روزنامه فرهیختگان
1396/06/02
اصلاح در صنعت حرکت
امروزه اقتصاد کشورها به دلیل توسعه و رشد بازارهای نوظهور، شتاب فناوریهای جدید، سیاستهای پایدار و تداومپذیر و تغییر اولویتهای مشتریان، دستخوش تحولات اساسی شده است. ظهور مدلهای کسب وکار جدید موجب ایجاد تحولات انقلابی در صنایع مختلف شده است که صنعت خودرو هم از این قاعده مستثنی نیست. در صنعت خودروسازی و قطعهسازی چهار روند فناوری محور انقلابی شامل روشهای متنوع سفرهای درونشهری، خودروهای خودران، تمامبرقیسازی و سرویسهای تبادل داده در خودرو درحال شکلگیری است. اکثر بازیگران و متخصصان صنعت خودروسازی بر این اعتقادند که این چهار محور، شتابدهنده و تقویتکننده یکدیگر بوده و هر یک از بازیگران این صنعت برای بقای خود ملزم به پذیرش این تحولات هستند. با وجود علم به تغییرات اساسی و روند پیش رو در صنعت خودرو، اما هنوز تصویر جامعی از شرایط این صنعت در 10 تا 15 سال آینده در اثر این تحولات ترسیم نشده است. اگرچه عدهای از کارشناسان پیشبینی کردهاند که تحولات مذکور، موجب افول صنعت خودرو خواهد شد، اما پیشبینی موسسه مکنزی حاکی از این است که شتابگیری رشد بازار حملونقل سفرهای درونشهری شخصی براساس این چهار روند، میتواند بهعنوان منابع جدید تامین درآمد محسوب شود. بخشی از این گزارش تلخیصی از گزارش مکنزی با عنوان «Automotive Revolution Perspective Towards 2030» است.انقلاب صنعت خودرو در افق 2030 میلادی هشت دورنمای کلیدی «انقلاب صنعت خودرو در سال 2030» تحت محورهای اساسی تغییر بازار و منابع درآمدی جدید، تغییر در رفتار و عادتهای سفر، توسعه و نفوذ فناوریهای پیشرفته و رقابتها و همکاریهای نوین به شرح زیر ارائه میشود. دورنمای اول رانندگی با روشهای اشتراکگذاری سفر، سرویسهای تبادل داده در خودرو، ارتقای فناوری و استفاده از مدلهای نوین کسبوکار میتواند منابع درآمدی خودرو را تا 30 درصد یعنی چیزی حدود 1.5 تریلیون دلار افزایش دهد. سیستمهای تبادل داده جدید در خودرو و فناوری خودروهای خودران در آینده، این امکان را به راننده و مسافران خودرو خواهد داد تا از خودرو بهعنوان محل گذراندن زمان برای انجام فعالیتهای شخصی استفاده کنند که در این صورت زمینه استفاده از انواع رسانههای نوین و سرویسهای مربوط به آن فراهم میشود. از طرفی، به دلیل سرعت فزاینده و رو به رشد ابداعات و نوآوریها بهخصوص در سیستمهای پایه نرمافزاری، خودروها نیازمند بهروزرسانی خواهند بود. همه موارد اشاره شده میتواند بهعنوان منابع جدید درآمدی در صنعت خودروسازی مطرح شود. دورنمای دوم چشمانداز روشهای نوین سفر درونشهری با پیچیدگی و تنوع زیاد، بازیگران فعلی صنعت خودروسازی را ملزم به همکاری و رقابت با رقبا، در چند حوزه خواهد کرد. تغییر در مدلهای سفر با ورود بازیگران جدید در صنعت خودروسازی همراه خواهد بود، از این رو، برای خودروسازان قدیمی برای ماندن در صحنه رقابت، مبارزه در چند حوزه غیرقابل اجتناب خواهد بود. همانگونه که در شکل زیر نشان داده شده، ارائهدهندگان روشهای جدید سفر (zipcar، Didi Kuaili و... )، غولهای فناوری (اپل و گوگل) و خودروسازان نوظهور (Tesla, BYD و... )، به پیچیدگی دورنمای رقابتی صنعت خودرو خواهند افزود.
