باید دنبال عوامل بحران رفت

نعمت احمدی حقوقدان  
 
 
 


ما از دهه 40 قانون هواي پاک را داريم که الان هم معتبر است و در اصل 50 قانون اساسي نيز آمده است که «در جمهوري اسلامي حفاظت محيط زيست که نسل امروز و نسل‌هاي بعد بايد در آن حيات اجتماعي روبه رشدي داشته باشند وظيفه عمومي تلقي مي‌گردد از اين رو فعاليت‌هاي اقتصادي و غير آن که با آلودگي محيط زيست يا تخريب غيرقابل جبران آن ملازمه پيدا کند ممنوع است.» وقتي قانون اساسي به اين صراحت سخن گفته سخنان وزير کشور مبني بر اينکه احتمالا شاخص استاندارد آلودگي را تغيير دهيم مي‌خواهند چکار کنند؟ براي هوايي که آلودگي‌اش حتي براي جوانان هم غيرقابل تحمل است؛ چه رسد به پيران و بچه‌ها. درحالي که بايد به دنبال عوامل و علل بحران هواي آلوده رفت. خيلي هم ساده است. عوامل آلاينده را بايد پيدا کرد و دنبال رفع آنها بود که همه اينها در اختيار دولت‌هاست. نخست مساله سوخت کارخانجات و خصوصا نيروگاه‌هاست. مازوت، مخرب‌ترين سوختي است که در عالم پالايش مواد نفتي داريم. چون رابطه‌مان با دنيا به علت نوع تحريم‌هايي که صورت گرفته به گونه‌اي است که همه چيز را در اختيار ما قرار نمي‌دهند اگر مي‌توانستيم پالايشگاه‌ها را مدرن کنيم، مازوت کمتري توليد مي‌شد اين گرفتاري‌ها را به‌وجود نمي‌آورد. دوم بنزين ناقص و بنزيني که داراي اکتان و يوروي مناسب نيست. سوم وسائل نقليه موتوري که سالانه در خيابان‌هاي تنگ و باريک شهرها رها مي‌شوند از استاندارد اوليه سوخت مناسب برخوردار نيستند. ساليان سال است که در کشورهاي اصلي توليدشان ممنوع شده و تعداد زيادي ماشين‌هاي فرسوده و از رده خارج شده داريم که هنوز دارند کار مي‌کنند و مهم‌تر از همه موتورسيکلت‌ها که هشت برابر يک خودرو آلودگي دارد خصوصا موتورهاي دوگانه سوز. ما از يک سيستم فرسوده حمل و نقل داريم استفاده مي‌کنيم و وارونگي هوا هم هرسال از آذرماه تا 15 بهمن ماه وجود دارد. در اين بازه زماني وارونگي هوا به‌وجود مي‌آيد و شاخص آلودگي به اين حد مي‌رسد. ميزان مرگ و مير ناشي از آلودگي هوا در حدود تلفات تصادفاتي است که افراد جان خود را از دست مي‌دهند. آقاي وزير مي‌گويند مي‌خواهند شاخص استاندارد آلودگي را تغيير دهند و از طرفي وزير آموزش وپرورش مي‌گويند که چين با شاخص آلودگي 300 هم مدارس را تعطيل نمي‌کند. چرا از کشورهاي اروپايي مثال نمي‌آورند که اگر به مرز خطر برسند با عوامل آلاينده برخورد مي‌کنند ولي چون چين زغال‌سنگ مصرف مي‌کند ما خودمان را با آن مقايسه کنيم؟ ما بر دريايي از نفت و گاز نشستيم و دومين دارنده ذخاير گاز دنيا هستيم و خودمان را با چين مقايسه مي‌کنيم! کشوري که 9 درصد از منابع کاني دنيا از نفت و گاز و مس و آهن را داراست بايد خودش را با کشوري مقايسه کند که واردکننده اصلي اين ذخاير است.