سكوتي بدتر از تأييد

بياييد فرض كنيم يك آگهي منتشر شود كه اگر فلان مقدار پول اندكي بدهيد، پس از دو ‌سال صاحب يك خانه مثلا صد متري با مشخصات معيني مي‌شويد؟ آيا چنين كاري مجاز است؟ به‌ طور قطع آگهي‌دهنده و منتشركننده آن بايد مواخذه شوند. البته كسي يا كساني هم كه اين آگهي را باور كرده و چنين پولي را پرداخت مي‌كنند، مسئوليت دارند؛ چرا كه معرف ساده‌لوحي آنان است. به همين علت رسانه‌ها از درج اين آگهي و مشابه آن منع شده‌اند. حتي پيش‌فروش آپارتمان‌ها نيز تحت چارچوب معيني در آمده تا زمينه كلاهبرداري فراهم نشود. اين آگهي به علت ارقام بالاي آن براي پرداخت‌كننده موجب پيگيري افراد متضرر مي‌شود، در حالي كه اگر يك آگهي ديگري منتشر شود كه رقم پرداختي آن چندان زياد نباشد، براي مثال چند ده يا حداكثر چند صد‌هزار تومان باشد و موضوع آگهي نيز تا حدي كشدار و نامتعين باشد، ولي تعداد زيادي تحت تأثير آن قرار گيرند و اعتماد كرده و پول بدهند، به احتمال زياد بازتاب خاصي نخواهد داشت؛ در حالي كه در هر دو مورد پول جابه‌جا شده چندان تفاوتي ندارد و ممكن است دومي مبالغ بيشتري را جابه‌جا كند. براي مثال اگر يك آگهي متقلبانه مسكن از صد نفر هر كدام 20 ميليون كلاهبرداري كند، حداكثر مي‌شود 2 ميليارد تومان، ولي از يك آگهي معمولي كه از هر نفر صد‌هزار تومان كلاهبرداري شود ولي هزاران‌ نفر به آن اعتماد كنند، رقم نهايي بيشتر از مورد اول خواهد شد. اين امر گفته شد تا حساسيت نسبت به يك آگهي را كه اين روزها سراسر شهر و كشور و كانال‌هاي تلگرامي و مطبوعات را در نورديده است، جلب كنيم. دارويي كه مثلا به قيمت پانصد‌هزار تومان براي رفع سفيدي مو كشف و ساخته شده و ده‌ها بيلبورد و يك‌چهارم یکی از صفحات روزنامه‌ها و كانال‌هاي تلگرامي و سايت‌ها را به تصرف خود در آورده است، كافي است كه يك پيامك بفرستيد تا چند بار با شما تماس بگيرند تا مثلا دارو را براي شما بفرستند. دارويي كه مدعي است براي هميشه سفيدي مو را ريشه‌كن و حل مي‌كند و مدعي است كه مجوز ساخت وزارت بهداشت را هم دارد.
البته ما بخيل نيستيم كه يك نفر در ايران چنين دارويي را بسازد. خيلي هم خوشحال خواهيم شد و در صورت اثبات ادعا، خودمان هم استفاده خواهيم كرد و به ‌طور قطع در اين صورت بيش از اينكه حل‌شدن مشکل موي سفيدمان ما را خوشحال كند، سربلند‌شدن نام ايران و پزشكان آن و نيز درآمدهاي حاصل از صدور چنين دارويي موجب خوشحالي خواهد شد و اينكه در اين وانفساي اقتصادي يكي پيدا مي‌شود و كشفي و توليدي مي‌كند كه مصرف‌كننده دارد. ولي همه اين خوش‌خیالی‌ها در برابر تبليغات عجيب‌و‌غريب رنگ مي‌بازد؛ زيرا داروهاي جلوگيري از ريزش مو يا داروي رفع طاسي سر و داروي جلوگيري از سفيدي مو آن‌قدر طالب و خواهان دارد كه هيچ نيازي به تبليغ بي‌حد و حصر آن نيست. كافي است كه 10 نفر آن را مصرف كنند و نتيجه بگيرند، در مدت بسيار كوتاهي تعدادشان به 10‌هزار نفر و سپس چند ميليون نفر خواهد رسيد. نه‌ تنها با قيمت 500‌هزار تومان كه چند ميليون هم آن را مي‌خرند. به ‌طور قطع تقاضا براي چنين دارويي از تقاضا براي گالكسي 8 يا آيفون جديد شركت اپل بيشتر خواهد بود! كسي كه چنين دارويي را بتواند توليد كند، به راحتي مي‌تواند در سطح جهان آن را عرضه كند. اين دارو حتما بايد براي نخستين‌بار توليد شده باشد و مشابه آن نباشد كه اگر بود، مردم پیشتر از آن استفاده مي‌كردند. بنابراين كليه شواهد و قراين نشان مي‌دهد كه چنين دارويي قادر به تحقق ادعاهاي آن نيست كه اگر بود، حتما آن را از طريق شركت‌های معتبر دارويي ثبت و توليد مي‌كردند و نيازي به مخارج چند ميلياردي تبليغات برای آن نبود. ضمن این‌که ساخت چنین دارویی احتمالا می‌تواند اخبار کره‌شمالی را هم تحت ‌تأثیر قرار دهد و توجه جهانیان را به خود جلب کند!
پرسشي كه وجود دارد اين است كه نقش انجمن پزشكان پوست و مو، سازمان نظام پزشكي، وزارت بهداشت و درمان در اين ماجرا چيست؟ آيا آنان كارايي و اثرگذاري مورد ادعا و مطرح‌شده را تأييد مي‌كنند؟ اگر بلي، رسما اعلام شود تا مردم با توجه به مسئوليت آنان از اين دارو استفاده كنند. آيا آنان اجازه مي‌دهند كه چنين چيزي به صورت عام توصيه مصرف شود، اگر نه چرا سكوت كرده‌اند؟ مسئوليت عواقب سوء‌مصرف يا اتلاف هزينه‌هاي مالي اعتماد‌كردن به اين تبليغات را چه كساني بايد بدهند؟ البته اين تب چند ماهه است و تمام مي‌شود. سي ‌سال پيش هم سيروپ 101 و 102 از چين سروصدايي كرد و جيب عده‌اي را خالي از پول و سر آنان را خالی از مو كرد و تمام شد؛ اكنون هم به احتمال فراوان شاهد تكرار موارد گذشته هستيم. آنان كه چنين ادعاهايي دارند، مشكل ما نيستند در هر حال خیالبافی يا انگيزه كسب پول در مدت‌کوتاه، در بسیاری از ابناي بشر وجود دارد؛ مشكل اصلی بي‌مسئوليتي نهادهاي مذكور در فوق است كه سكوت مي‌كنند؛ سكوتي بدتر از تأييد.