روزنامه ایران
1396/06/08
گزارش مجلس از اجرای برجام: دولت به بدعهدی های امریکا پاسخ دهد
دومین گزارش شش ماهه کمیسیون امنیت ملی درباره اجرای برجام در مجلس قرائت شد. گزارشی که باز هم نوک تیز پیکان انتقادات را به سمت امریکا چرخانده و تأکید کرده که این کشور «سایه شوم و سنگین تحریم، تهدید و ارعاب مکرر پیمان شکنی و رویکرد غیرسازنده» را در قبال برجام هنوز از دستور کار خود خارج نکرده است. این گزارش همچنین رئیس جمهوری را ملزم به اجرای «شفاف و دقیق» قانون «اقدام متقابل در اجرای برجام» کرده است. هر چند گزارش یاد شده در قسمتهایی به تمجید برخی اقدامات دولت پرداخته اما در نهایت اینگونه جمعبندی کرده است که مجموعه این اقدامات متناسب با رفتار امریکاییها نیست. این گزارش در شرایطی منتشر شده است که در دولت امریکا هم نه تنها عزمی برای حفظ برجام دیده نمیشود بلکه ترامپ صراحتاً اعلام کرده که این توافق را با هدف به رسیدن به نتیجه مشخصی درباره ماندن در آن یا خروج از برجام «بازبینی» خواهد کرد. در ایران اما همچنان بحث باقی ماندن برخی مشکلات بانکی همچنان مهمترین موضوع مد نظر ناظران است که در این گزارش هم بر آن تأکید شده است.بخشهای تکراری گزارش
گزارش اجرای شش ماهه دوم برجام در هشت بخش مجزا شامل مبانی و منابع گزارش، اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران، فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران، تحریمهای رفع شده، تحریمهای باقی مانده، موارد نقض عهد و پیمان شکنی امریکا، اقدامات متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران و جمعبندی و پیشنهاد تهیه شده است. این گزارش در بخش اول یعنی مبانی و منابع به مواردی مانند شروط نه گانه ابلاغی رهبر معظم انقلاب، قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، متن برجام، مواضع رسمی اعلامی گروه 1+5 و گزارش نهادهای مختلف در مدت گذشته اشاره کرده است و آنها را معیار و مبنای ارزیابی خود قرار داده است. در بخش بعدی یعنی اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران هم آمده است که کشورمان بنا به گواهی و تأیید مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تمامی تعهدات هستهای خود وفق برجام عمل نموده است. اقداماتی نظیر خارج ساختن مخزن (Calandria) راکتور چهل مگاواتی آب سنگین اراک، کاهش ماشینهای غنیسازی موسوم به سانتریفیوژ در سایت نطنز، توقف کامل غنیسازی اورانیوم بالاتر از 3.67 درصد و موارد دیگری از همین دست اشاره شده. البته بخش سوم با سر فصل ادامه فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران مسائلی مانند به رسمیت شناخته شدن برنامه صلحآمیز هستهای ایران، تداوم برنامه صلحآمیز کشورمان در ابعادی به لحاظ بعضی محدودیتها و نظارتهای ویژه، مختومه شدن پرونده مربوط به اتهامات بیاساس علیه جمهوری اسلامی ایران در خصوص وجود «ابعاد احتمالی نظامی» در فعالیتهای هستهای کشورمان، حفظ و فعال نگه داشتن کارخانه تولید آب سنگین اراک با ظرفیت 20 تن در سال و فراهم شدن زمینه و مقدمات همکاری و احتمال مشارکت ایران در طرح بینالمللی و هستهای «ایتر» اشاره میشود. گزارش شش ماهه دوم اجرای برجام همچنین در خصوص تحریمهای رفع شده علیه کشورمان نیز به موارد متعددی در حوزههای پتروشیمی، انرژی، حمل و نقل، بیمه، مسائل بانکی و مالی و خروج موقت از فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی FATF اشاره دارد. این موارد همگی در گزارش شش ماهه نخست اجرای برجام نیز ذکر شده بود که یک بار دیگر تقریباً به همان شکل گذشته تکرار شده است.
