قصه‌ تکراری هر زمستان

 فریبا خانی نویسنده و روزنامه‌نگار  
 
 
 


کودکان و نوجوانان در شرايط آلودگي هوا به مدرسه بروند يا نروند؟ از ديدگاه يوسف نوري، وزير آموزش و پرورش دانش‌آموزان بايد به مدرسه بروند؛ بعد هم دليلش اين است که در دنيا مدارس را به‌خاطر شاخص آلودگي ناقابل 150 که تعطيل نمي‌کنند... چه معني دارد؟ تازه ايشان مي‌گويد که طبق بررسي شاخص جهاني هوا برخي کشورهاي مثل چين مثلاٌ 300 هم باشد باز مدرسه‌ها تعطيل نمي‌شود و بچه‌ها به مدرسه مي‌روند.  يک پرانتز باز(آيا استاندارد زندگي مردم ما شبيه کشور چين يا کشورهاي ديگر است که در اين امر بايد از آن‌ها تقليد کنيم؟ کشور چين به‌شدت روي دوچرخه و وسايل نقليه سالم برنامه‌ريزي کرده است در خيابان‌هاي چين شما مي‌توانيد هر وقت اراده کنيد به دوچرخه دسترسي داشته باشيد. مسيرهاي مناسب دوچرخه‌سواري در سراسر شهرهاي بزرگي مثل شانگهاي و پکن وجود دارد و محدوديت‌هاي شديدي براي رفت و آمد خودروها حتي در روزهاي پاک آن کشور هست. و ساخت بزرگراه‌هاي چند طبقه ترافيک را کم کرده است.  کدام يکي از اين کارها را کرده‌ايم که خود را با چين در وضعيت آلودگي هوا و باز شدن مدارس مقايسه مي‌کنيم.)نگراني وزير آموزش و پرورش شايد هم درست باشد. دانش‌آموزان اگر به مدرسه نروند خب از تحصيل باز مي‌مانند. حتماً او مي‌داند به گوشش رسانده‌اند کاستي‌هاي زيادي در آموزش آنلاين هست.  ما در دوران کرونا فرصت طلايي داشتيم و بايد مي‌توانستيم آموزش آنلاين کشور را تقويت کنيم. تا اندازه‌اي پيش رفتيم اما کافي نبود. مدرسه‌ها هم آمادگي صد درصد براي اين نوع آموزش را هنوز به شکل کامل ندارند. حتما آقاي وزير مي‌داند که اين روزها با ضعيف شدن سرعت اينترنت و اختلالات اينترنتي که با آن مواجه هستيم؛ آموزش آنلاين سخت و غيرممکن شده است. اما آقاي وزير توجه کنيد، بحث سلامت جسمي کودکان و نوجوانان هم هست. مي‌دانيد که کودکان نسبت به بزرگسالان سريع‌تر تنفس مي‌کنند، بنابراين ذرات هواي آلوده خيلي سريع‌تر وارد ريه آنها مي‌شوند. همچنين آنها بيشتر تنفس دهاني دارند و همين امر سبب مي‌شود تا حجم بيشتري از هوا را وارد ريه‌هاي خود کنند. در اين اوضاع اختلالات تنفسي در کودکان شديدتر از بزرگسالان خواهد بود. قرار گرفتن کودکان در هواي آلوده ريسک بروز ناراحتي‌هاي پوستي مانند کهير و اگزما را افزايش مي‌دهد. ما حتماً يادمان رفته است که کودکان و نوجوانان در فضاي آلوده شروع به بازي و جست و خيز مي‌کنند و اين را نمي‌شود کتمان کرد. متخصصان تغذيه هم يک چيزهايي از سر سيري مي‌گويند که به کودکان و نوجوانان در شرايط آلودگي هوا بايد ميوه و سبزي‌هاي تازه فراوان داد. مخصوصا ميوه‌هايي که آنتي‌اکسيدان‌هاي قوي دارند.  ميوه‌هايي چون انار و مرکبات. هواي آلوده حاوي ترکيباتي اکسيد کننده و سمي است و از طرفي بدن همواره به ذراتي که در هواي آلوده وجود دارد واکنش التهابي نشان مي‌دهد. اما ترکيبات آنتي‌اکسيداني از اين فعاليت‌ها ممانعت مي‌کند و موجب غيرفعال شدن راديکال‌هاي آزاد موجود در هواي آلوده مي‌شوند. متخصصان تغذيه حتماً يادشان نيست که شرايط تورم و قدرت خريد خانواده‌ها کم شده است.  دکتر عباس شاهسوني، رئيس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت هم در پاسخ به نظر وزير آموزش و پرورش گفت: «بعضي روزها در تهران غلظت ذرات معلق 2.5ميکروني بيش از 10 برابر راهنماي سازمان جهاني بهداشت مي‌شود که اين يعني غلظت ذرات معلق به حدي زياد است که براي سلامتي مردم و به ويژه گروه‌هاي حساس خطرناک است.‌»او گفت: «يکي از گروه‌هاي حساس کودکان هستند و اين درست نيست که صرفاً با تغيير شاخص آلودگي هوا، صورت مساله را پاک کنيم. ما بايد اقدام جدي براي کاهش مواجهه و کاهش غلظت آلاينده‌هاي هوا داشته باشيم. ‌اي‌کاش وزير محترم آموزش و پرورش پيشنهاد مي‌دادند که اقداماتي نظير نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي، از رده خارج کردن خودروهاي فرسوده، بهبود کيفيت سوخت و بهبود کيفيت خودروهاي توليد داخلي و...»
 محمد درويش، فعال حوزه محيط زيست، هم در رشته توئيتي به اين بحث اشاره کرد و نوشت: «اگر در چين شاخص 300 مدارس تعطيل نمي‌شوند بخش بزرگي از حمل و نقل شهري با دوچرخه و ديگر وسايل حمل و نقل پاک انجام مي‌گيرد نه با وسايل حمل و نقل موتوري آلاينده...» او نوشت: «مطابق آخرين يافته‌هاي آماري در تهران هشتاد دو دهم درصد گازهاي آلاينده و شصت‌و‌هشت دهم درصد ذرات گرد و غبار از وسايل متحرک آلاينده توليد مي‌شود. بنابراين هر گونه تمهيدي که بتواند به کاهش آني بار آلودگي منجر شود کمک خواهد کرد.»با اين اوضاع، يادمان باشد به گزارش ايرنا، ايران از نظر شدت مصرف انرژي در جهان شرايط مناسبي ندارد و شدت مصرف انرژي در کشور 2 برابر ميانگين جهاني است. خودتان متوجه مي‌شويد اوضاع خيلي پيچيده است و دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها بايد کار گروهي و مستمري کنند تا مشکل آلودگي هوا حل شود... حالا بايد دانش‌آموزان به مدرسه بروند يا نه؟ اما موضوع بازگشايي مدرسه‌ها نيست. موضوع اين است که آيا ما اراده‌اي براي حل مشکل آلودگي هوا داريم يا نداريم؟! پاسخش بايد اين سالها روشن شده باشد...