روزنامه خراسان

کسب و کار استان در دست انداز دستگاه ها!

 مسعود حمیدی/ «آن چه بنده به عنوان مسئولیت دولت یادداشت کرده ام که امروز عرض بکنم ــ چون قبلاً هم در این زمینه ها مفصل صحبت شده ــ مسئله بهبود فضای کسب وکار است. عمده این است که دولت باید موانع را برطرف کند. بنده در سال گذشته، در همین جلسه،(۴) مواردی را به عنوان موانع بهبود فضای کسب وکار ذکر کردم؛ امسال که در این نمایشگاه با فعالان بخش اقتصادی صحبت کردیم ــ که به نظرم نزدیک 40 غرفه دیروز [این جا] بود ــ تعدادی از این ها اظهار نارضایی می کردند و من دیدم نارضاییِ این ها از همان چیزهایی است که قبلاً تذکر داده شده! خب معلوم می شود که [آن توصیه ها] انجام نگرفته. باید انجام بگیرد؛ درخواست مؤکد من از آقایان مسئولین دولتی این است که دنبال کنند»  این ها بخشی از فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی کشور در دهم بهمن  امسال است. البته ایشان سال های گذشته نیز نسبت به وظایف دولت و محیط کسب و کار تذکراتی به دولت های وقت داده بودند و خواستار بهبود فضای کسب و کار شده بودند و این فرمایشات مؤکد ایشان بیانگر عدم رضایت کامل ایشان از محیط کسب و کار است و از سویی اهمیت رصد فضای کسب و کار کشور را دوچندان می کند. بیش از 10 سال است که اتاق بازرگانی کشور طبق قانون وظیفه پایش و رصد محیط کسب و کار کشور را بر عهده دارد و ما نیز در این مدت در قالب گزارش های تحلیلی وضعیت استان را به لحاظ محیط کسب و کار بر اساس داده های رسمی اتاق رصد و منتشر کردیم که البته برخی مدیران اعتقاد چندانی به نتایج این پایش ها ندارند و معتقد هستند که محیط کسب و کار استان مطلوب است.  هرچند بهار امسال بدترین وضعیت محیط کسب و کار استان در 10 سال گذشته بود ولی در تابستان و پاییز امسال وضعیت کمی بهتر شده است. بااین حال طی سال های گذشته دولت و نهادهای دولتی خود به عنوان یکی از مهم ترین موانع کسب و کار در استان معرفی شده اند و طی دو سال اخیر مستهلک شدن زیرساخت ها باعث شده فعالان اقتصادی گلایه جدی نسبت به تامین نیازهای زیرساختی مانند  آب، گاز، برق و ارتباطات و حتی راه های مواصلاتی داشته باشند.   بهتر از تابستان بدتر از پارسال پایش های محیط کسب و کار به صورت فصلی و در قالب 28 شاخص یا مؤلفه کسب و کار به صورت استانی و در قالب پرسشنامه از طریق فعالان اقتصادی و واحدهای تولیدی هر استانی تهیه و تدوین می شود و بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، تحلیل می شود که نمرات ارائه شده برای هر شاخص یا مؤلفه بین یک تا 10 بوده و بدترین نمره 10 خواهد بود ،بنابراین هرچه نمرات درج شده در پایش گرایش به نمره 10 داشته باشند، یعنی وضعیت شاخص و مؤلفه در محیط کسب و کار بدتر شده است. مرکز پژوهش های اتاق ایران با انتشار گزارش پایش ملی محیط کسب وکار در پاییز 1402 از بهبود نسبی این شاخص نسبت به فصل تابستان خبر داد. طبق این گزارش، محیط کسب وکار کشور در پاییز امسال توانست نمره 5.98 را دریافت کند که نسبت به نمره 6.11 آن در تابستان سال جاری، 0.13 واحد بهبود پیداکرده است. محیط کسب وکار استان خراسان رضوی نیز نمره 6.12 را به خود اختصاص داده که بیانگر بدتر بودن وضعیت محیط کسب و کار استان نسبت به متوسط کشور است هرچند محیط کسب وکار استان در پاییز امسال نسبت به فصل تابستان بهتر شده ، اما در مقایسه با پاییز سال گذشته بدتر شده است و همچنین جایگاه استان نیز در پاییز امسال نسبت به فصل تابستان تغییر نکرده و در رتبه 25 بین استان های کشور در شاخص محیط کسب وکار است و تنها 6 استان وضعیت بدتری به لحاظ محیط کسب وکار در مقایسه با استان خراسان رضوی دارا هستند، درحالی که در پاییز سال گذشته محیط کسب وکار استان از 13 استان کشور بهتر بوده است.   