روزنامه خراسان
1402/08/25
ما همه لولوها را نمیشناسیم!
اکرم انتصاری | روزنامهنگار - «بگیر بخواب و گرنه میگم لولو بیاد بخورتت!»، «بری توی کوچه میگم لولو خورخوره بیاد» و هزار جمله دیگر که «لولو» مخرج مشترک همه آنهاست. به احتمال زیاد شما هم در کودکیتان با این لولو مقابلههایی داشتید و از ترس این که مبادا به سراغتان بیاید دست از پا خطا نکردید. لولو یک موجود خیالی، بدقواره و فوق وحشتناک با ویژگیهایی ماورایی و ترسناک و البته ساخته و پرداخته پیشینیان ماست. موجودی که در همه چیز آن اغراق شدهاست تا به اندازه کافی وحشتناک و ترسناک بهنظر بیاید و کودک حتی با شنیدن اسم آن به حرف بزرگترش گوشدهد. میدانیم که لولو یک ابزار اشتباه است، ترساندن کودک با استفاده از تعابیری مانند لولوخورخوره و و ... اصلا روش خوبی برای تربیت بچه نیست و آثار روانی سوء این تعابیر میتواند از کودکی تا بزرگسالی، همراه او باشد. اما باید بدانید این موجود عجیب ترسناک تنها مربوط به ایرانیها نیست و همه کشورها براساس فرهنگ خود یک موجود خیالی و ترسناک دارند که ممکن است در قیافه و ظاهر یا حتی شیوهکار، با لولوخورخوره تفاوتهایی داشتهباشد اما کار اصلیشان کپی هم است. آنها ابزاری برای تهدید و ترساندن کودکان هستند، بیشترشان مهیب و بدقواره و مافوق تصور ظاهر میشوند و هر کدام بنا به قصهها و افسانههای فولکلور منطقهشان شکلگرفتهاند. برای مثال در کشورهای همسایه ایران بیشتر لولوها شبیه دیو هستند که در هرگوشه ادبیات فارسی، شمایلی از آن ترسیم شدهاست، در کشورهای آفریقایی لولوها برگرفته از حیوانات خونخوار و عجیب هستند و در کشورهای آمریکایی هم ترکیبی از این دو. تصویری از همزاد لولوهای ایرانی در جهان وجود ندارد اما براساس آنچه در ذهن مردم و در قصههاست، تصویری از آنها ترسیمشده که اساسش خیالپردازی است و نشانمیدهد بیش از صد نوع لولو در کشورهای مختلف وجوددارد. میخواهید با تعدادی از لولوهای دیگر کشورهای جهان آشناشوید؟ لولو خورخوره| ایران موجودی خیالی ساخته و پرداخته بزرگترها برای ترساندن کودکان بازیگوشی که گوششان به حرف آنها بدهکار نیست. این همان لولوخورخوره ایرانیهاست که بزرگترها برای کنترل رفتار کودکشان در موقعیتهای مختلفی برای اطمینان از اینکه کودک غذایش را بخورد، زود بخوابد، حرف زشت نزند، بدرفتاری نکند و ... از آن استفاده میکند. شکل و شمایل خاصی برای لولو خورخوره تعریف نشده و این صفت به معنای «بسیارخوار» است. گاهی این موجود به شکل نامرئی درمیآید که میتواند وسایل خانه را بدزدد، غیبکند و گاهی به شکل یک موجود ترسناک ظاهرمیشود که قرار است کودک را با خود ببرد. در کل «لولو» در ایران موجود هزارچهره است و تصورات از آن بسته به نوع تعریف خانواده میتواند از زمین تا آسمان، متفاوت باشد. در عین حال که لولو هیچ شکل خاصی در ذهن