روزنامه خراسان
1402/08/21
استهلاک زیرساختها علیه کسب و کار استان
طی یک دهه گذشته که محیط کسب و کار در کشور و استان خراسان رضوی توسط مجلس و سپس اتاق ایران مورد پایش قرار گرفته، همواره شاخصهای زیرساختی مانند آب، برق، گاز، انرژی، ارتباطات و راهها بهترین نمره را از فعالان اقتصادی گرفتهاند، اما طی 4 سال گذشته این زیرساختها به دلیل بهروزرسانی نشدن، مستهلک شده و نمره ارزیابی منفی از واحدهای تولیدی گرفتهاند که عمدهترین دلیل این بهروزرسانی نشدن، نبود عدالت بودجهای و تامین نبودن منابع مالی برای تکمیل پروژههای زیرساختی، آبی، جادهای و انرژی بوده است. به گزارش خراسان رضوی، مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی، نتایج پایش محیط کسبوکار کشور در تابستان 1402 را منتشر کرد. نمره شاخص یک تا عدد 10 متفاوت است که نمره 10 بدترین نمره ممکن است،یعنی هرچه نمره یک شاخص بالاتر باشد بیانگر بدتر بودن وضعیت آن است. این پایش یکی از معتبرترین گزارشهایی است که هر سال و در فصل های مختلف توسط اتاق بازرگانی و بر اساس پرسش نامههایی که بین فعالان اقتصادی و واحدهای تولیدی هر استان توزیع و با مدلهای اقتصادی روز تبیین میشود، استخراج می شود، بنابراین میتوان این دادهها را نمای واقعی اقتصاد و تولیدی هر استان دانست، زیرا بازخورد هرگونه سیاستگذاری و تغییر در ریلگذاری در نظرات مدیران واحدهای اقتصادی و تولیدی منعکس میشود، مانند بحران آب یا محدودیتهای اینترنتی که در گزارشهای پیشین به آن پرداختهایم. 6 از آخر دادههای این پایش نشان میدهد، فعالان اقتصادی و واحدهای تولیدی خراسان رضوی معتقد هستند که محیط کسبوکار استان در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته بدتر شده است به طوری که نمره شاخص محیط کسبوکار استان در تابستان امسال به عدد 6.24 رسیده، درحالیکه در بهار سال گذشته این شاخص 5.91 بوده است، اما قابلتامل آن است که در سالهای گذشته، استان خراسان رضوی به لحاظ شاخص محیط کسبوکار همواره در میانه جدول استانهای کشور بوده و در تابستان سال گذشته نیز رتبه 20 را بین استانهای کشور داشته است، اما تابستان امسال شاخص محیط کسبوکار استان سقوطی عجیب داشته و در جایگاه 25 استانهای کشور قرار گرفته است و تنها 6 استان به لحاظ شاخص محیط کسبوکار نمره بدتر از خراسان رضوی داشتهاند که میتوان گفت، این جایگاه در چندین سال گذشته بیسابقه بوده است. اما چرا جایگاه استان خراسان رضوی در شاخص محیط کسبوکار تا این حد تنزل یافته است؟ برای پاسخ به این سؤال باید سراغ تحلیل شاخصهای 28 گانه برویم. این شاخصها را میتوان در سه یا چهار دستهبندی اصلی قرار داد؛ برخی شاخصها مربوط به محیط کسبوکار هستند، گروهی مربوط به نحوه تعامل دستگاههای دولتی با فعالان اقتصادیاند و شاخصهایی هم مربوط به زیرساختهای کسبوکار هستند و گروهی دیگر تعامل مشتریان واحدهای تولیدی را بازگو میکنند. بدترین شاخصها از بیثباتی قیمت تا فساد مدیران متاسفانه باید بیان کرد، تحلیل شاخصهای 28 گانه نشان میدهد، فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان استان شرکتکننده در این پایش معتقدند در تابستان امسال وضعیت 17 شاخص از 28 شاخص نسبت به تابستان سال گذشته بدتر شده و نمره 11 شاخص تغییر مثبت داشته است که البته مثبت بودن به معنی نمره خوب این شاخصها نیست. تحلیل جزئیتر دادهها نشان میدهد استان خراسان در 8 شاخص بود، وضعیت بهتری نسبت به بهار سال گذشته داشته، اما نمرات این شاخصها مطلوب نیست به طوری که نمره شاخص «غیرقابلپیشبینی بودن تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات» که در سالهای اخیر همواره بدترین نمره را به خود اختصاص میداد از نمره 8.68 که بدترین نمره ممکن در بین 28 شاخص بود به نمره 7.79 در تابستان امسال تنزل یافته و این شاخص نسبت به بهار امسال هم وضعیت بهتری پیداکرده، اما همچنان بدترین نمره را بین شاخصهای کسبوکار استان دارد. علاوه بر این، در 3 شاخص دیگر یعنی «دشواری تامین مالی از بانکها»، «رویههای ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات» و «تولید و عرضه نسبتاً آزاد کالاهای غیراستاندارد و تقلبی در بازار» نیز نمرات کسبشده به رغم این که نسبت به تابستان سال گذشته بهتر شده، اما همچنان نمرات بالایی هستند. علاوه بر این مدیران واحدهای تولیدی استان معتقد هستند در تابستان امسال رقابت با شرکتهای دولتی، دادگاهها، دخالتهای نهادهای حاکمیتی