گسترش فساد و سوءاستفاده در محیط کسب و کار استان طبق داده های مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی، محیط کسب و کار استان خراسان رضوی در پاییز امسال نسبت به تابستان به صورت نسبی بهتر شده اما هنوز در بسیاری از شاخص ها و مؤلفه ها وضعیت بدتر از گذشته پیش رفته است. این داده ها نشان می دهد در 9 شاخص از 28 شاخص وضعیت در پاییز از تابستان بدتر شده که این شاخص ها عبارت اند از: «فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاه های اجرایی» ، «موانع در فرایندهای اداری و اخذ مجوزهای کسب و کار در دستگاه های اجرایی»، «عرضه کالا و محصولات قاچاق در بازار»، «کمبود نیروی ماهر»، «رویه های ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات»، «دخالت های غیرمنطقی نهادهای حاکمیتی در تعیین قیمت ها در بازار» ،«دشواری تامین مالی از بانک ها»، «تمایل عمومی به خرید کالای خارجی و بی رغبتی به خرید محصولات ایرانی» و «ضعف دادگاه ها در رسیدگی به شکایات و پیگرد مؤثر متجاوزان به حقوق دیگران». این که فعالان اقتصادی همچنان معتقد هستند که متولیان دستگاه های اجرایی بیشتر از گذشته از مقام خود سوءاستفاده کرده و به نوعی در محیط کسب و کار فساد می کنند مسئله ای  قابل تأمل است و در گزارش های پیشتر نیز به آن اشاره کردیم که این امر نیازمند ورود جدی تر دستگاه های نظارتی به نحوه تعامل دستگاه های اجرایی با فعالان بخش خصوصی است. همان طور که از نام شاخص ها هویداست، فعالان بخش خصوصی استان همچنان از دستگاه های دولتی ناراضی اند و کمبود نیروی ماهر نیز همان طور که در گزارش های جداگانه به آن پرداختیم، همچنان مسئله ای جدی برای محیط کسب و کار استان است.   رضایت نسبی از زیرساخت ها! داده های پایش محیط کسب و کار استان نشان می دهد، فعالان اقتصادی استان در پاییز امسال نسبت به تامین انرژی و زیرساخت ها نسبت به ابتدای سال رضایت نسبی پیداکرده اند طوری که شاخص های «محدودیت دسترسی به حامل های انرژی( برق، گاز و...)» ،«محدودیت دسترسی به آب» ،«ضعف زیرساخت های حمل ونقل جاده ای، ریلی، هوایی...» و«محدودیت های دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت» بیشترین بهبود را نسبت به تابستان و بهار امسال داشته اند. البته این شاخص ها در سال های گذشته همواره جزو شاخص های خوب و مورد رضایت فعالان اقتصادی استان بوده اند که نمره این شاخص ها همواره کمتر از 4 بوده ولی از ابتدای امسال و با تشدید خشکسالی ها و ناترازی انرژی در کشور فعالان اقتصادی بالاترین نارضایتی را از این شاخص داشته اند.   بدتر شدن وضعیت زیرساخت ها در 3 سال گذشته اما اگر بخواهیم به صورت دقیق تر وضعیت محیط کسب و کار استان را رصد کنیم باید وضعیت سه سال گذشته را حداقل مورد بررسی قرار دهیم تا مشخص شود کدام شاخص در طول این مدت رو به بهبود بوده و کدام شاخص در حال بدتر شدن است. «محدودیت دسترسی به آب» ،« محدودیت دسترسی به حامل های انرژی( برق، گاز و...)» ،«ضعف نظام توزیع و مشکل در رساندن محصول به بازار» ،« برداشت سلیقه ای از قوانین و مقررات توسط مأموران دستگاه ها» شاخص های زیرساختی هستند که در سال های گذشته و تا سال 1400 نمره مطلوبی را از فعالان اقتصادی