روزنامه ابتکار
1395/12/03
آموزش در مناطق دوزبانه همزمان با روز جهانی زبان مادری بررسی شد همه سختی های احیای یک اصل
گروه جامعه – فریبا نباتی: 20 خردادماه سال 92 و 4 روز قبل از انتخابات، حسن روحانی در جمع مردم کردستان وعده داد پس از انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور، اصل قانونی را اجرا کند که 38 سال مسکوت مانده بود. وعده ای خوشایند برای آذریها، کردها، ترکمنها، قشقاییها، عربها، تالشیها و بلوچی ها که با گذشت 3 سال، تحقق آن همچنان با حاشیه و چالش مواجه است.احیای اصل 15 قانون اساسی بعد از 38 سال
اصل 15 قانون اساسی که حق آموزش به زبان مادری را در مناطق دو زبانه رسمیت می بخشد همان اصلی بود که روحانی وعده داد پس از 38 سال از تصویب آن را اجرا خواهد کرد. این حق براساس اصل 15 قانون اساسی این طور تعریف شده است: «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانههای گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.» 4 ماه پس از وعده حسن روحانی و 2 ماه پس از تشکیل دولت یازدهم، علی اصغر فانی سرپرست وقت وزارت آموزش و پرورش خبر داد عزم خود را جزم کرده تا زبان مادری اقوام در مدارس تدریس شود، از همین رو از سال 94 مجوز تالیف محتوای اولین کُتب درسی به زبان محلی (بومی) صادر شد و نخستین تالیف کتاب درسی با زبان کُردی کلید خورد. اگرچه اصل 15 قانون اساسی با این مجوز احیا شد و آموزش اقوام به زبان خود در دستور کار قرار گرفت اما این موضوع از همان ابتدا با مخالفت برخی روبه رو شد.
مخالفان آموزش زبان مادری چه می گویند؟
حق استفاده از زبان قومی و محلی امیدها برای از بین نرفتن زبان های مادری در کشور را تقویت کرد اما این امر بدون مخالف نبود. مخالفان تدریس به زبان محلی را تهدیدی برای امنیت ملی و وحدت کشور می دانند. آنان معتقدند این موضوع سبب جدایی نسل های بعدی ایرانی از یکدیگر می شود و به آتش تعصبات و قومی گرایی دامن می زنند. آنها می گویند اگر زیادی به این موضوع بها داده شود سرنوشت ایران نیز چیزی مانند پاکستان یا افغانستان خواهد شد که با بحران قوم گرایی دست به گریبان هستند. گر چه استدلال مخالفان تدریس زبان مادری ضعیف است و نمی تواند دلیل قابل اعتنایی در این زمینه باشد اما باید بدانیم این آموزش زبان فارسی است که در مناطق دو زبانه با چالش مواجه است.
مصائب آموزش زبان فارسی در مناطق دو زبانه
یکی از بزرگترین چالش ها در مناطق دو زبانه مشکل آموزش زبان فارسی به عنوان زبان رسمی در این مناطق است. به گونه ای که در این مناطق کودک پس از ورود به مقطع دبستان به دلیل آشنایی به زبان مادری و ناآشنا بودن به زبان فارسی نمی توانند با کتاب های درسی ارتباط برقرار کنند و در نتیجه عقب می ماند این موضوع تا آنجا قابل توجه است که بدانیم تعداد زیادی از 170 هزار کودک بازمانده از تحصیل سال گذشته در مقطع ابتدایی را کودکان دوزبانه تشکیل میدهند.
بریچی معلم یکی از مناطق سیستان و بلوچستان است که با دانش آموزان دو زبانه زیادی از پایه های مختلف در ارتباط است. او در گفت و گو با «ابتکار» در خصوص مشکلات تحصیل کودکان در مناطق دو زبانه معتقد است: مشکلات عمده یک کودک دوزبانه افت تحصیلی و دشواری در ایجاد ارتباط است و این افت به احساس حقارت، ناامیدی، بی انگیزگی ودلسردی دانش آموزان می انجامد.