نقض پیمان امریکاییها
اما شاید قسمتهای اصلی گزارش یاد شده از جایی شروع شود که بحث تحریمهای باقیمانده توضیح داده میشوند. این بخش هم در گزارش قبلی وجود داشت اما این بار به شکلی پر رنگتر به آن پرداخته شده است. در این بخش تأکید جدی بر باقی ماندن تحریمهای بانکی و مالی، شده و آمده است: «برخلاف متن صریح برجام که فعالیت های مرتبط با رفع تحریمها که منجر به تحقق آثار اقتصادی و مالی میشود را مجاز و لازم الاجرا میداند متأسفانه 1+5 انگیزه جدی برای تحقق این بند از برجام نشان ندادهاند.» کمیسیون امنیت ملی مجلس همچنین با تأکید بر اینکه «تحریم بانکی ایران صرفاً روی کاغذ برداشته شده است و نه در عمل و واقعیت»، معتقد است: «این موضوع بهره ایران از برجام را بشدت کاهش و تحت تأثیر قرار داده است. بانکهای اروپایی و بعضی دیگر از کشورهای بهدلیل جریمههایی که در گذشته به دلیل نقض تحریمها متحمل شدهاند، بابت برقراری تعاملات بانکی با جمهوری اسلامی ایران با ترس و تردیدهای جدی روبه رو هستند.» در توضیح دلایل این وضعیت هم به مواردی چون نبود اراده جدی در دولت امریکا برای رفع تمامی موانع بانکی، ترس از وضع جریمههای سنگین از سوی امریکا تعلل عمدی اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری امریکا (OFAC) در پاسخ به پرسشهای بانکهای خارجی در خصوص همکاری با ایران و باقی ماندن تحریمهای اولیه امریکا اشاره شده است. بدین ترتیب کمیسیون امنیت ملی موارد مختلف باقی ماندن تحریمها را متوجه امریکا دانسته و در این میان نقشی برای طرفهای اروپایی در نظر نگرفته است. بخش بعدی گزارش یاد شده هم مستقیماً متوجه امریکا و موارد نقض عهد و پیمان شکنی این کشور میشود. کمیسیون امنیت ملی مجلس معتقد است که «تکرار اظهارات و مواضع ضد برجامی از سوی مقامات امریکایی که مغایر با تعهدات ایالات متحده امریکا وفق برجام محسوب میشود، عدم جدیت این کشور در ایفای تعهداتش را محرز نموده است.» این گزارش رویکرد غیرسازنده امریکا در قبال برجام را در مواردی مانند اتخاذ مواضع به انجام اقداماتی که مغایر با روح و اهداف برجام است، تأخیر، تعلل و کارشکنی در انجام تعهدات خود در زمینه رفع تحریمها، تمدید قانون تحریمهای ایران موسوم به آیسا توسط کنگره، تهدیدها و مخالفتهای رئیسجمهوری جدید امریکا علیه برجام، وضع تحریمهای جدید غیر هستهای علیه تعدادی از اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و وضع تحریمهای جدید شناسایی میکند.
توصیه به دولت
در بخش بعدی گزارش که به اقدامات متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام اختصاص دارد، اقدامات دیپلماتیک و دستور رئیس جمهوری مبنی بر ساخت شناورهایی با پیشران هستهای اشاره شده اما بلافاصله آمده است: «باید گفت که هیچکدام از این اقدامات از جنس و روح اقدام متناسب و متقابل با نقض عهد و پمیان شکنی شیطان بزرگ نبوده است.»
کمیسیون امنیت ملی در توضیح دلیل این وضعیت به دو موضوع اشاره میکند؛ اول اینکه ساز و کار پیشبینی شده در رسیدگی به اعتراض و شکایات ایران، با توجه به اکثریت، غلبه، نفوذ امریکا و هم پیمانانش در کمیته مشترک و شورای امنیت نهایتاً به سود ایران ختم نمیشود. دوم هم این موضوع که ساخت پیشران هستهای چنانچه با اورانیوم بالاتر از 3.67 درصد نباشد هیچگونه مخالفت و منافاتی با برجام و محدودیتهای وضع شده برای ایران ندارد.
بر همین اساس گزارش یاد شده به این نتیجه میرسد که «که دولت جمهوری اسلامی ایران اقداماتی کرده است لیکن این اقدامات میبایست در آینده با برداشتن گامهای قویتر و بلندتری تکمیل گردد.» نهایتاً در بخش جمعبندی و پیشنهادات مهمترین پیشنهاد ارائه شده به دولت، اصرار بر اجرای قاطع بندهای نه گانه قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» است. جایی که کمیسیون امنیت ملی مجلس به دولت توصیه کرده این قانون را «صریح، شفاف و بموقع» اجرا کند.
سایر اخبار این روزنامه
جهانگیری: ادعای رکود تولید، قابل قبول نیست
سخنگوی دولت : مسأله <حصر> در جلسه شورای امنیت ملی بررسی شد
هشدار برجامی اروپا به ترامپ
گزارش مجلس از اجرای برجام: دولت به بدعهدی های امریکا پاسخ دهد
تحویل «دانشگاه» به دانشگاهیان
دیگر صفحهها
انزوای برجامی ترامپ
با حکم روحانی <آشنا>، مشاور رئیسجمهوری و رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک شد
درخواست وکیل مدیران کانالهای تلگرامی از روحانی
نجفی: سالسختی را پیش رو خواهیم داشت
لزوم تغییر رویکرد مدیریت شهری در ایران
از فضل پدر تو را چه حاصل؟
فقرزدایی آموزشی در سیستان و بلوچستان
کرکوک در همهپرسی استقلال کردستان عراق شرکت میکند
پیام تبریک وزیر ارشاد به شهردار تهران
حماس: رابطه با ایران دوباره عالی شد
نقشه راه دولت دوازدهم