دود تأخیر تحویل ون تاکسی‌ها در ریه مردم!

    در حال حاضر حدود ۶هزار ون و ۷۲‌هزار تاکسی در شهر فعالند که صددرصد ون‌ها و بیش از ۶۰‌درصد تاکسی‌ها فرسوده اند، بنابراین تردد این خودرو‌ها در سطح شهر، آلودگی هوا را تشدید می‌کند و نیاز است هر چه سریع‌تر نسبت به نوسازی آن‌ها اقدام شود. روز گذشته، علیرضا زاکانی در نشست خبری تخصصی حمل و نقل عمومی در پاسخ به سؤال خبرنگار «جوان»، خبر از تحویل ۲ تا ۱۰ هزار ون را در سال جدید داد، اما گفت نمی‌تواند عدد دقیقی از تحویل این ون‌ها را وعده بدهد.     چشم‌انتظاری رانندگان ون‌تاکسی به وعده نوسازی  قرار بود ون‌تاکسی‌ها نوسازی شوند تا هم آلودگی هوا کاهش پیدا کند و هم رانندگان از هزینه‌های گران تعمیرات ون‌تاکسی‌شان نجات پیدا کنند. در این خصوص، سال گذشته از ۶۳۰ ون تاکسی رونمایی شد. گفته شده‌بود این وسایل نقلیه در اختیار رانندگان قرار خواهد گرفت، اما هنوز هم خبری از وضعیت تحویلشان نیست. حالا ون‌تاکسی‌های فرسوده از یک خیابان به خیابان دیگر می‌روند که هر کدامشان منبع درآمد یک خانواده هستند. رانندگان این خودرو‌ها به ستوه آمده‌اند و می‌گویند ناچارند که با استفاده از لوازم یدکی دسته دوم و بی‌کیفیت این وسیله نقلیه را سرپا نگه دارند، چراکه در غیر این صورت درآمدشان را از دست خواهند داد و از عهده خرج و مخارج خانه و خانواده‌شان بر نمی‌آیند. آقای حسینی یکی از همین رانندگان است. او که هر روز صبح تا عصر مسافرکشی می‌کند، با شکایت از فرسودگی خودرویش می‌گوید: «ون‌تاکسی‌هایمان به زور راه می‌روند. هر چند وقت یکبار هم عیب و ایراد پیدا می‌کنند و بخش زیادی از درآمدمان را می‌بلعند. همین چند روز پیش بود که موتور خودرویم از کار افتاد و بعد از یک هفته توقف آن در تعمیرگاه، ۴۳ میلیون تومان خرج روی دستم گذاشت. مگر درآمد من چقدر است که بتوانم از عهده هزینه گران تعمیر این خودرو برآیم؟» او ادامه می‌دهد: «همه ما چشم انتظار ون‌تاکسی‌هایی ماندیم که شهرداری تهران از سال گذشته از آن‌ها رونمایی کرده و وعده تحویلش را داده‌بود، اما هنوز که هنوز است خبری از تحویل این ون‌تاکسی‌های نو نیست.» لوازم یدکی برای ون‌تاکسی پیدا نمی‌شود یا اگر پیدا شود، قطعات دست‌دوم ون‌هایی است که اسقاط شده‌اند. یکی از رانندگان که خودش را لطفی معرفی می‌کند، می‌گوید: «از آذرماه سال گذشته پیگیر ثبت‌نام برای ون‌تاکسی‌های نو هستیم، اما مسئولان سازمان تاکسیرانی می‌گویند فعلاً خبری از اجرایی‌شدن این طرح نیست و هر وقت قرار باشد ون‌تاکسی بدهند، خودشان ما را خبر می‌کنند! عجیب اینجاست که گفته شده قیمت ون‌تاکسی‌های جدید یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است؛ رقمی که اگر واقعیت داشته باشد، بعید است کسی از عهده پرداخت آن بربیاید.» او ادامه می‌دهد: «هر روزمان را به امید گرفتن ون‌تاکسی نو می‌گذرانیم تا یک خبر جدید بدهند. این بلاتکلیفی کلافه‌مان کرده و نمی‌دانم تا چه زمان می‌شود این ون‌ها را سرپا نگه داشت.» در حال حاضر تهران با مشکلات ترافیک و آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند. در چنین شرایطی با جایگزین شدن «ون تاکسی» به جای «تاکسی‌سواری» می‌توان بخشی از این معضلات را کاهش داد. اقدامی که گویا در سازمان تاکسیرانی به صورت معکوس اجرا می‌شود، چراکه به برخی از ون‌تاکسی‌داران گفته شده که در حال حاضر «ون» برای تحویل نیست و به جای آن تاکسی‌سواری تحویل بگیرند. آقای رام یکی دیگر از رانندگان ون تاکسی است که با تأیید این موضوع می‌گوید: «در ون ۱۱ مسافر سوار می‌کنم، اما اگر بخواهم آن را اسقاط کنم و خودروی سواری بگیرم، نمی‌توانم به تعهد سرویس کارمندانی که برای آن قرارداد امضا کرده‌ام، عمل کنم.»    