کودک ندارد اما برای او یک تجسم بیشکل است که ترس و وحشت را به جانش میاندازد چون همیشه بزرگترها به آنها میگویند اگر این کار را نکنی لولو میآید و تو را با خود خواهدبرد. شکل دیگری از لولو هم وجود دارد که به آن «لولو سر خرمن» میگویند و به مترسکهایی گفتهمیشود که در کشتزارها بالای سر خرمن میگذارند تا کلاغ و دیگر پرندهها را بترساند. COCO|پرتغال موجود خیالی «کوکو» از شمال پرتغال و گالیسیا سرچشمه گرفتهاست و حتی مردم اسپانیا که همسایه این کشور هستند از آن استفادهمیکنند. البته از آنجا که بخش زیادی از مردم آمریکای لاتین، اسپانیایی زبان هستند این افسانه را با خود به آنجا هم بردهاند. کوکو یا کوکا موجودی با سروشکل عجیبوغریب است که بزرگترها آن را اینطور برای بچههایشان تعریفمیکنند؛ موجودی که اگر کودکی به حرف پدرومادر خود گوشنکند میآید، آنها را میگیرد و قورت میدهد! طوری که هیچ اثری از آن باقی نمیماند. این موجود خیالی شکل هر سایه تاریکی را به خود میگیرد، از پشتبام مراقب رفتار نادرست کودکان است و منتظر یک فرصت است تا کودک نافرمانی کند و آن را ببلعد. میدانیم که دوز وحشت این لولو زیاد است اما این همان چیزیست که در این کشورها وجوددارد!TOKOLOSHE-ROMPO| سنگال و اوگاندا بیشتر لولوهای آفریقایی در هیبت حیوانات عجیبوغریب ظاهر میشوند. دلیلش هم میتواند زندگی بیشتر گونهها در این سرزمین باشد و حیات وحش آن که بیشتر مستندها از آنجا بیرونمیآید. «توکولوشه» موجودی بدخواه و خطرناک است که میتواند کودکان نافرمان را با انگشتان بلند و استخوانی خود تا حد مرگ ببرد. موجود خیالی سنگال و گامبیا به صورت اژدهای خزنده توصیف میشود که میتواند قربانی خود را آنقدر بچرخاند که دیگر نتواند سالم زندگی کند! «رومپو» هم یک جانور خیالی و اسطورهای ترسناک است که از افسانههای هندی و آفریقایی سرچشمه میگیرد. این موجود بدنی دراز و لاغر و بیشتر از 3 پا دارد. گفتهمیشود به شکل سر خرگوش، گوش انسان، یال اسب، بازوهای جلویی گورکن و پاهای عقبی خرس است. در واقع، بزرگترها برای ترساندن بیشتر بچهها هرچقدر توانستهاند به این موجود پروبال دادهاند و میگویند پوست این موجود به رنگ چیزی که میبیند، تغییرمیکند و عاشق انسانهاست و به جای آنکه قربانیاش را ببلعد، چندبار دور آن حلقهمیزند، انگار که میترسد آن را بگیرد. افسانه رومپو ممکن است از اکولوژی و رفتار کفتارها الهام گرفته شدهباشد. Gryla- Krampus|ایسلند و اتریش گریلا لولوی ایسلندی برگرفته از یک داستانِ کریسمسی است. او برخلاف بقیه شخصیتهای خیالی که از آن گفتیم یک غول زن است که عاشق خوردن بچهها است. کرامپوس هم لولوخورخوره اتریشیهاست و در فرهنگ این کشور موجودی انساننمای شاخدار است که همیشه به دنبال بچههای بازیگوش میگردد تا در یک فرصت مناسب ترتیب دزدیدنشان را بدهد و بعدش هم الفرار.
