جشن شیرین

از سال‌های 1385 و 1386 که واردات حیرت‌انگیز 3.5 میلیون تن شکر، کشت و صنعت این محصول را به ورشکستگی کشاند تا امروز که جشن ملی برای رکورد بی‌سابقه تولید شکر در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی برگزار شد، فقط 10 سال گذشته است. محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، در این مراسم که هشتم مردادماه برگزار شد، خبر از آن داد که «در دولت یازدهم با ایجاد زمینه‌های لازم، تولید شکر با 50 درصد افزایش به 1.643 میلیون تن رسیده است». نکته برجسته این موفقیت این است که با وجود کاهش 60 هزار هکتار از سطح کشت، این رکوردشکنی به دلیل افزایش 22 تن محصول چغندرقند و 2.3 تن شکر (7.6 تن درحال‌حاضر) در هکتار صورت گرفته است. البته به موازات این افزایش‌ها، تغییر فصل کشت از دوره بهار- تابستان به کشت پاییزه- زمستانه (به‌خصوص در مناطق گرمسیر و نیمه‌گرمسیر) از سیاست‌های هوشمندانه وزارت جهاد کشاورزی برای فرار از بحران خشکی به‌شمار می‌آید. جابه‌جایی فصل کشت، نیاز آبی چغندرقند را بدون لطمه به عملکرد آن تا بیش از 50 درصد کاهش می‌دهد. سیاست ترکیبی اصلاح ژنتیکی ارقام در جهت عملکرد شکر در واحد سطح، بهبود مدیریت تولید و مهم‌تر از همه جابه‌جایی دوره کشت را می‌توان مصداق بارزی از افزایش بهره‌وری به‌شمار آورد که در برنامه‌ریزی افزایش رشد اقتصادی کشور سهم قابل‌توجهی را باید به خود اختصاص دهد. بخش کشاورزی و مدیریت آن تا ابد نمی‌تواند و نباید به افزایش تولید مبادرت کند. مردم کشورمان به‌عنوان جامعه مصرف‌کننده هم با تعدیل و مدیریت بهینه مصرف، نقش انکارناپذیری در دستیابی به خودکفایی کالاهای اساسی ایفا می‌کنند. سرانه مصرف شکر در کشورمان در سال 1368 حدود 27 کیلوگرم، در سال 1387 نزدیک به 29 کیلوگرم و درحال‌حاضر به حدود 34 کیلوگرم افزایش يافته و یازدهمین کشور دنیا در مصرف این محصول هستیم. بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت، میانگین مصرف درست شکر نباید از 15 کیلوگرم افزایش یابد. با توجه به این ارقام اگر تنها بتوانیم میانگین مصرف شکر را به سرانه جهانی نزدیک کنیم، امکان صرفه‌جویی  بیش از 500 هزار تن خواهد بود. اين میزان کاهش مصرف شکر به‌جز نتایجی از قبیل افزایش سلامت جامعه و نیز صرفه‌جویی ارزی معادل سالانه 400 میلیون دلار، متولیان تولید را هم وامی‌دارد تا تنها در محدوده افزایش بهره‌وری به توسعه این محصول مبادرت كنند. در چنین چشم‌اندازی، مدیریت بخش کشاورزی می‌توانست در همین میزان تولید و در همین جشن، دستیابی به خودکفایی در شکر را مژده بدهد. کشور ما دومین کشور خرماخیز و پنجمین صادرکننده کشمش به‌شمار می‌آید. در صورت مصرف بهداشتی قند و جایگزینی با این محصولات و در قالب یک برنامه‌ریزی درست چه‌بسا با همین میزان تولید بتوانیم صادرکننده باشيم. امید که سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی با حضور محمود حجتی، در دولت دوازدهم هم ادامه یابد.