغ 10 هزار میلیارد تومان بابت این موضوع اختصاص یافته است. در خصوص ضرورت اصلاحات سیستماتیک و پارامتری صندوق‌های بازنشستگی به لحاظ افزایش پایداری مالی صندوق‌ها و کاهش یا به تعویق‌افتادن شروع زمان ایفای تعهدات صندوق‌ها به بیمه‌شدگان، با توجه به تجربیات سایر کشورها و بررسی‌های کارشناسی صورت‌گرفته در کشور، اجماع نظر برای محقق ساختن این راهکار وجود دارد، لیکن پرداختن به این موضوع در قالب قوانین بودجه سنواتی میسر نیست و در واقع نیاز به ایجاد ظرفیت قانونی دائمی یا پیش‌بینی در برنامه‌های توسعه پنج‌ساله وجود دارد که در دست اقدام توسط دولت قرار دارد. با این حال، به استناد بند (د) تبصره (20) لایحه بودجه، پیشنهاد افزایش دو سال سنوات خدمت مورد قبول در صورت رضایت مستخدم و اعلام نیاز دستگاه اجرایی مطرح شده است.اعتبارات بیمه‌های حمایتی اقشار خاص اعم از رانندگان و قالی‌بافان که تا سال جاری در اعتبارات قانون هدفمند کردن یارانه‌ها (تبصره 14) منظور می‌گردید، با توجه به انتقال بخشی از اعتبارات یادشده به بودجه عمومی، در جداول لایحه بودجه، به میزان 3300 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.درخصوص نگرانی مطرح شده از بابت بدهی سازمان تأمین اجتماعی به مراکز درمانی نیز بر اساس مفاد بند (ز) تبصره (17) لایحه بودجه، امکان تهاتر مطالبات و بدهی‌های مراکز درمانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان تأمین اجتماعی از یکدیگر با تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور پیش‌بینی شده است.بر خلاف ادعای مطرح شده مبنی بر عدم پیش‌بینی برای پرداخت بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی، در جزء (3) بند (ی) تبصره (1) لایحه بودجه، به دولت اجازه داده شده است بابت بازپرداخت بدهی‌ها و تعهدات به سازمان مزبور نسبت به اختصاص نفت خام و میعانات گازی اقدام نماید.   پاسخ خراسان:  همان‌طور که در گزارش مذکور خراسان به آن اشاره شده بود، عدد 400 هزار میلیارد تومان، که به عنوان میزان بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی مطرح شد، آن چیزی است که به‌صراحت در گزارش 25/10/1401 مرکز پژوهش های مجلس با عنوان «بررسی نقاط قوت و ضعف لایحه بودجه ۱۴۰۲» ذکر و بر آن تاکید شده است. درباره لحاظ نشدن این بدهی در لایحه بودجه1401 نیز، گزارش خراسان مستند به صفحه 41 این گزارش است که به‌صراحت اعلام کرده: «در لایحه ارائه شده، اعتباری جهت تسویه دیون دولت به سازمان تامین اجتماعی که بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده می شود، درنظر گرفته نشده است».