بودجه استان ها در دست نمایندگان کم انگیزه!

مسعود حمیدی- مجلس در دی ماه سال گذشته، آیین نامه داخلی پارلمان برای رسیدگی به لایحه بودجه را تغییر داد تا تدوین بودجه دو مرحله ای شود. یعنی دولت ابتدا کلیات بودجه را به مجلس می دهد تا پس از چکش کاری در کمیسیون تلفیق به صحن بیاید و پس از تصویب در مجلس و تایید شورای نگهبان به قانون تبدیل شود. در مرحله دوم دولت 10 روز مهلت دارد تا بعد از ابلاغ کلیات، بخش دوم بودجه که مربوط به جدول های تفصیلی و به زبانی ساده تر جزئیات درآمد هزینه استانی و سازمانی را به مجلس تحویل دهد مشروط بر این‌که این بخش از کف و سقف مواد مصوب بخش اول عدول نکند (دراین باره روزنامه خراسان دو گزارش مفصل با عناوین «جعبه سیاه بودجه 1403 استان‎ها» چاپ نهم بهمن ماه و «قفل بر بودجه استان‌ها!» چاپ 16 بهمن ماه منتشر و انتقادات صریحی به دوبخشی شدن رسیدگی به بودجه سالانه کرده است) بخش اول بودجه 1403 بعد از تصویب در صحن علنی مجلس به رغم گلایه های جدی دولت به شورای نگهبان رفت، اما به دلیل همزمانی فرایند رسیدگی به بودجه با انتخابات مجلس دوازدهم و مجلس خبرگان و مشغله جدی اعضای شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات، این شورا در پایان بهمن ماه کلیات لایحه را مجدد برای رسیدگی به مجلس عودت داد اما مجلس ترجیح داد در شرایط هم‌پوشانی انتخابات و رسیدگی به لایحه بودجه فعلاً انتخابات را در اولویت قرار داده و پس از انتخابات بررسی مجدد کلیات بودجه را در دستور کار قرار دهد.   تنها 7 نماینده از 18 نماینده مجلس یازدهم باقی ماندند اما آن‌چه در این نوشتار حائز اهمیت است، بحث عدالت بودجه ای و احقاق حق استان در جذب اعتبارات ملی برای کارکردهای ملی تعیین شده برای استان و مشهد الرضا(ع) است که در گزارش های بودجه‌ای و مطالبه ای بار ها به آن‌ها اشاره شده و مطالبه و پیگیری جدی روزنامه خراسان است. انتخابات برگزار شد و ترکیب نمایندگان استان برای مجلس دوازدهم به طور کامل متحول شد. طوری که از میان 18 نماینده خراسان رضوی در مجلس یازدهم، یک نماینده مشهد و کلات به کابینه دولت پیوست و عملاً 17 نماینده باقی‌مانده بودند و در انتخابات 11 اسفندماه تنها 7 نماینده مجدد به مجلس راه یافتند. انتخابات برگزار شد و بخش عمده ای نمایندگانی که نتوانستند به مجلس دوازدهم راه پیدا کنند در اولین جلسه مجلس بعد از انتخابات غایب بودند که می توان دلیل اصلی آن را «نداشتن انگیزه» عنوان کرد. در چنین شرایطی که ترکیب نمایندگان به طورکلی به هم خورده است فرایند رسیدگی به لایحه بودجه 1403 در حال انجام است و بناست بعد از اصلاح کلیات و تایید آن توسط شورای نگهبان، دولت بخش دوم بودجه را تقدیم مجلس کند.بخش دوم بودجه مهم‌ترین قسمت بودجه برای نمایندگان استان‌هاست؛ زیرا در این بخش جدول های تفصیلی و نحوه هزینه کرد اعتبارات و منابع بین استان‌ها و پروژه‌های عمرانی و سازمان‌ها مشخص می‌شود و عملاً «جنگ بودجه ای نمایندگان» در بخش دوم بودجه است که در سال‌های گذشته تمام این فرایند در قالب یک لایحه رسیدگی می‌شد و تنش بسیار کمتری داشته که البته انتقاداتی هم به آن وارد بوده است اما اصل موضوع رسیدگی به بودجه استان‌ها بعد از انتخابات آتی و بر هم خوردن ترکیب مجلس است.   رسیدگی به بودجه توسط نمایندگان  بی انگیزه! انتقاد کلان ما پیرو دو گزارش قبل است که در این‌جا صریح‌تر هم می‌شود. این‌که آیا نمایندگان در دی ماه سال گذشته که تصمیم به تغییر فرایند رسیدگی به بودجه گرفته و آن را دومرحله ای کردند، مطلع نبودند که ممکن است فرایند رسیدگی به بودجه دوبخشی 1403 با انتخابات هم‌پوشانی داشته باشد و رسیدگی به بخش اول بودجه با بخش دوم آن با انگیزه‌های متفاوت نمایندگان مواجه شود؟ یعنی نماینده ای که در هنگام رسیدگی به بخش اول بودجه انگیزه داشته اما بعد از انتخابات و در فرایند بررسی بخش استانی بودجه 1403 به دلیل عدم راهیابی به مجلس دوازدهم فاقد انگیزه لازم بوده یا به طورکلی «ساز» دیگری بزند؟ اگر نمایندگان به این مسئله علم نداشته خود جای بسی تأمل دارد اما اگر مجلس با علم بر این مسئله قصد داشته رسیدگی به بخش دوم بودجه 1403 را به نمایندگانی بسپارد که «انگیزه لازم» را نداشته باشند باز هم این موضوع قابل تأمل است؛ زیرا بخش دوم بودجه میزان اعتبارات استان‌ها از منابع بودجه ای را مشخص می‌کند و رسیدگی به این بخش توسط نماینده فاقد انگیزه «ظلم به استان‌ها» و علیه عدالت بودجه ای خواهد بود زیرا نماینده ای که منتخب نشده است انگیزه لازم برای «لابی گری و چانه زنی» برای جذب اعتبار برای حوزه انتخابی خود را نخواهد داشت یا این انگیزه قطعاً کمرنگ خواهد شد.   7 نفر برای دفاع از بودجه استان استان خراسان رضوی به عنوان قطب دوم اقتصاد کشور و مشهد الرضا به عنوان پایتخت معنوی کشور که سالانه بخش عمده منابع خود را صرف خدمت رسانی به 40 میلیون زائر امام رضا(ع) می‌کند و در بسیاری از حوزه ها مانند آزادراه و بزرگراه، حمل ونقل، بهداشت و آب وهوا امثال آن جزو استا‌ن‌های فقیر کشور شده است، در مرحله دوم فرایند رسیدگی به بودجه 1403 تنها 7 نماینده باانگیزه بالا که مجدد به مجلس راه یافته‌اند دارد و 10 نماینده دیگر به دلیل عدم راهیابی به مجلس دوازدهم ممکن است انگیزه لازم برای احقاق حق و پیگیری برای اجرای عدالت بودجه‌ای و جذب منابع ملی برای بحران های آب وهوا یا بهداشت و حمل ونقل به گل نشسته استان را نداشته باشند. اگرچه این نگاه شاید بدبینانه باشد اما در عالم واقعیت  نمی توان آن را چندان دور از واقعیت دانست. هرچند امیدوار هستیم نمایندگان انقلابی استان در مجلس یازدهم تمام قد از عدالت بودجه ای دفاع و چانه‌زنی لازم در رسیدگی به بخش دوم بودجه 1403 را داشته باشند تا بودجه 1403 استان هرسال دریغ از پارسال نباشد.