LAMIA| لیبی در لیبی که همسایه مصر و تونس و سودان است و بیشتر آن را با شهر بزرگ و تاریخیاش طرابلس میشناسیم، لولویی به نام «LAMIA» مشغول به کار است! این موجود ساخته و پرداخته بزرگترها به شکل یک روح شبزندهدار با سر و ریختی شبیه یک موجود نیمه مار و نیمه انسان است که موهای بلندی دارد و کودکان نافرمان را ادب میکند! SONGOMBY| ماداگاسکار لولوی جزیره ماداگاسکار «Songomby» است و یک حیوان عجیبوغریب از دل افسانههای فولکلور ماداگاسکار است. حیوانی تک شاخ که به اندازه یک گاو یا اسب بزرگ و گوشتخوار است. سرعت بالایی دارد و میتواند در عرض چند ثانیه خودش را از مغرب به مشرق برساند. او حیلهگر است، میتواند طعمهاش را با فریب از بالای درخت به پایین بکشاند و همه اینها به خاطر ظاهر غلطاندازش است. اما در واقع این موجود خیالی، چیزی از یک اژدهای عجیب و خونخوار کمندارد. در افسانهها آمده او اهل زندگیِ شبانه است و سمهایش میتواند با دویدن، جرقه تولید کند. با این توصیفها به نظرمیآید همهچیز برای لولو بودن «سانگامبی» فراهم است!
EL HOMBE DEL SACO|اسپانیا شخصیتی که در اسپانیا از آن برای ترساندن بچهها استفادهمیشود مردی درشتهیکل و زشت است که لباس سیاه میپوشد، یک کلاه بزرگ روی سرش دارد پس از تاریکشدن هوا در خیابانها سرگردان است و به دنبال کودکان میگردد تا آنها را در یک گونی بزرگ بگذارد و با خود ببرد. این شخصیت در فرهنگ اسپانیا برای ترساندن کودکان و این که در ساعت مشخصی به خانه برگردند استفادهمیشود. در فرهنگ اسپانیا آمده این شخصیت بعد از ربودن کودکان آنها را به مکانی ناشناخته میبرد و میخورد! Seven O'Clock Man| کانادا مرد ساعت7، شخصیت خیالی و ترسناکیاست که کاناداییها از آن برای ترساندن کودکان خود که قصد خواب ندارند، استفادهمیکنند. پیرمردی که با یک گونی سنگین و پر از بچه روی شانههایش در کوچه و خیابان راه میرود و گاهی به اتاق خواب کودکان هم سرکی میکشد تا کودکانی را که قرار بوده است بخوابند و به هر دلیلی بیدار بودند با خود ببرد و آنها دیگر رنگ خانوادهشان را نبینند. دارچونکی و گوگگاییا| هندوستان طبیعی است در هندوستان که پرجمعیتترین کشور جهان است، لولوهای مختلفی تعریف شدهباشند. در شمال هند بزرگترها، کودکان را با نامبردن موجودی به نام Daar Chownki «دارچونکی» میترسانند و تهدید میکنند. کوچودی لولوی دیگر و یک نگهبان شب است و کودکانی را که دیر به رختخواب میروند یا در برای خوابیدن بدقلقی میکنند، با خود میبرد. موجود وحشتناک کودکان جنوب هند هم Goggayya «گوگگاییا» است که میشود گفت همتای لولوست. در بعضی ایالتهای هند، کودکان با شنیدن موجودی به نام Rettai Kannan به معنای دو چشم یکی، تهدید میشوند و با شنیدن اسم موجودی به نام «پوچاآندی» میترسند چون این موجود طبق توصیفها یک مرد مهیب و بدقواره و ترسناک است و به دنبال کودکان بدغذا میگردد. لولوی دیگری به نام «بوچودو» هم در هندوستان وجود دارد که کارش دزدیدن کودکان نافرمان و بیادب و بیتربیت است. تعدد لولوها در هند نشانمیدهد آنها در این باره هم مانند بعضی صحنههای بالیوود، پیازداغ ماجرا را زیادمیکنند تا کودک دست از پا خطا نکند و بهنظر لولوهای هندی بیش از دیگر همصنفان خود میتوانند خارقالعاده عمل کنند. Boogeyman|انگلیس و آمریکا لولوی دو کشور انگلیس و آمریکا «boogeyman» است که از bugge یا bogge گرفتهشده و به معنی شبح