ماجرای ون‌هایی که فرسوده شد  از ورود نخستین ون تاکسی به کشور، بیش‌از ۱۵ سال می‌گذرد. در دوره شهردار اسبق تهران، صحبت از عقد قرارداد با شرکت‌هایی همچون «تویوتا» و حتی «بنز» برای خرید گسترده ون‌تاکسی‌ها و مینی‌بوس‌ها بود، اما در نهایت، خیابان‌های تهران و برخی شهر‌های بزرگ دیگر، صحنه جولان ون‌تاکسی‌های چینی و روسی شدند که از همان روز اول هم خیلی‌ها نسبت به کیفیت آن‌ها گلایه داشتند. ورود ون‌تاکسی‌ها به ایران، از حدود ۱۰سال پیش و با واردات ون‌های موسوم به «غزال» به شهر‌های ایران شروع شد. ابتدا قرار بود یک‌هزار و ۵۰۰ دستگاه ون به کشور وارد شود، اما بعداً به واردات حدود ۶۰۰ دستگاه بسنده شد. مرحله دوم واردات ون از خارج کشور هم با واردات ون‌های «دلیکا» از چین کلید خورد و مرحله سوم را نیز یک شرکت داخلی با مونتاژ قطعات در کشور اجرایی کرد. در هر سه مورد، خدمات پس از فروش، تقریباً به سمت صفر دارد؛ موضوعی که در این دوره از مدیریت شهری باید آن توجه ویژه‌ای شود و اگر بنا به ورود ون‌تاکسی به داخل شهر است، همان مشکلاتی که در ادوار گذشته پیش آمده‌بود، در این دوره مجدداً تکرار نشود.     تحول ۲ تا ۱۰ هزار ون‌تاکسی در سال جدید  روز گذشته چهارمین نشست خبری شهردار تهران با محوریت حوزه حمل و نقل عمومی برگزار شد. خبرنگار «جوان» در این نشست خبری ماجرای نوسازی ون‌تاکسی‌ها را پیگیری کرد و از تعداد ون‌هایی که قرار است امسال تحویل داده‌شود، پرسید. علیرضا زاکانی در این رابطه پاسخ داد: «به دنبال یک الگوی جدید برای ورود ون به داخل شهر هستیم. در این خصوص تفاهمنامه‌ای با وزارت صنعت و معدن در رابطه با خرید ۳۰ هزار ون ظرف مدت سه سال امضا شده‌است که این ون‌ها قابلیت جابه‌جایی ۱۱ تا ۱۴ نفر را دارند، این ۳۰ هزار ون معادل ۱۰ هزار اتوبوس است. هر سه ون به اندازه یک دستگاه اتوبوس امکان جابه‌جایی دارد. البته خدمات ارائه شده و در مسیر تحقق گام برمی‌داریم.» شهردار تهران در مورد تفاهمنامه با وزارت کشور برای خرید ون و تعیین‌تکلیف ۶۳۰ دستگاه ون رونمایی شده، اظهار کرد: «از دهه ۸۰، تهران ۶هزار ون بیشتر نداشته‌است؛ بنابراین بیش از ۹۸درصد ون‌های ما فرسوده هستند و عمر مفید خود را گذرانده‌اند. از شورای ششم و رئیس شورا و اعضا تقدیر می‌کنم که اهتمام ویژه‌ای در حوزه حمل و نقل عمومی داشته‌اند و یکی از این توجهات ارائه خدمات ویژه به ون‌هاست.» او با بیان اینکه قیمت بلیت مترو ۲۲هزار تومان و اتوبوس ۱۲هزار تومان است، یادآور شد: «ما تمام این مبلغ را دریافت نمی‌کنیم و یارانه می‌دهیم. شورا موافقت کرد که به حوزه ون نیز خدمات ارائه دهیم تا مردم با قیمت نازل بتوانند از ون استفاده کنند و فاصله کمی با قیمت بلیت مترو و اتوبوس داشته باشد.» شهردار تهران با تأکید بر اینکه کیفیت این ۳۰هزار ون فوق‌العاده بالاست، گفت: «مطالعاتی در حال انجام‌شدن است و به دنبال این هستیم که ون‌ها را نیز وارد خطوط ویژه کنیم تا مردم بتوانند از این خدمت استفاده کنند.» زاکانی با اعلام اینکه ۱۹۵ دستگاه ون تا امروز به شهرداری تحویل داده شده‌است، گفت: «طبق تفاهمی که با وزارت صمت و خودروسازان امضا کردیم، آن‌ها تعهدی را برای قبل از اتمام سال به ما دادند و قرار شده از شهریور ماه ۲ هزار تا ۱۰ هزار ون تحویل بدهند که این عدد ثابتی نیست و من نمی‌توانم عدد دقیق آن را بگویم.» او با بیان اینکه به دنبال برقی‌سازی تاکسی‌ها هستیم. تصریح کرد: «۶۰ تا ۷۰درصد تاکسی‌های ما فرسوده هستند، به این معنا که