جايزه «گرمي» براي جاده ابريشم و کیهان کلهر

نسيم قاضي‌زاده: بالاخره بعد از شش‌بار نامزدي، كيهان كلهر موفق شد به فهرست جوايزش، جايزه گرمي را هم اضافه كند. او كه تا پيش از اين هم در همكاري‌‌هاي مختلف بين‌المللي توانسته بود عناوين آثارش را در ميان فهرست نامزدها ببيند، شب گذشته شاهد برنده‌شدن آلبوم «مرا به خانه بخوان» در بخش موسيقي جهاني بود.
کیهان کلهر، موسیقی‌دان پرآوازه ایرانی که این روزها در حال استراحت بعد از برگزاری تور بزرگ کنسرت‌هایش با عنوان «پردگيان باغ سكوت» است، در ماه‌‌هاي گذشته نيز توانسته بود جايزه بسيار معتبر منتقدان موسيقي آلمان German Record Critics را براي دومين‌بار براي آلبوم «هاوا نياز» از آن خود كند. او پيش از اين هم اين جايزه را در همكاري با اردال ارزنجان در سال ٢٠١١ از آن خود كرده بود.
اما از حدود دو ماه قبل نام آخرين آلبوم گروه جاده ابريشم كه كيهان كلهر از نوازندگان و آهنگ‌سازان آن است، در میان نامزدهای جایزه گرمی به‌عنوان معتبرترین جایزه موسيقي يا همان اسكار موسيقي در دو شاخه «موسیقی جهانی» و «موسیقی فیلم» درخشيد. او سال‌هاست که نوازنده کمانچه و آهنگ‌ساز این گروه معروف با سرپرستی نوازنده برجسته ویلن‌سل دنیا، «یویوما»، است و حالا در پنجاه‌ونهمين دوره جوايز گرمي «مرا به خانه بخوان» (Sing Me Home) برنده بخش بهترین موسیقی جهاني شده است. این آلبوم که سال ٢٠١٦ یکی از موفق‌ترین آلبوم‌های این سبک موسیقی بود، پیش از این هم توانسته بود در رتبه اول جدول موسیقی کلاسیک بیلبورد قرار بگیرد؛ موفقیتی که اگرچه با گرمی مقایسه‌کردنی نیست، اما دست‌کمی هم از آن ندارد. «مرا به خانه بخوان»، دارای ١٣ قطعه است و ضبط این آلبوم موسیقی از سوی کمپانی معتبر سونی‌کلاسیکال انجام شده بود. از نکات مهم این آلبوم باید به حضور چهره‌های مطرح موسیقی جهان که در نوازندگی این آلبوم همکاری کرده‌اند اشاره کرد؛ هنرمندانی چون تومانی دیاباته، نوازنده ساز کورا، شجاعت حسین‌خان، نوازنده سیتار، دیما اورشو، خواننده اهل سوریه و... .
نكته مهم درباره بخش «موسيقي جهاني» جايزه گرمي اين است كه برخلاف ديگر رشته‌‌هاي موسيقي، تنها يك جايزه در اين بخش اهدا مي‌شود كه شب گذشته در دستان جاني گندلزمن ويولونيست گروه جاده ابريشم آرميد.


اين اولين‌بار بود كه گروه جاده ابريشم قطعاتي را از اكثر نقاط دنيا گزيده كرده و با استفاده از نوازندگان بنام آن نواحي اين قطعات اجرا شده بودند. اين قطعات كه اكثرا برگرفته از نغمات بومي و ملي كشورهاي مختلف بودند، در اين آلبوم آمده بودند كه آهنگ‌سازي و تنظيم پنج قطعه، برعهده كلهر بود. قطعاتي از كشورهاي هند، ايران، چين، اسپانيا، آمريكا در «مرا به خانه بخوان» گنجانده شده بود؛ قطعاتي كه تمامي آنها در 10 تور موسيقي در شهرها و ايالت‌‌هاي مختلف آمريكا تا پيش از سفر كلهر به ايران اجرا شده و با استقبال گسترده‌اي مواجه شد تا آنجا كه به ‌زودي اين تور در نقاط مختلف تكرار خواهد شد، آن‌هم در شرايطي كه قطعا برنده‌شدن جايزه گرمي تأثير بسزايي هم روي فروش بيشتر آلبوم و ديده‌شدن آن و البته روي استقبال از كنسرت‌ها خواهد گذاشت.
اسامی دیگر نامزدهای گرمی بهترین آلبوم موسیقی جهانی به این ترتیب بود كه البته از دور مسابقه حذف شدند: آلبوم «سرنوشت» اثر زنان اسکاتلندی، «راه‌رفتن روی ردپای پدرانمان» اثر «لیدی اسمیت بلک مامبازو»، «سرزمین طلا» اثر «آنوشکا شانکار»، «بوسه»، اثر «کایتانو ولوسو» و «گیلبرتو گیل».
