گروه انرژی: تصمیم‌گیری‌های اشتباه متعدد در عرصه انرژی کشور در طی چند دهه، نفوذ خارجی دشمنان در کشور، نفوذ در تصمیم‌گیری‌ها در دولت‌های مختلف باعث شده حوزه انرژی در کشور با بحرانهای بسیاری مواجه باشد. به گفته تحلیلگران ناترازی انرژی معلول سیاست‌گذاری‌های غلط در عرصه انرژی کشور است. به گزارش تجارت در کشورهای پیشرو جهان، تا ۳۰ تا ۵۰ سال آینده را در بخش انرژی برنامه ریزی کرده‌اند و این برنامه جامع را در زمان‌های مختلف بازنگری و اصلاح با شرایط روز جهان می‌کنند، اما در ایران هیچ برنامه جامعی در بخش انرژی انجام نشده است. به گفته رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران شورای عالی انرژی ۲۰ سال است که ایجاد شده اما در طی این ۲۰ سال تقریبا ۱۰ جلسه داشته است و نتوانسته نقش حاکمیتی و اثرگذار در بخش انرژی داشته باشد. هاشم اورعی با انتقاد از سیاستهای دولتها در حوزه انرژی معتقد است: در بخش انرژی کشور، چیزی تحت عنوان حکمرانی انرژی نداریم و وزارت نفت و وزارت نیرو، تقریبا هیچ نقشی در حکمرانی انرژی ندارند، بلکه به بنگاه داری مشغولند، همان بنگاه داری که مقام معظم رهبری در بخش نظام بانکی به آن انتقاد کردند، امروز در بخش انرژی نمود پیدا کرده است.

روزانه معادل ۷ میلیون بشکه نفت مصرف می کنیم
استاد دانشگاه صنعتی شریف با ارائه آماری در حوزه انرژی بیان می کند: ما در هر روز بر اساس ارزش حرارتی، به طور متوسط معادل ۷ میلیون بشکه انرژی مصرف می‌کنیم به طوری که چهارمین مصرف کننده گاز جهان محسوب می شویم و رتبه ما در مصرف نفت جهان، رتبه دوازدهم است. مصرف سالانه فراورده های نفتی کشور معادل ۶۵۰ میلیون بشکه به ارزش ۵۸ میلیارد دلار است از سوی دیگر سالانه ۳۰۰ میلیارد مترمکعب گاز به ارزش ۹۶ میلیارد دلار و سالانه ۳۳۰ میلیارد کیلووات ساعت برق به ارزش ۳۳ میلیارد دلار مصرف می‌کنیم . تقریبا ۴۰ درصد GDP کشور ارزش انرژی مصرفی ماست و این شاخص نشاندهنده مصرف اشتباه و اضافی در بخش انرژی است. همچنین هر روز بر اساس ارزش حرارتی، به طور متوسط معادل ۷ میلیون بشکه انرژی مصرف می‌شود به طوری که چهارمین مصرف کننده گاز جهان به شمار می رویم و رتبه ما در مصرف نفت جهان، هم دوازدهم است، و اگر مصرف نفت و گاز را با هم در نظر بگیریم، در مصرف هیدروکربن رتبه ششم جهان را داریم. در بخش برق رتبه دوازدهم جهان را داریم، یعنی مصرفی بیشتر از مکزیک، اندونزی، بریتانیا، ترکیه، ایتالیا و دو برابر مصر با جمعیت ۱۰۰ میلیون نفر.

سیاست‌های اشتباه قیمت‌گذاری انرژی در ایران
با نگاه به آمار مصرف انرژی می توان دریافت در شرایط بسیار نامطلوبی قرار داریم. اورعی در خصوص سیاست‌های قیمت‌گذاری انرژی در ایران گفت: برخی از کارشناسان معتقد به قیمت دستوری و تپبیت قیمت در بخش انرژی هستند، درحالی که با ادامه سیاست تثبیت قیمت در بخش انرژی، قطعا تا سال ۱۴۰۸ در تمامی حامل های انرژی دچار ناترازی بسیار جدی خواهیم بود. یکی از دلایل موافقان طرح تثبیت قیمت انرژی این است که می‌گویند هر نوع افزایش قیمت انرژی منجر به افزایش تورم می‌شود؛ پس با این فرض اگر قیمت انرژی را ثابت نگه داریم تورم بالا نمی رود، درحالی که طبق آخرین آمار اعلامی از سوی بانک مرکزی، نرخ تورم کشور ۴۶ درصد است. سیاست تثبیت قیمت انرژی قطعا به خودی خود منجر به کاهش نرخ تورم نشده و نخواهد شد و مثل یک فنری می‌شود که یکباره منجر به ابر تورم خواهد شد. از نتایج ثابت ماندن نرخ انرژی، خودروی بی‌کیفیت است؛ در واقع کارت درست و به‌کارگیری عقل را با نرخ پایین انرژی جایگزینی کرده‌ایم و در چنین شرایطی دلیلی برای بالا بردن بهره‌وری وجود نخواهد داشت. اورعی با اشاره به سالها فعالیت سازمان‌هایی جون ساتبا، ستاد مدیریت حمل‌و نقل و سوخت و شرکت بهینه سازی مصرف انرژی می گوید: درواقع بود و نبود این سازمان‌ها و شرکت‌ها در بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور هیچ فرقی نداشته و ندارد؛ بدتر از شرایط فعلی در بدمصرفی انرژی نخواهیم داشت و وجود این سازمان‌ها و شرکت‌ها نتوانسته هیچ کمکی به اصلاح روند موجود کند. دولت‌های ایران در طی ده‌های اخیر، بعضا فقط به بخش عرضه توجه کرده‌اند، درحالی که ضرورت دارد در بخش تقاضا ورود کنیم و بهینه سازی مصرف، راهکار اصلی رفع ناترازی‌ها است.

افزایش ۱۳ درصدی تقاضای بنزین
وی ادامه داد: تقاضا برای مصرف بنزین نسبت به زمان مشابه سال قبل ۱۳ درصد رشد داشته و در گاز هم به‌همین صورت است؛ اکر معادل این افزایش ۱۳ درصدی در GDP نیز رشد داشتیم، بسیار آمار خوبی بود اما وقتی رشد اقتصادی در این حد نداریم، یعنی چیزی به اسم بهره‌وری مغفول واقع شده است.