و وضعیت نیروی کار ماهر نسبت به تابستان سال گذشته بهتر شده است، با اینحال نمره این شاخصها همچنان جزو شاخصهای منفی مؤثر در محیط کسبوکار استان به شمار میآید. شاخصهای زیرساختی رو به بدتر شدن در طول سالهای گذشته یا حداقل در یک دهه اخیر پایش ها نشان میداد که فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان نسبت به وضعیت حوزههای زیرساختی و تامین انرژی موردنیاز تولید و کسبوکار در استان نگاه مثبتی دارند و این نگاه همچنان وجود دارد به طوری که شاخصهای « محدودیت دسترسی به حاملهای انرژی( برق، گاز...)» ، « محدودیت دسترسی به آب» و «نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در خدمات و محصول» بهترین نمره را از فعالان اقتصادی استان در بهار امسال دریافت کردهاند، ولی چند نکته قابل تامل است و باید مورد توجه مسئولان قرار بگیرد. ابتدا این که هیچیک از شاخصها در بهار امسال نمره بهتر از 4 دریافت نکردند، درحالیکه در بهار سال گذشته هم در حوزه تامین انرژی و هم در حوزه تامین از تولیدکنندگان، نمرات 3 و کمتر از 4 به این دو شاخص دادهاند، ولی امسال به دلیل بحران خشکسالی و قطعی مکرر برق و گاز واحدهای تولیدی نمره این شاخصها بدتر از سال گذشته شده است. نکته دیگر این که تابستان سال گذشته بهترین نمره محیط کسبوکار متعلق به حوزه زیرساختی مانند گاز و انرژی بوده، ولی امسال بهترین نمره را تولیدکنندگان به «مشتریان» خود دادهاند که از نوآوری و تولیدات آنها استقبال کردهاند. 4 شاخصی که سقوط کردهاند اما کدام شاخصها بیشترین تغییر وضعیت را داشتهاند. دادهها نشان میدهد 4 شاخص «محدودیتهای دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت» «محدودیت دسترسی به حاملهای انرژی( برق، گاز و...)»، «محدودیت دسترسی به آب» و « فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاههای اجرایی» بیشترین تغییر رو به منفی شدن اوضاع در یک سال گذشته را داشتهاند. تولیدکنندگان بدترین نمره تغییر را به حوزه تلفن همراه و خدمات اینترنتی دادهاند و معتقد هستند که در یک سال گذشته وضعیت خدمات این حوزه نسبت به سال گذشته بدتر شده است. علاوه بر این دو شاخص تامین انرژی و گاز نیز به دلیل خشکسالی که در سالهای گذشته بهترین نمرات را داشتهاند، امسال وضعیت بدی پیدا کردهاند. علاوه بر این تولیدکنندگان معتقد هستند که در یک سال اخیر فساد و سوءاستفاده مقامات دستگاههای اجرایی بدتر شده است. اما نکته مثبت پایش اخیر این است که محیط کسب و کار استان در بهار امسال نسبت به تمامی فصول کسب و کار وضعیت اسفناک تری داشته است و بیشتر شاخص ها وضعیت بدی پیدا کرده اند، ولی در تابستان این وضعیت کمی بهبود یافته و از حالت بحرانی تنزل کرده اند. به طور مثال شاخص هایی مانند «غیرقابلپیشبینی بودن تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات» و «فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاه های اجرایی» در تابستان امسال به نمره خیلی بد تنزل پیدا کرده است. در پایان ذکر این نکته قابلتوجه است که به نظر میرسد مدیران دولتی اعتقاد چندانی به نتایج این پایش ندارند به طوری که معاون امور اقتصادی استانداری در نشست خبری خود ضمن انتقاد از نتایج پایش های گذشته معتقد بود که محیط کسبوکار استان مناسب بوده و کسانی که این پایش را انجام دادهاند باید ادله ای برای نتایج پایش خود ارائه کنند. با این حال برخی شاخص های زیرساختی مانند انرژی و آب و تاثیرات خشکسالی و آب و هوا را نمی توان در آن ها نادیده گرفت، اما ضعف مدیریتی در اولویت بندی اجرای پروژه ها و تکمیل پروژه های روی زمین مانده و تامین نشدن اعتبار تکمیل پروژه های زیرساختی مانند انتقال آب، تصفیه خانه ها، احداث آزادراه ها و امثال آن توسط دولت در 5 سال گذشته حداقل باعث شده بیشتر زیرساخت های استان مستهلک و امروز به عاملی علیه کسب و کار استان تبدیل شود.
سایر اخبار این روزنامه
پیروزی بازیگران هالیوود پس از 118 روز
استهلاک زیرساختها علیه کسب و کار استان
رخنه فحش و ناسزا به گفتار کودکان
نشست ریاض و انتظارات موجود
دعوت رئیسی به شرافت اسلامی
محکومیت بدون اقدام عملی
دیابت؛ ناموفق در کنترل شیوع
نصرا...: زمان به نفع دشمن نیست
بمب «فاجعه دارویی» خنثی شد
صفر تا صد بررسی صلاحیت ها
تاریخ مستطاب «بیهوشی»!
برد تاریخی ایران مقابل برزیل با کامبک تماشایی
پایان یا آغاز دوباره حسن؟ صدرنشینی استقلال با بلانکو و درخشش زیر «مرداب»