از سوی دیگر گروه موسیقی جاده ابریشم توانسته در حوزه موسیقی فیلم هم نامزد دریافت جایزه گرمی شود، هرچند كه موفق به دريافت اين جايزه نشد. این گروه که ساخت موسیقی فیلم مستند «موسیقی غریبه‌ها»، به کارگردانی مورگان نویل را برعهده داشت، برای اولین‌بار نامزد دریافت جایزه بهترین موسیقی فیلم دنیا شده‌ بود، آن‌هم در روزگاری که آهنگ‌سازان بزرگ موسیقی فیلم برای گرفتن این جایزه صف کشیده‌اند. این فیلم نتیجه چندین‌سال همراهی و مستند‌سازی مورگان نویل درباره گروه «جاده ابریشم» است که تأثیر عمیقی بر موسیقی جهانی (World Music) در همه‌جای دنیا گذاشته و مخاطبان زیادی در سراسر دنیا را به خود جذب کرده‌ است. شاید دلیل اصلی این اتفاق را باید در جذب بهترین نوازندگان و آهنگ‌سازان سنتی و محلی هر کشوری در آن دانست. نویل با ترکیبی از عکس و مصاحبه و فیلم‌های آرشیوی، سفری را با این گروه آغاز می‌کند و عشق و استعداد و ازخودگذشتگی گروه را به تصویر می‌کشد. مورگان نویل متولد دهم اکتبر ۱۹۶۷ میلادی و اهل آمریکا و برنده جایزه اسکار بهترین فیلم مستند برای فیلم «بیست‌قدم تا ستاره‌شدن» است که در سال ۲۰۱۴ آن را به‌خاطر کارگردانی دریافت کرد و «موسیقی ‌غریبه‌ها» هم اولین فیلم این کارگردان پس از موفقیت اخیرش خواهد بود. اسامی دیگر نامزدهای گرمی بهترین آلبوم موسیقی فیلم به‌این‌ترتیب است: موسیقی فیلم‌های «وقتی مردم می‌خوابم» اثر استیو آیوکی، «بیتلز» برای «هشت روز یک هفته»، «لیموناد» اثر بیانسه و «شنبه‌شب آمریکایی» اثر هنرمندان مختلف.
 ایرانیان و گرمی
کیهان کلهر در صدر فهرست ایرانیانی قرار گرفته که در این جایزه نامزد شده‌اند. او در سال‌های ٢٠٠٢، ٢٠٠٣، ٢٠٠۵ و ٢٠٠٩ نامزد این جایزه شده است. شاید معروف‌ترین نامزدی‌اش هم برگردد به نوای کمانچه در موسیقی متن فیلم «جوانی بدون جوانی» فرانسیس فورد کاپولا. البته آلبوم‌های «فریاد» و «بی تو به‌سر نمی‌شود» که در سال‌های ٢٠٠٣ و ٢٠٠۵ نامزد دریافت جایزه گرمی شدند، کاری مشترک بودند که محمدرضا شجریان، همایون شجریان و حسین علیزاده در آن همراه بودند. هرچند حسین علیزاده به‌تنهایی خودش در ‌سال ٢٠٠٧ با آلبوم «به تماشای آب‌های سپید»، براي سومين بار نامزد دریافت جایزه گرمی شد.  دراین‌میان باید به چهره‌های دیگر که کمتر شناخته‌ شده‌اند و نام آنها کمتر شنیده شده است، هم اشاره کرد. علی شیرازی‌نیا و شهرام طیبی هم دو موزیسین ایرانی- آمریکایی هستند که در مقام تنظیم‌کننده با دست‌اندرکاران آلبومی به نام
Deep Dish همکاری داشتند. این آلبوم در سال ٢٠٠٢ موفق به دریافت جایزه گرمی شد. بهزاد رنجبران هم در سال ٢٠٠۶ به‌ خاطر سه‌گانه خود (پرشین تریلوژی) نامزد دریافت جایزه گرمی شد. همچنین ‌سال گذشته علی پیامی، آهنگ‌ساز ایرانی، برای همکاری با ستاره‌هایی مانند تیلور سوییفت، الی گولدینگ و ویکند، نامزد سه جایزه اصلی گرمی شد. نام پیامی در شاخه‌های بهترین ضبط ‌سال (در کنار ویکند)، بهترین آلبوم‌ سال (به دلیل مشارکت در ساخت قطعات آلبوم‌های ١٩٨٩ سوییفت و زیبایی در پس دیوانگی ویکند) و بهترین ترانه ‌سال که برای رسانه تصویری ساخته شده (در کنار الی گولدینگ) برده شده بود. در همین‌ سال در کنار پیامی، ایلیا سلمانزاده، ایرانی دیگری بود که برای همکاری با ویکند در ترانه «مرا دوست داشته باش همان‌طور که داری»، در رشته بهترین ترانه سال نامزد گرمی شد.
مراسم پنجاه‌ونهمین دوره جوایز سالانه گرمی، ١٢ فوریه ٢٠١٧ (بامداد دوشنبه ٢٥ بهمن به وقت ایران) در استیپلز سنتر لس‌آنجلس برگزار و زنده از شبکه سی‌بی‌اس پخش شد.