در دورنمای پیچیده صنعت خودروسازی با توجه به روش های متنوع سفر، بازیگران فعلی این صنعت مجبور خواهند بود به طور همزمان در چند حوزه، رقابت و در عین حال همکاری داشته باشند . دورنمای سوم با گسترش روشهای نوین اشتراکگذاری سفرهای درونشهری و به واسطه رشد طبقه متوسط و تداوم رشد اقتصادی در کشورهای نوظهور، تغییر رشد سالیانه فروش خودرو از 6/3به دو درصد تا سال 2030 میلادی خواهد رسید. دورنمای چهارم در صورت رفع موانع تکنولوژیکی و مسائل قانونی و نظارتی، تا 11 درصد از خودروهای فروخته شده در سال 2030 میتواند به خودروهای تمامخودران اختصاص داشته باشد. دورنمای پنجم خودروهای برقی توانستهاند به خودروهای قابل رقابت و مناسبی در بازار تبدیل شوند اگرچه سرعت پذیرش آنها متناسب با سطج امکانات و ساختار شهر تغییر میکند.
دورنمای ششم بازیگران قدیمی صنعت خودروسازی روی کل فرآیند تولید، تمرکز و توجه دارند درحالی که بازیگران جدید تنها در بخش کوچکی از زنجیره ارزش فعال هستند. دورنمای هفتم با توجه به اینکه رفتار و عادتهای مصرفکننده برای انجام سفرهای شهری در حال تغییر است، پیشبینی میشود از هر 10 خودروی فروخته شده در سال 2030 میلادی، یک خودرو در قالب اشتراکگذاری سفر به فروش برسد و متعاقب آن بازار خوبی برای این هدف ایجاد شود.
شاهد این مدعا، روند فعلی کشور آمریکاست که بهعنوان نمونه، تعداد افراد دارای گواهینامه بین سنین 16 تا 24 سال، از 76 درصد سال 2000 میلادی به 71 درصد در سال 2013 میلادی کاهش یافته، درحالی که افرادی که در طرحهای خودروهای اشتراکگذاری شده در آمریکای شمالی و آلمان شرکت داشتهاند در پنج سال اخیر بیش از 30 درصد سالیانه رشد داشتهاند. با ادامه این روند و استقبال کاربران به استفاده از وسایل نقلیه اشتراکی، پیشبینی میشود در سال 2030 از هر 10 خودروی فروخته شده یک خودرو به صورت اشتراکی به فروش برسد که در صورت ادامه روند حاضر این نسبت به یک خودرو از سه خودرو در سال 2050 میلادی خواهد رسید.
دورنمای هشتم ساختار شهر بهعنوان مناسبترین معیار تقسیمبندی که تعیینکننده رفتار و عادتهای سفر است در نظر گرفته خواهد شد و جایگزین دیدگاه ناحیهای و کشوری در بازار خودرو خواهد شد. شهرهای با درآمد بالا و پرجمعیت، پایگاه خوبی برای نفوذ فناوری خودروهای خودران و سیستمهای انتقال قدرت الکتریکی هستند. از جمله دلایل این موضوع میتوان به نسبت هزینه پایین فناوری به درآمد ساکنان و همچنین کنترلهای نظارتی برای مقابله با آلایندگیهای خودرویی اشاره کرد. از طرفی در کلانشهرها، خودروهای اشتراکی نیز به دلایلی همچون ترافیک سنگین، کمبود پارکینگ و ازدحام جمعیت، میتوانند دارای مزیت باشند که این امر میتواند به شکلگیری مدلهای جدید کسبوکار منجر شود. حال آنکه در مناطق روستایی و حومه، مالکیت خودروی شخصی بهصرفهتر خواهد بود. بنابراین نوع شهر بهعنوان شاخص کلیدی تاثیرگذار در عادتهای سفر و میزان فروش خودرو، بهعنوان جایگزین دیدگاه منطقهای قدیمی در بازار حملونقل خودرویی مطرح میشود.
درسهایی برای صنعت خودروسازی ایران از جمله درسهایی که باید برای صنعت خودروسازی ایران در مواجهه با تحولات و برای همسو شدن با مسیر تکاملی صنعت خودرو، مورد توجه قرار گیرد میتوان به کسب آمادگی بهمنظور همسو شدن با تغییرات بازار، تقویت صنایع مرتبط و تجهیز شبکه تامین بهمنظور حداقلسازی هزینه تدارک عوامل، افزایش درجه انعطافپذیری با تمرکز بر امور تحقیق و توسعه، طراحی مهندسی و توسعه سیستمهای نرمافزاری و تنوع بخشی خدمات پس از فروش در طول چرخه عمر محصول اشاره کرد. در مواجهه با تغییرات و در جهت همسو شدن با مسیر تکاملی صنعت خودرو، ضروری است موارد زیر در صنعت خودروسازی ایران مورد توجه قرار گیرند:
الف) کسب آمادگی بهمنظور همسو شدن با تغییرات بازار
بازار خودرو در آیندهای نزدیک با ظهور مدلهای جدید کسب و کار مانند خودروهای خودران و مجموعه خودروهای برقی با تحولاتی جدی مواجه خواهد شد، لذا ضروری است خودروسازان اولویتهای مشتریان را به دقت تحلیل کرده و به تغییر ساختار جمعیتی و تاثیر آن بر چشمانداز فروش خودرو توجه کنند.
