روزنامه خراسان
1402/07/23
همچنان سیر نزولی فرزندآوری
صادق غفوریان-آمارهای جدید مرکز آمار ایران نشان می دهد، سیر نزولی فرزندآوری در بهار امسال نسبت به مدت مشابه 1401 با کاهش 5 هزار تولد، رقم خورده است، همان طور که این روند در شاخصی بزرگ تر نسبت به 6 سال گذشته همچنان تداوم یافته است. ساده ترین تحلیل از این آمار احتمالا به ما می گوید که جایگاه قوانین و رویکردهای حمایتی از فرزندآوری کجاست و چرا در شرایط کنونی بحران جمعیتی، سیاست های (به اصطلاح) تشویقی ازدواج و مشوق های تولد فرزند، پاسخگو نیست؟ آیا مسئولان، تصور نمی کنند یک جای کار می لنگد؟ کاهش 16700 تولد در 2 فصل بررسی اعداد و ارقام و ارزیابی مرکز آمار ایران از شاخص های جمعیتی کشور که ایرنا آن را منتشر کرده، از کاهش 16هزار و700 تولد طی دو فصل زمستان 1401 و بهار 1402 خبر می دهد: «در فصل بهار ۱۴۰۲ تعداد ولادت های ثبت شده به ۲۵۲ هزار و ۶۵۱ نفر رسید که در مقایسه با فصل قبل (زمستان ۱۴۰۱) ۱۱ هزار و ۷۱۲ نفر و نسبت به فصل مشابه سال قبل (بهار ۱۴۰۱) چهار هزار و ۹۹۸ نفر کاهش یافته است.» تداوم روند کاهشی از سال1396 با کاهش 262 هزار تولد مرکز آمار در ارزیابی خود به روند کاهش فرزندآوری نسبت به 6 سال قبل هم اشاره کرده است: «ولادت های ثبت شده همچنان سیر نزولی خود را در بهار گذشته حفظ کرده است؛ آمار ولادت ها در کشور در سال ۱۳۹۶ برابر با یک میلیون و ۴۸۷ هزار و ۹۲۳ نفر بود که این شاخص در سال گذشته به یک میلیون و ۷۵ هزار و ۳۳۱ نفر رسید؛ این الگوی کاهشی فرزندآوری در هر دو مناطق شهری و روستایی تکرار شده است.» اشکال در قانون جوانی جمعیت است؟ حال در شرایطی که کشور از مهر 1400، دارای قانون جامعی با عنوان «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» است، اما چرا با گذشت دو سال از این قانون، همچنان روند کاهشی تولدها تداوم دارد. دیدگاه های مختلفی درباره این قانون وجود دارد. برخی معتقدند، این قانون به دلیل گستردگی کار قابل اجرا نیست. از جمله دکتر سارا فلاحی نماینده مجلس که در گفت وگو با خراسان این انتقاد را مطرح کرد. او این طور می گوید: « امروز اگر در جاهایی می بینیم، قانون جوانی جمعیت دچار سختی در اجراست، دلیلش وجود ابهامات و نبود شفافیت کافی در آن است. ما امیدوار هستیم در این قانون اصلاحاتی صورت گیرد تا موانع اجرایی شدن کامل آن برطرف شود. وقتی قانونی نگاشته می شود، نباید مبهم و تفسیربردار باشد؛ ضمن این که ابعاد قانون باید متناسب با توان اجرا کننده آن باشد. ما نمی توانیم بار سنگینی را روی دوش دولت قرار دهیم و مدام هم از او بپرسیم چرا این بار را به دوش نمی کشی.» و برخی نیز معتقدند، قانون جوانی جمعیت، بدون نقص و بلکه بسته جامع و کاملی است، اما بودجه برای اجرا ندارد. در این باره حسین مروتی، دبیر کارگروه تخصصی ستاد ملی جمعیت که فعالیت این ستاد زیرمجموعه ریاست جمهوری است، همین دیدگاه را در گفت وگو با خراسان مطرح می کند. او می گوید: قانون حمایت و خانواده و جوانی جمعیت، قانون جامعی است که با 73 