شیوه نامه جنجالی استخدام معلمان؛ از انتشار تا اصلا ح

دانش پور- چند روزی است که یک بخشنامه با شرایط و ضوابط خاص، جنجال زیادی در جامعه به ویژه در فضای مجازی ایجاد کرده است. موضوع برمی گردد به شرایط و ضوابطی که گفته می شد وزارت آموزش و پرورش برای جذب معلمان جدید به ویژه از طریق دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی که زیر مجموعه این وزارت خانه است، اعلام کرده است. این شیوه نامه که چهارشنبه گذشته توسط مرکز برنامه‌ ریزی نیروی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش و برای مدتی کوتاه منتشر شد، باعث شد در جامعه فرهنگیان و کسانی که به دنبال استخدام در این وزارت خانه بودند یا حتی در بین مردم نگرانی ایجاد شود. اما این فضای جنجالی بعد از مدت کوتاهی توسط رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش با انتشار این خبر به آرامش رسید که « اصلاحات مربوط به شرایط استخدام به صورت کلی بازبینی شده است و متن جدید به زودی منتشر می‌شود.» ماجرا چه بود؟ شیوه نامه منتشر شده توسط آموزش و پرورش، شامل موارد متعددی می شد از جمله موضوعی درباره داوطلبان زن ، مبنی بر این که  موهای زاید صورت ، سابقه جراحی‌های رحمی و ناباروری مانع  استخدام زنان به عنوان معلم خواهد شد. براساس بند۱۷ این شیوه نامه زنان مبتلا به کیست تخمدان، اندومتریوسیس وناباروری نمی‌توانند به استخدام آموزش وپرورش دربیایند. علاوه بر این در این فهرست از کسانی که لهجه غلیظ دارند یا دچار برخی بیماری‌های مزمن و معلولیت‌ها نظیر نابینایی یک چشم باشند، نام برده شده بود که از این پس نمی‌توانند به عنوان معلم استخدام شوند. در فهرست ممنوعیت‌های استخدامی وزارت آموزش و پرورش همچنین اندازه قد داوطلبان معلمان تربیت بدنی قید شده بود و موضوعاتی چون دوربینی غیرقابل درمان، کوررنگی برای آموزش ابتدایی و گروه هنر و نابینایی حتی یک چشم موارد دیگری بود که مانع استخدام داوطلبان می‌شد. فهرست وزارت آموزش و پرورش همچنین شامل مبتلایان به «بیماری‌های پوست و مو» ، برخی بیماری‌های کلیه، بی‌اختیاری ادراری و شب ادراری و اختلالاتی همچون صرع و آلزایمر، افسردگی شدید، دوقطبی و اضطراب شدید می شد.  موارد گنجانده شده در این شیوه نامه واکنش فعالان شبکه های مجازی و رسانه های مختلف خبری را به دنبال داشت. یکی از فعالان رسانه ای درباره این موضوع در توئیترخود نوشت: «استیون هاوکینگ نابغه فیزیک اگر ایران زندگی می‌کرد، با این محدودیت‌های پزشکی اعلام شده آموزش‌وپرورش برای استخدام معلمان الان خانه‌‌نشین بود!». یکی دیگر از فعالان مدنی نیز در اعتراض به شیوه‌نامه استخدامی وزارت آموزش و پرورش در توئیتر خود آورد: «شرایط جسمی و پزشکی معلم در فرایند آموزش تاثیر مستقیم دارد و نفس اعمال محدودیت قابل دفاع است اما این شیوه‌نامه ناقض صریح حق شهروندی است». در عین حال  شهیندخت مولاوردی، دستیار رئیس‌جمهور در امور شهروندی نیز وعده داد این موضوع را پیگیری و نتیجه را اعلام کند. شیوه نامه اصلاح شد  به دنبال واکنش ها و جنجال ایجاد شده پس از انتشار این شیوه نامه، رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش، از بازبینی و اصلاح این شیوه نامه خبر داد و گفت:  این  شیوه‌نامه از دو سال گذشته تدوین شده بود و روز سه‌شنبه گذشته در جریان اصلاحات مربوط به شرایط استخدام به صورت کلی بازبینی شد و متن جدید به زودی منتشر می‌شود. اسفندیار چهاربند افزود: تمامی مواردی که از آن انتقاد شده است، پیش از رسیدن به شبکه‌های اجتماعی از سوی این معاونت حذف شده بود، از جمله بخش مربوط به بیماری‌های زنان. آن شیوه‌نامه اصلاح شد و متنش را هم از روی سایت‌ برداشتیم. رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با ایسنا با بیان این که شائبه‌هایی در دو روز اخیر درباره این شیوه‌نامه ایجاد شده است،  افزود: باید این ضوابط را به دو دسته تقسیم کرد؛ نخست ضوابطی که محدودیت‌هایی برای استخدام ایجاد می‌کند و دوم ضوابطی که پرونده پزشکی داوطلب را تشکیل می‌دهد اما مانع استخدام نیست. چهاربند با بیان این که «اگر بخواهیم کسی را استخدام کنیم، لازم است پرونده پزشکی از وی داشته باشیم» گفت: این همان اطلاعاتی است که باید از افرادی که 30 سال در استخدام ما هستند، داشته باشیم تا بتوانیم خدمات آموزشی، رفاهی و درمانی مناسبی به آن‌ها ارائه دهیم. وی در پاسخ به این که آیا سخت‌گیری‌هایی چون منع ورود زنان نابارور و مانند آن به آموزش و پرورش لازم است یا خیر؟ گفت: در طول دو سال گذشته که این شیوه‌نامه اجرا می‌شده موردی نداشته‌ایم که شخصی به این دلیل منع یا محدود شده باشد. ما در پرونده پزشکی اطلاعات مربوط به وضعیت روحی و جسمی داوطلب را ثبت می‌کنیم. وی به ضوابط مانع استخدام اشاره کرد و گفت:‌ آن چیزی که بیشتر مانع استخدام می‌شود مشکلات ناشی از معلولیت‌های جسمی است که این مهم نیز باید متناسب با شرح وظیفه معلمان در نظر گرفته شود. ضمن آن که ما سه درصد سهمیه جذب معلولان را داریم . وی گفت: علاوه بر بند مربوط به زنان یکی دو مورد دیگر که ما دلیلی ندیدیم در این شیوه‌نامه باشد؛ حذف شد. من هم به دوستان عرض کردم که این موضوع برخی بیماری‌ها مانند اچ‌آی‌وی نبوده که ابتلا به آن در اختیار فرد باشد و ما بخواهیم به خاطر آن فرد را از حقوق اجتماعی‌اش محروم کنیم. برای همین این بخش را حذف کردیم. وی تاکید کرد: قد را هم اصلاح کردیم و گفتیم متعارف باشد و دیگر عدد نمی‌دهیم. مثلا در فلان استان به صورت ژنتیک افراد کوتاه هستند و برای همین گفتیم که هر فردی در بوم خودش بنابر آن قدی که متعارف است جذب شود و این موارد به کمیسیون پزشکی آن استان سپرده شد. چهاربند با بیان این که ما به دنبال این هستیم که گزینش اصلح داشته باشیم خاطرنشان کرد: گزینش ما هم بر مبنای صلاحیت‌های علمی است هم صلاحیت‌های اعتقادی و اخلاقی و هم آمادگی جسمی و روانی.