او می افزاید:«همین ناسازگاری های عاطفی در مراحل بعد مجددا موجب افزایش و ادامه افت تحصیلی خواهد شد. دو زبانه گی به تضعیف ارتباط بین معلم وشاگرد منجر می شود ونه تنها شاگرد بلکه معلم را هم در ناراحتی و شرایط دشواری قرار دهد.»
این معلم این شرایط را در میان دانش آموزان دوره ابتدایی بغرنج تر می داند و می گوید:«دانش آموزان دوزبانه دوره ابتدایی، مخصوصاَ در پایه های اول و دوم ، به سبب پایین تربودن مرحله رشد و نداشتن تجربه ومفهوم سازه های ساده تر و ضعیف تر، ممکن است بیش از سایرین درس معلم را درک نکند. وقتی دانش آموزی مطلبی را نمی فهمد و چون خجالت می کشد و یا می ترسد سوال کند، نمی تواند بیاموزد و یا نظر بدهد.» بریچی معتقد است بیشتر دانش آموزان دوزبانه هوش و استعداد بالایی دارند اما در انتقال مفهوم و موضوع خود دچار مشکل هستند. او اضافه می کند:«در ابتدا دانش آموز تلاش می کند که فارسی صحبت کردن را بیاموزد و این باعث می شود که در درس خواندن دچار افت تحصیلی
شود.»
این معلم ساکن سیستان و بلوچستان براساس تجربیات شخصی خود پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت دانش آموزان ساکن در مناطق دوزبانه نیز دارد. او در این باره می گوید:« به نظر من اگر پیش از ورود به مدرسه، دوره های آمادگی دولتی مخصوص دوزبانه ها دایرشود وشرط ثبت نام در پایه اول دبستان داشتن گواهی از این مراکز باشد می تواند در پیشگیری از افت تحصیلی دانش آموزان موثر باشد. تربیت معلمان ویژه، استفاده ازمعلمان بومی منطقه، تاکید بر آموزش شفاهی و عملی در آموزش قبل از دبستان، استفاده از تصاویر، لوحه و سایر وسایل کمک آموزشی، برگذاری و ارائه آموزش های جبرانی ویژه دانش آموزان دوزبانه و ارائه این برنامه های آموزشی ازطریق رسانه های گروهی، به خصوص صدا وسیما از جمله راه هایی ست که می تواند در آموزش و پیشرفت تحصیلی این کودکان موثر باشد.»
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به مسائل دشوار خوزستان:
وظیفه قطعی حکومت هاست که به فکر مردم باشند
چالشها بر سر انتخاب نامزد ریاستجمهوری در میان اصولگرایان کماکان ادامه دارد
دلواپسیبا اسم رمز بهار
رئیس قوه قضاییه:
بلایای طبیعی نباید ابزار سیاسی علیه دولت شود
علیرضا صدقی
چون تهران نبود
برگ تازه ای از بزرگ ترین اختلاس های تاریخ ایران در دولت قبل رو شد
دوباره 3 هزار میلیارد
آموزش در مناطق دوزبانه همزمان با روز جهانی زبان مادری بررسی شد
همه سختی های احیای یک اصل
وزیر دفاع آمریکا به عراق سفر کرد
موصل در لبه آزادی و ویرانی
نگاهی به نوشتن به زبان مادری
گنجینه زبانی ایران زمین
سخنگوی وزارت خارجه:
صبرمان در برابر ترکیه حدی دارد
مردم از روزهای بدون اکسیژن در خوزستان می گویند
از ترکش تا نفس
لاریجانی در دیدار با رئیس مجمع عالی خلق کره شمالی:
آمریکا همواره به دنبال فشار آوردن بر کشورهای مستقل است
اسامی برندگان نهایی سومین دورهی جایزه بهرام صادقی معرفی شدند
از «نگاه بیقرار و چشمان سرگردان» تا «زمستان شغال»
کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال اعلام کرد
جریمه مالی استقلال اهواز و نساجی مازندران