سال‌های سال است خدمت ارائه می‌کنند که هم صورت شهر را به هم زده و هم به رانندگان و شهروندان آسیب می‌زنند، بنابراین به دنبال برقی‌سازی و همچنین نوسازی گسترده از طریق وارد کردن ون به ناوگان حمل و نقل عمومی و گشایش جدی در این حوزه هستیم.» همچنین شهردار تهران در پاسخ به سؤال خبرنگار ایلنا با تأکید بر اینکه مدیران دوره پنجم شهر یک ریال پول اتوبوس ندادند و این پول را نداشتند که بدهند، گفت: «تمام این اتوبوس‌ها را خودمان خریده‌ایم، آن‌ها فقط حرف خرید را زده‌بودند، همانطور که هفت سال است برای ۶۳۰ دستگاه ون حرف زدند، اما امروز به نتیجه رسیده‌است.» او در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس با محوریت تأمین هزینه تراموا، شماره‌گذاری ۱۹۵ دستگاه ون، منبع تأمین ۶۳۰ دستگاه واگن و اوراق مشارکت برای توسعه حمل و نقل عمومی خاطر نشان کرد: «دولت قدرالسهم خود را برای تأمین ون‌ها می‌پردازد و همانطور که گفتم ۱۹۵ دستگاه نیز در مسیر شماره‌گذاری است.»    ۳ راهبرد کلی برای کاهش ترافیک، آلودگی هوا و ساماندهی ناوگان حمل و نقل عمومی همچنین زاکانی در این نشست خبری به موضوعات دیگری در خصوص حوزه حمل و نقل اشاره کرد و گفت: «برای هر بخشی از حمل و نقل یک برنامه مدونی را طراحی کرده‌ایم که این برنامه در بخش مترو، اتوبوس، ون، مینی‌بوس، تاکسی، موتورسیکلت و دوچرخه بسته‌ای را ایجاد می‌کند تا بتوانیم خاستگاه خود را به بهترین شکل داشته‌باشیم.» شهردار تهران با بیان سه راهبرد کلی در حوزه حمل و نقل عمومی اظهار داشت: «سیاست اول کاهش تقاضای سفر از طریق مناسب‌سازی، سیاست دوم افزایش ارائه خدمات از ۳۴ به ۷۰درصد و سیاست سوم برقی‌سازی حمل و نقل عمومی است تا بتوانیم از طریق این سه گام ترافیک شهر و آلودگی هوا را کاهش دهیم.» او ادامه داد: «در هر بخشی یک برنامه‌ریزی دقیق داریم که نخستین مورد آن توسعه سریع مترو و تکمیل ناوگان مورد نیاز است. هفت خط مترو را تحویل گرفتیم که در این هفت خط ۲۵۳ کیلومتر خطوط به اضافه حدود ۱۴۰ ایستگاه تحویل ما شد. اولویت را به هفت خط موجود دادیم، اما تهران ۱۱ خط طراحی شده دارد که هفت خط آن که شروع شده هم تکمیل نشده‌است. مطالعات نشان می‌دهد که اگر هفت خط تکمیل شود ۶۰درصد مطلوبیت استفاده از مترو افزایش پیدا می‌کند.» زاکانی اظهار کرد: «۲۲ ماه و یک روز از خدمتگزاری ما در شهرداری می‌گذرد و توفیق داریم که ۱۴کیلومتر خطوط مترو و ۱۰ ایستگاه را افزایش دادیم. امسال نیز ۲۲ کیلومتر خط متروی جدید داریم و خطوط ۴ و ۶ و ۷ را کامل می‌کنیم. ۱۳ایستگاه دیگر نیز امسال افتتاح می‌کنیم که البته یک مورد آن افتتاح شده‌است.» شهردار پایتخت در ادامه این نشست با بیان اینکه تغییر الگو‌های بهره‌مندی از خطوط بی‌آر‌تی نکته دوم فعالیت‌هاست، گفت: «به دنبال این هستیم کاستی‌ها از طریق هوشمند‌سازی در این بخش کاهش یابد. نکته سوم این است که ۵۰۰ دستگاه اتوبوس بازسازی شده اساسی را وارد ناوگان خواهیم کرد. امروز بالغ بر ۲هزار و ۶۰۰ دستگاه اتوبوس داریم و امیدواریم بتوانیم ۵۰۰ دستگاه دیگر اضافه کنیم. ۴۰۰ دستگاه ملکی شهرداری و ۱۰۰ دستگاه بخش خصوصی است که با این تعداد به ۳ هزار دستگاه تا مهر ماه می‌رسد. قرارداد ۲هزار دستگاه اتوبوس نیز منعقد شده و بالغ برهزار و ۲۵۰دستگاه امسال تحویل داده خواهد شد.» حال باید منتظر ماند و دید که وعده شهردار تهران در خصوص تحولات حمل و نقل عمومی پایتخت در سال جاری تا چه میزان محقق خواهد شد، وعده‌ای که اگر تحقق پیدا کند، شهروندان را از مشکلات ترافیکی رها خواهد کرد و بار آلودگی هوا نیز به میزان قابل‌توجهی کمتر می‌شود.