روزنامه خراسان
1402/09/05
دریاچه ارومیه تمام شد یا می شود؟
غفوریان-تصورش هم سخت است چه رسد به این که یک روز رسانه ای برای ششمین دریاچه آب شور جهان بنویسد؛ «دریاچه ارومیه تمام شد!» مگر می توان باور کرد، روزی برسد که حتی با اغراق و درشت نمایی از تمام شدن یک دریاچه سخن گفت و گزارش نوشت، اما ظاهرا آن روز تلخ فرا رسیده است و حالا باید از آخرین نفس های یک دریاچه نوشت. دریاچه ای که روزی همچون یک نگین فیروزه ای می درخشید. عکس های ماهواره ای چه می گوید؟ مراجعه به تصاویر ماهواره ای می تواند شرایط پیش روی این نگین فیروزه ای را برای ما روشن کند. اعتماد در این باره نوشت: « آخرین تصاویر ماهوارهای از دریاچه ارومیه نشان میدهد که در فاصله یک سال اخیر و از آبان 1401 تا آبان 1402، از سطح 878 کیلومتر مربعی آب دریاچه ارومیه، حدود 80 درصد خشک شده و حالا فقط 170 کیلومتر مربع و معادل 4درصد از سطح آب دریاچه به جا مانده که مساوی با مرگ قطعی ششمین دریاچه آب شور جهان و بزرگترین دریاچه داخلی ایران است.» کاهش 97 درصدی سطح آب همچنین گزارش مرکز تحقیقات سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف با عنوان «آنالیز تراز، سطح و حجم دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهوارهای» که فدراسیون صنعت آب ایران آن را منتشر کرده، می گوید:« تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه از سال 1394 تا سال 1402 با استفاده از ماهواره LANDSAT مورد بررسی قرار گرفته است. به استناد دادههای این گزارش، آبان 1394 دریاچه ارومیه به بدترین وضعیت رسیده بود و سطح آب آن به 693 کیلومتر مربع کاهش یافته بود، اما به فاصله یک سال و به دنبال آغاز فعالیت کارگروه نجات دریاچه ارومیه از سال 1392، سطح آب دریاچه به 2089 کیلومتر مربع افزایش یافت، اگرچه در آبان 1396 هم باز کاهش 500 کیلومتر مربعی سطح آب دریاچه نسبت به سال پیش از آن ثبت شده، اما دو سال بعد و در آبان 1398 سطح آب دریاچه به 3102 کیلومتر مربع رسیده که نشان از تاثیر اقدامات احیا دارد. اما تصاویر سالهای بعد، دیگر امیدوارکننده نبوده و در آبان 1400 حدود 900 کیلومتر مربع از سطح آب دریاچه کاسته شده که این کاهش در سالهای بعد هم ادامه داشته تا در آبان 1401، سطح آب دریاچه به کمتر از 880 کیلومتر مربع رسیده است. با استناد به آخرین نتایج رصد وضعیت دریاچه ارومیه میتوان گفت که ظرف 25 سال اخیر و از سال 1377 تاکنون، به میزان 97 درصد از سطح آب دریاچه ارومیه کاسته شده است.» آقای سخنگو چه گفت؟ طبیعی است که در چنین شرایطی با وجود انبوه ابهامات و پرسش هایی که درباره سرنوشت دریاچه ارومیه مطرح است، مسئولان مربوطه فرصت رسانه را مغتنم بدارند و با مردم سخن بگویند. ما عصر روز گذشته تلاش کردیم سوالات مان را از روند احیای دریاچه با سخنگوی صنعت آب ایران در میان بگذاریم که البته با وجود پیگیری بخش رسانه های شرکت آب ایران، اما این پیگیری به دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه یعنی استاندار آذربایجان غربی ارجاع شد که امکان گفت وگو با آقای استاندار برای ما فراهم نشد. در عین حال مدیرکل دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور اواسط آبان از آغاز فعالیت کارگروه راهبری طرح پایلوت توسعه «مدل مدیریت یکپارچه حوضه آبریز دریاچه ارومیه» بهعنوان ابزار حکمرانی مطلوب آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در چارچوب رصدخانه ملی آب ایران خبر داده بود، اما این که تبعات تغییر اقلیم و کم بارشی ها و البته کم تدبیری ها در دو دهه اخیر چه بلایی بر سر نگین فیروزه ای ایران آورده و می آورد، امیدها به احیای دریاچه را سخت کرده است. احیای دریاچه؛ با اجرای پروژه های 18 گانه و بارش های کافی شاید 10 سال دیگر مسئولان احیای دریاچه چه می گویند؟ ما برای یافتن این پاسخ، به سراغ میکائیل بهادری، معاون اجرایی طرح انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه رفتیم. او شرایط احیا را منوط به تحقق تمام برنامه های احیا می داند و می گوید: ستاد احیای دریاچه ارومیه 18 پروژه برای احیای این دریاچه پیش بینی کرده که انتقال آب از سد کانی سیب یکی از این موارد است. بنابراین با اجرای طرح انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه قرار نیست تمام اهداف طرح احیا محقق شود، بلکه در کنار این پروژه، موارد دیگر از جمله تغییر الگوی کشت ، ایجاد آبیاری نوین، انتقال آب از تصفیه خانه های تبریز و ارومیه و سدهای حوضه آبریز دریاچه و... تعریف شده است که اجرای همه این موارد می تواند به احیای دریاچه کمک کند. از بهادری درباره وضعیت انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه(از مهم ترین منابع تامین آب دریاچه) می پرسیم که می گوید: برای انتقال آب، باید مجموعه ای از شرایط فراهم شود که انتقال صورت بگیرد. از جمله تراز آب در مخزن سد باید به حد انتقال برسد که بتوان آب را به سمت دریاچه جاری کرد. با توجه به بارندگی های اخیر حدود 50 سانتی متر افزایش سطح مخزن را داشته ایم که این میزان باید بیشتر و امکان انتقال فراهم شود. ما از اسفند 1401 که این سد افتتاح شد، توانستیم 160 میلیون متر مکعب آب را به دریاچه منتقل کنیم که این روند تا آخر خرداد امسال ادامه یافت و پس از آن تراز آب برای انتقال مناسب نبود.با وضعیت موجود و کم بارشی ها، چقدر باید امیدوار باشیم که دریاچه کاملا تمام نشود؟ این سوال بعدی ما از بهادری است که می گوید: اگر تمامی پروژه های 18 گانه ستاد احیای دریاچه ارومیه به نتیجه برسد و بارش ها هم کافی باشد، همه آن ها می تواند سالانه 3 میلیارد متر مکعب آب را به دریاچه برساند و با توجه به تبخیر آب و دیگر عوامل، می توان امیدوار بود که دریاچه ارومیه طی 10 سال احیا شود. هم اکنون برای این که بگوییم دریاچه زنده و رو به بهبود است، باید 13 تا 14 میلیارد متر مکعب آب در داخل دریاچه باشد و همان طور که ذکر شد، با مجموعه پروژه های 18 گانه و بارش ها طی 10 سال می توان به یک دریاچه مطلوب رسید. او تاکید می کند، به هر حال اقلیم تغییر کرده و بارش های کنونی به هیچ عنوان همچون دهه های گذشته نیست، از طرفی هم افزایش باغ ها و توسعه کشاورزی سنتی در اطراف دریاچه، اثر خود را یک جایی باید نشان دهد که متاسفانه می بینیم این اثر در وضعیت نامناسب دریاچه ارومیه عیان شده است.
سایر اخبار این روزنامه
سفر ابدی «بانو» در خزان حزنانگیز سینما
خشم طالبان از مخالفان
قالیباف: نباید مردم را به سیاه، سفید و خاکستری یا پایین و بالا دستهبندی کنیم
فرش قرمز برای فرزند دوم
دسیسهای پلید برای آدمکش اجارهای!
قایم باشک بازی مرغ با مردم!
جشن فلسطینیها با آزادی اسرا
پول کثیف از انتخابات ریشهکن میشود؟
روایت بانک جهانی از «دهه از دست رفته اقتصاد ایران»
رونالدوی دست نیافتنی و فروغی؛ چهرهای که بیش از 2 رو داشت!
«مهران»؛ قاتل «آواکس» و وارث «سوم خرداد»
دریاچه ارومیه تمام شد یا می شود؟
گرفتاری دانشجویان برای کارورزی در آموزش و پرورش
کلاسهای ریاضی خالیتر از همیشه!