ماده و بیش از 200 حکم، ابعاد اقتصادی و هم ابعاد فرهنگی، اجتماعی و سلامت و بهداشت در حوزه جمعیت را به خوبی لحاظ کرده است،اما با توجه به ابعاد وسیعی که در خود دارد، اجرای کامل آن مشمول زمان می شود. دولت همراهی کرد غیر از مسئله بودجه مروتی هم همچون بسیاری از منتقدان اجرای قانون جوانی جمعیت، معتقد است، این قانون، بودجه کافی برای اجرای تمام ساحتی ندارد. او می گوید: دولت تا حد خوبی در اجرای این قانون همراهی کرده است غیر از موضوع بودجه که متاسفانه سازمان برنامه و بودجه برای اجرای آن در سال 1401 باید 10هزار و 700میلیارد تومان تخصیص می داد که این اتفاق نیفتاد و قوه قضاییه نیز در این مورد برخورد شایسته ای که لازم بوده با استنکاف کنندگان از قانون صورت دهد، انجام نداد. مروتی توضیح می دهد: قانون جوانی جمعیت در بخش ضمانت اجرا علاوه بر تعیین محل تامین بودجه اجرا، شیوه نامه برخورد با استنکاف کنندگان از آن را نیز مشخص و تعیین کرده است. ضعف در اجرا، نه در قانون دبیر کارگروه تخصصی ستاد ملی جمعیت می گوید: این که چرا تا امروز این قانون آن چنان که باید در بخش افزایش باروری ها موثر نبوده، باید آن را در ضعف اجرا جست وجو کرد، اما آن میزانی که از نرخ باروری کم شده، من معتقدم نشان از ضعف قانون نیست، چراکه بخشی از دلایل آن به تغییر هرم سنی باروری نیز باز می گردد. او در توضیح می گوید: ما از سال 95 مدام شاهد کاهش تعداد افراد متداول در سن باروری هستیم لذا طبیعی است که فرزندآوری نیز به همان میزان کاسته شود. حال این که چقدر بتوان ترمز این روند نزولی را کشید، معتقدم قانون جوانی جمعیت تا حدی توانسته است در این امر موفق باشد و چه بسا اگر برخی حمایت های این قانون نبود، شاید نرخ کاهش، بسیار بیشتر از آمار فعلی بود. تغییر رفتار در فرزندآوری مروتی ضمن این که امیدوار است، قانون جوانی جمعیت در سال های آینده شرایط بهتری را پیش روی فضای جمعیتی کشور قرار دهد، معتقد است: رفتار فرزندآوری در خانواده ها تا حدودی تغییر کرده و در دوسال اخیر تعداد فرزندان دوم و سوم به میزان 7 درصد با رشد همراه بوده است. این یعنی، بخشی از مردم دیگر آن تفکر یک فرزند کافی است را قبول ندارند و روش خودشان را تغییر داده اند. البته در امر جمعیت، این رسانه ها هستند که باید فرهنگ سازی کنند به ویژه به سراغ نهادهای مسئول همچون دولت، سازمان بازرسی و سایر نهادها بروند و از آن ها اجرای درست قانون جوانی جمعیت را مطالبه کنند.
سایر اخبار این روزنامه
اقرار جدید «سیا»؛ سقوط مصدق با کودتای غیردموکراتیک
بنای «هتل» روی کلیشه‌ها
ایران در رتبه 21 اقتصاد جهان
سفری رازآلود به عمیق‌ترین گودال زمین
اعتراف گوشی قاپ‌های خشن به 100فقره سرقت!
بحران غزه و کریدور «آی‌مِک »
ناگفته های طوفان
حرکتی که در فلسطین آغاز شده، منجر به پیروزی کامل فلسطینی‌ها خواهد شد
مهره ترامپ در کنگره، عزم جزم پایداری و بازگشت جنجالی یحیی
«ساعت صفر» در دست مقاومت
تله بزرگ غزه برای صهیونیست‌ها
همچنان سیر نزولی فرزندآوری
قحطی به بلیت اتوبوس رسید
