روزنامه خراسان

چرا صادرات غیر نفتی درجا زد؟!

محمد حقگو - تراز تجاری مثبت که برای اولین بار پس از 37 سال در تجارت خارجی ایران، رخ داد، امیدها را برای تحولات اساسی در ساختار تجاری کشور زنده کرد. امیدواری از این منظر که پس از مثبت شدن این تراز، قدم بعدی، اصلاح ترکیب کالاهای صادراتی از مشتقات بالاسری نفتی مانند میعانات گازی و محصولات بالادست پتروشیمی به سوی کالاهای نهایی تر خواهد بود. با این حال، هم اینک که در روزهای پایانی سال 95، سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل و به خصوص سال پس از برجام قرار داریم، آمارهای تجارت خارجی کماکان از سهم بالای مشتقات نفتی و همین طور حرکت لاک پشتی صادرات غیر نفتی کشور حکایت دارد. طبق گزارش اخیر گمرک، در بهمن ماه امسال، صادرات غیر نفتی در مدت مشابه سال گذشته، با رشدی 0.21 درصدی و واردات کشور با رشدی 3.5 درصدی مواجه شده است. این در حالی است که اگر به شاکله صادرات کشور نگاهی بیندازیم، 5 کالای عمده صادراتی، تماماً به مشتقات نفتی و پتروشیمی اختصاص یافته اند.
 با این وصف می توان در چراجویی این ماجرا، به دو محور عمده اشاره کرد.
*  ضعف بنیادین ساختار تولید کالاهای غیر نفتی: باید توجه داشت که یکی از ملزومات رونق صادرات غیر نفتی، ارتقای سطح کیفی تولیدات بنگاه های کوچک و متوسط است. این در حالی است که این بنگاه ها، خود به دلیل ساختارهای ضعیف اقتصاد کلان محیط بر آن ها، از افت تقاضای داخلی آسیب دیده و ظرفیت تولید آن ها به شدت و تا سطح 30 درصد ظرفیت کامل تولید کاهش یافته است. اگر چه هم اینک وام های رونق تولید، به بیش از 21 هزار واحد صنعتی از این دست تعلق گرفته، اما باز نگرانی از افت تقاضا، بر تولید آتی این بنگاها سایه افکنده است.
*  اما از منظری بالاتر، باید به بی عملی های موجود در ساختار صنعت برای شکل دهی تولید در عرصه کالاهای نهایی غیر نفتی اشاره کرد. یکی از ماموریت های وزارت صنعت در سال جاری، بهبود رقابت پذیری واحد های کوچک و متوسط با هدف صادرات بوده است. موضوعی که به نظر نمی رسد راهی جز تقویت ساختارهای تولید جمعی در صنایع کوچک پایین دستی داشته باشد. این در حالی است که گزارشی از این حوزه تاکنون توسط وزارت صنعت منتشر نشده است. در مجموع باید گفت که یک سال پس از برجام، اقدامات صورت گرفته در راستای بهبود صادرات غیر نفتی عمدتاً کلان، آن هم با رویکرد تسهیل گری و نه اصلاح ساختار بوده و با ادامه این روند، طبعاً نمی توان انتظار تحول خاصی در خوش صورتی ترکیب کالاهای صادراتی غیر نفتی انتظار داشت.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
انحلال و ادغام ده‌ها شورا وستاد درکشور (اعتماد) مردم درگیر مشکلات اقتصادی مدیران دولتی سرگرم حاشیه‌سازی (کيهان) استعفای جوادی‌یگانه و صفحه یک روزنامه‌های اصلاح‌طلب (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
اکبر آقا وارد می شود عقب نشینی ترامپ از طرح ضد ایرانی علیه سپاه دورهمی های خانوادگی روی آنتن سود سرشار یا حلال؟ چرا صادرات غیر نفتی درجا زد؟! چرا ایران دردوره قاجار صاحب راه آهن نشد؟ جنجال های یک اشتباه بازگشت 3 هزار میلیارد به بیت المال روحانی: دولت به همه وعده های امسال خود عمل کرد واکنش ها به اولین همایش «جمنا» از توئیت «آشنا» تا تحلیل عباس عبدی آقای برانکو عذرخواهی نکن! «ویراژ مرگ» در پیچ «عشق خیابانی» مصوبه مجلس درباره یارانه، معافیت سربازی و جریمه قبوض تبعیض مالیاتی مجلس جراحی نظام بانکی؛ آغاز خوب اما دیر