استان اخذ کرده اند، اما در طول سه سال اخیر نمره این شاخص ها به صورت جدی رو به بدتر شدن رفته است.   5 شاخص بسیار بد محیط کسب و کار استان از سویی دیگر برخی شاخص ها در طول سه سال گذشته و حتی در یک دهه اخیر جزو شاخص هایی بوده اند که بدترین نمره را از فعالان اقتصادی استان اخذ کرده اند و به اعتقاد مدیران واحدهای تولید و فعالان اقتصادی استان این شاخص ها مهم ترین موانع در محیط کسب و کار به حساب می آیند. «رویه های ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات»، «فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاه های اجرایی» ،« دشواری تأمین مالی از بانک ها» و «موانع در فرایندهای اداری و اخذ مجوزهای کسب و کار در دستگاه های اجرایی» و«غیرقابل پیش بینی بودن تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات» شاخص های هستند که در طول سه سال گذشته بیشترین نارضایتی را در محیط کسب وکار استان ایجاد کرده اند. البته قیمت مواد اولیه در طول سه سال گذشته وضعیت باثبات تری پیداکرده و از نمره حدود 8.5 در پاییز 1400 به حدود 7.5 در پاییز سال جاری تنزل پیدا کرده است.   سخن پایانی در پایان باید اذعان کرد با توجه به فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب، انتظار می‌رود دستگاه‌های دولتی در بهبود روابط خود با بخش خصوصی در محیط کسب و کار کوشاتر باشند. هرچند نمی‌توان به‌صورت آنی انتظار داشت دولت بتواند زیرساخت‌ها را فراهم کند اما در برخی شاخص‌ها مانند صدور مجوزها که موردانتقاد صریح مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با فعالان اقتصادی بوده دولت باید به‌صورت جدی‌تر وارد عمل شود. اینکه فعالان اقتصادی استان معتقد هستند که مدیران و متولیان دستگاه‌های اجرایی هم از مقام خود سوءاستفاده می‌کنند و هم فساد دارند مسئله‌ای جدی است و باید نهادهای نظارتی ورودی جدی به موضوع داشته باشند که البته مسئله به نظارت ختم نمی شود و اصل موضوع در عدم شفافیت عملکرد هاست که این عدم شفافیت و نبود اطلاع رسانی به موقع و صحیح به مردم و حتی رسانه ها خود به عاملی برای ابراز نارضایتی فعالان اقتصادی استان تبدیل شده که مدعی شوند افراد در دستگاه های اجرایی از موقعیت خود سوءاستفاده کرده و فساد می کنند. از سوی دیگردولت باید فرایند صدور مجوزها را تسهیل کند و بوروکراسی‌های پیچیده اداری را کاهش دهد. علاوه بر این نبود نیروی کار ماهر نیز دو مسئله را عیان می‌کند؛ اول اینکه نیروهای ماهر حاضر به فعالیت با حقوق کارگری تعیین‌شده فعلی نبوده و حتی به‌صورت اختیاری بیکار شده‌اند و دوم اینکه دستگاه فنی و حرفه‌ای در تربیت نیروی کار ماهر چندان موفق عمل‌نکرده است.      
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
بنزين و اعتراضات (اعتماد) تشکر از یک اقدام خوب سیما (جوان) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
وقتی نفر آخر اسطوره شد سخنگوی جبهه اصلاحات: با انتخابات قهر نکرده ایم اما و اگرهای ادامه سپرده 30 درصدی 50فقره گوشی قاپی در ایستگاه های اتوبوس! مهم‌ترین مسئله این روزهای جهان اسلام بازدارندگی فراسرزمینی تا شعاع 2 هزار کیلومتری کوک سازهای افغانستانی با خاطره های ایرانی کسب و کار استان در دست انداز دستگاه ها! 86 سال فردوسی پژوهی بدون اینترنت ای اهل حرم میر و علمدار خوش آمد... 2 آزمون و این گلایه ها نصرا...: جبهه جنوب فقط زمانی متوقف می شود که جنگ غزه متوقف شود لرزه کمبود اعتبار بر پیکره آثار تاریخی