ترسناک است. بوگیمن آمریکایی یک هیولای درشتهیکل مردانه است که ویژگیهای انسانی و ماورایی و حتی حیوانی دارد. البته این موجود در طول سالها تغییراتی داشته و از این توصیفات به یک زن مسنِ شیطانی تغییر یافته است. این موجود بارها در فیلمهای ترسناک و کتابها به تصویر کشیده شده است و برای خودش ژانر وحشت جداگانه ای رقمزده! حتی یکی از ورزشکاران در زمینه کشتی کچ هم اسم بوگیمن را برای خودش انتخاب کرده بود. یک فیلم جدید در ژانر وحشت هم براساس این شخصیت ساخته شده که عامل وحشت در آن انصافاً هم هیبت ترسناکی دارد. در آمریکا یک لولوخورخوره دیگر هم وجود دارد که به «Jersey Devil» شیطان جرسی معروف است و به اندازه بوگیمن بین مردم شناختهشده نیست. طبق توصیفها، این موجود دو پای پرنده شبیه کانگورو، سر اسب، بالهای خفاش با شاخ و چنگال و ویژگیهای اغراقشده دارد. Bunyip|استرالیا و اقیانوسیه کلمه «بانییپ» موجودی برگرفته از اساطیر بومی استرالیایی است و به معنای شیطان یا روح شیطانی ترجمهشده. این موجود آبزی است و در باتلاقها، نهرها، رودخانهها و چالههای آب کمینمیکند و شبیه موجوداتی گردن دراز با سرهای کوچک است. در استرالیا موزهای وجوددارد که در آن یک جمجمه عجیبوغریب را به نمایشگذاشتهاند و ادعامیکنند این متعلق به همان موجود افسانهای یعنی بانییپ است. طبق افسانهها این موجودات ترسناک، زنان و کودکان را میبلعند و صدایی شبیه آبخروشان دارند. PISHTACO| بولیوی و پرو پیشتاکو، هیولا و موجود خیالی مشترک بولیوی و پرو است و برای تهدید کودکان از آن استفاده میکنند. با توجه به این که بخش زیادی از جمعیت این کشورها را افراد سیاهپوست تشکیل میدهد این موجود شیطانصفت به عنوان یک مرد غریبه سفیدپوست به تصویر کشیده میشود که بومیها را شـــــکــــارمـــیکـند و بــــه شــــکــــلهــــای مـــخـــتــلـــف از آنهــا ســواسـتفـادهمیکند. او بـیانــدازه وحـشـی است و همیشه با یک خنجر بزرگ کارش را پیشمیبرد. دیو و سالوآ و آل| آذربایجان و عراق و افغانستان برای کسانی که در خاورمیانه زندگیمیکنند دیو موجود آشنایی است. در کشور آذربایجان دیو همان ابزار ترساندن کودکان است و تصاویر آن برگرفته از اساطیر ایرانی. دیوها ظاهری شبیه انسان دارند و جثهای بزرگ. بعضی از آنها شاخ و دندانهای بزرگی مانند عاج دارند که باعث ترس و وحشت بین کودکان میشود. داستانها میگویند دیوها عاشق گوشت انسان هستند و میتوانند با جادو، قربانیهای خود را سحر و اسیرکنند. در عراق، «سالوآ» یک غول نیمهدیو و جادوگر است و والدین وقتی میخواهند کودک خود را بترسانند از این موجود خیالی مایه میگذارند. در افغانستان هم که هممرز ایران است، آل، حکمران وحشت است و به یک سگ شبزندهدار توصیفمیشود که نوزادان را در گهواره میکشد و بسیار ترسناک است.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
شب ستارههای خراسانی
پروژه باطل شد؛ زمین برنگشت!
نسل کشی عصبی صهیونیست ها
الگوی علامه طباطبایی برای تشکیل پایگاه فکری تهاجمی
5 ستاره درخشان «سرزمین مادری»
خشکسالی تابستان امسال در مشهد طی ۷۰ سال اخیر بی سابقه بود
ما همه لولوها را نمیشناسیم!
جایگاه یمن در استراتژی محور مقاومت
صریح وشفاف با ظریف
آموزش و پرورش به دنبال عدالت جنسیتی در برنامه های درسی است
واردات خودروهای کارکرده در پیچ ارزی
قتل در سایه پیامک های شیطانی!
2 روایت متناقض از کمبود شیرخشک!