خودروسازان ایرانی میتوانند از طریق انعقاد قراردادهای سرمایهگذاری مشترک با خودروسازان مطرح جهان(به شرط انتقال فناوریهای نوین)، خود را با این تغییرات همراه سازند و با دستیابی به تعمیق توانمندیهای طراحی و تولید داخلی، تغییر پلتفرم را در برنامههای آتی خود لحاظ کنند.
ب) تقویت صنایع مرتبط و تجهیز شبکه تامین بهمنظور حداقلسازی هزینه تدارک عوامل
توجه به صنایعی همچون باتریهای جدید و تجهیز آنها به دانش روز، میتواند دستاوردهای قابل توجهی در زمینه توانمندسازی خودروهای برقی در داخل داشته باشد. ضمن آنکه ساماندهی بخش قطعهسازی و به روزرسانی استانداردهای حاکم در آن بخش، انگیزه بیشتری برای مشارکت طرفهای خارجی و بهرهگیری از ظرفیتهای ساخت داخل در فرآیند سرمایهگذاری مشترک به وجود میآورد.
ج) افزایش درجه انعطافپذیری با تمرکز بر امور تحقیق و توسعه، طراحی مهندسی و توسعه سیستمهای نرمافزاری
فعالان صنعت باید با هدف انتفاع از دگرگونیهای نوین نسبت به انطباق سازمانی با این تحولات اقدام کرده و مواردی همچون به روزرسانی سیستم نرمافزاری، جذب نیروهای متخصص و بهکارگیری مدلهای جدید تحقیق و توسعه را در دستور کار خود قرار دهند.
د) تنوع بخشی خدمات پس از فروش در طول چرخه عمر محصول
حفظ سهم بازار و بهرهمندی از فرصتهای سودآور مستلزم تغییر جایگاه بنگاه از تامینکننده سختافزار به ارائهدهنده خدمات یکپارچه مسافرت شهری است. خودروسازان باید همانند شرکتهای نرمافزاری، رضایتمندی مشتری در طول چرخه عمر محصول را تضمین کنند. پیشنهاد یک با توجه به هشت دورنمای صنعت خودروسازی در افق 2030، ضروری است بازیگران فعلی صنعت خودروسازی ایران به ایجاد زیرساخت و طراحی استراتژیهای تصمیمگیری جدید برای ترسیم آینده این صنعت با لحاظ عدم قطعیتها، قدرت و نفوذ شرکا، اصلاح و تطبیق سازمان بنگاهی و تغییر رویکرد ارزشگذاری در صنعت خودروسازی اهتمام ورزند. لازم است استراتژی صنعت خودروی ایران با تمرکز بر عواملی همچون تغییرات بازار خودرو و ورود بازیگران جدید، تمرکز بر امور تحقیق و توسعه، طراحی مهندسی و توسعه سیستمهای نرمافزاری، تقویت صنایع مرتبط و تجهیز شبکه تامین و تنوع بخشی خدمات پس از فروش در طول چرخه عمر محصول، تهیه و تدوین شود.
پیشنهاد دو پیشنهاد میشود خودروسازان داخلی با نگاهی آیندهنگرانه در قالب دو برنامه کوتاهمدت و میانمدت، ابتدا در برنامه کوتاهمدت، با توجه به اینکه بستر نرمافزاری اولیه روشهای اشتراک سفر)همچون اسنپ و تاپسی) در کشور فراهم شده است نسبت به طراحی سختافزاری خودروهایی با رویکرد اشتراکی سفر و با کاربری ویژه همچون سرویسهای ایاب و ذهاب به محل کار، خرید، تفریحی و... اهتمام ورزند. در گام دوم و در قالب برنامه میانمدت با همکاری شرکتهای نرمافزاری داخلی یا خارجی(در قالب همکاری مشترک)، زمینه ورود به عرصه جدید صنعت خودروسازی جهانی را فراهم کنند.
سایر اخبار این روزنامه
خوابگاههای دانشگاه متاهلی میشوند/ کانون ثبت ایده را راهاندازی میکنیم
ممنون آقای عکاس
اصلاح در صنعت حرکت
سنگاندازی آمریکا در وین
اژدها وارد میشود!
انحطاط ایران یا انحطاط روشنفکران؟!
شفافسازی، حلقه مفقوده رای اعتماد
امکانات دانشگاه آزاد اسلامی باید در خدمت علم باشد
اقدام اخیر آمریکا مغایر با برجام و قطعنامه شورای امنیت است