روزنامه خراسان
1403/01/26
صدای بلند بیتوجهی به زبان فارسی در «صداتو»
الهه آرانیان -calture@khorasannews.com در سال جدید، پخش فصل تازه مسابقه «صداتو» که بر پایه موسیقی و آواز است، شروع شده است. این برنامه به تهیهکنندگی و کارگردانی حامد جوادزاده ساخته شده و محسن کیایی، مجری این برنامه است. چهار چهره شناختهشده موسیقی ، سینما و تلویزیون نیز بهعنوان راهنمای فرد شرکتکننده، پای ثابت «صداتو» هستند. امیرمهدی ژوله، محمد بحرانی، شبنم مقدمی و محسن شریفیان به شرکتکننده ها کمک میکنند که بهترین تصمیم را درباره اینکه چهکسی خواننده است و چهکسی نقشِ خواننده را بازی میکند، بگیرند. فارغ از محتوای برنامه، آنچه در «صداتو» به شدت به چشم میآید، استفاده مکرر مجری و افراد کمککننده این مسابقه از واژههای بیگانه است؛ واژههایی که هرکدام یک یا چند معادل رایج فارسی دارند. پیش از این در همین صفحه و در قالب چند مطلب از اوضاع ناخوش زبان فارسی در مسابقهها و برنامههای ترکیبی شبکه نمایش خانگی مانند «شبهای مافیا»، «ناتو»، «پدرخوانده» و... نوشتهایم و حالا میخواهیم از وضعیت نامناسب زبان فارسی در «صداتو» بنویسیم. زبان فارسی در «صداتو» 1402 فصل اول «صداتو» در سال گذشته پخش شد و یکی از پرمخاطبهای شبکه نمایش خانگی هم بود، اما کاش این برنامه به زبان فارسی بیتوجه نبود و آن را نادیده نمیگرفت. سازندگان «صداتو» به این برنامه «شبنشینی موزیکال-معمایی» میگویند. در حالیکه میشد بگویند: «موسیقایی/ آهنگین». در فصل اول «صداتو» از همان قسمت نخست به چهار راهنما گفته شد: «هلپِر»! گاهی هم البته محسن کیایی به شوخی میگفت: «یاورانِ همیشه مؤمن»! کلمات و عباراتی مانند «پنلِ هنرمندان»، «لیپسینک»، «چالش آنلاک»، «استیج»، «فکت»، «پلتفرم»، «بِیس» و... مانند نقل و نبات بر زبان راهنماها و مجری جاری بود! نه از گفتنِ معادلهای فارسی خبری بود و نه تذکری. زبان فارسی در «صداتو» 1403 با شروع فصل دوم «صداتو» در نوروز 1403، باز هم واژههای بیگانه، کموبیش به زبان مجری و کمککنندهها میآید، ولی با یک تفاوت! آن هم اینکه گویا در فصل جدید تذکری داده شده مبنی بر اینکه بهجای واژههای بیگانه، برگردانِ فارسی آنها گفته شود. تا اینجای کار مشکلی نیست و خیلی هم باعث خوشحالی است. مشکل زمانی است که وقتی مجری میخواهد معادلهای فارسی واژهها را بگوید، میخندد و با حالتی تمسخرگونه آنها را به کار میبرد؛ مثلاً بهجای «پنل هنرمندان»، میگوید: «قطعه هنرمندان»! یا به جای «لیپسینک»، میگوید: «همسانسازیِ لب با جملهها، آهنگها و...». از دیگر جملات پرتکرار مجری این برنامه در فصل اول و دوم این جمله است: «بریم صداتو ببینیم» که اهالی ادبیات و بهویژه صفحه «درستنویسی» در اینستاگرام از بهکار بردن آن انتقاد کردهاند. تا جایی که میدانیم، صدا شنیدنی است، نه دیدنی! از ایراد نگارشیِ زیرنویس تا خوانش اشتباه شعر سعدی قبل از اجرای هر شخص بهعنوان خواننده، این جمله خطاب به بینندهها زیرنویس میشود: «بهنظرتون خواننده اس»؟ اگر قرار بر محاورهنویسی باشد، جمله باید اینطور نوشته شود: «بهنظرتون خوانندهس»؟ اگر هم قرار بر نگارش رسمی است، باید اینطور نوشته شود: «بهنظرتان خواننده است»؟ بنابراین «خواننده اس» غلط است. علاوه بر این، در قسمت سوم فصل جدید یکی از خوانندهها غزلی معروف از سعدی را میخواند که یکی از بیتهای آن این است: «سعدی چو جورش میبری نزدیک او دیگر مرو/ ای بیبصر! من میروم؟ او میکشد قلاب را». اما خواننده مصرع دوم را طور دیگری میخواند و کارشناسان ادبیات ،غلط خوانده شدن آن را متذکر شدند. لزوم نظارت بر کاربرد زبان فارسی در شبکه خانگی کاش همانگونه که بر محتوای برنامهها و مجموعههای نمایشی نظارت میشود، بر کاربرد صحیح زبان فارسی در آنها هم نظارت شود. چند سالی است یک انجمن مردمنهاد با نام انجمن ویرایش به فیلمی که بیشترین توجه را به زبان فارسی و کاربردهای زبانی کرده باشد، جایزه «فارسینما» اهدا میکند. ضروری است این انجمن جایزهای مشابه برای برنامههای ترکیبی و مجموعههای نمایشی شبکه خانگی هم درنظر بگیرد تا شاید در اثر رقابت، وضعیت استفاده از زبان فارسی در این شبکه بسامان شود. مدتی است که این نظارت بر برنامههای صداوسیما صورت میگیرد و اوضاع تا حدی بهتر از قبل شده است. همچنین در خبر سیما بخشی ویژه پاسداشت زبان فارسی در نظر گرفته شده و دکتر امید جلوداریان، به مسئولان و مجریانی که واژههای بیگانه به کار میبرند، تذکر میدهد و یادآور میشود که این واژهها برگردانهای فارسیِ روانتری دارند و بهتر است آنها را بهکار ببریم.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
نخستین پرستار قربانی کرونا به روایت مادرش
ترس از ناکامی یا بهرمندی ویژه از اشتباهات داوری؟
صدای بلند بیتوجهی به زبان فارسی در «صداتو»
واکاوی ماجرای تبعید یک « شوگر ددی»
واگذاری سرخابی بدون تحقق مهمترین پیش نیاز!
گامی دیگر برای محاصره دریایی رژیم صهیونیستی
شتاب صادرات دانش بنیان ها
ردپای ارز در افزایش تورم تولیدکننده
شلیک بایدن به برجام؟ توپخانه باهنر علیه بهارستان و سفر «نورالدین » به جنوب
کابوس تلآویو از حزبا... پساجنگ
فرونشست بودجه عمرانی خراسان رضوی
تبهکاران باند«میلاد لنگ» در چنگ پلیس!
گرفتار در شلوغی واگن های مترو!