ولیعهد عربستان: من عربستان را به سمت اسلام میانه‌رو هدایت خواهم کرد توسعه آمرانه

«آنچه در 30 سال گذشته اتفاق افتاد، عربستان سعودی نبود. آنچه در منطقه در 30 سال گذشته روی داد، خاورمیانه نیست. پس از انقلاب ایران در سال 1979 مردم می‌خواستند این مدل را در کشورهای دیگر اجرا کنند که یکی از آن‌ها عربستان سعودی بود. ما نمی‌دانستیم چطور با آن کنار بیاییم»، «این‌که حکومتی در سه دهه گذشته بیش از حد محافظه‌کار بوده است، مساله‌ای عادی نیست و اکنون من می‌خواهم عربستان را به دوران اسلام میانه‌رو بازگردانم»، «چنین مساله‌ای (افراط‌گرایی) حاصل رویکردهای سفت و سخت در واکنش به انقلاب اسلامی ایران بوده که بر جامعه (ما) حاکم بوده است. چیزی که رهبران قبلی نمی‌دانستند با آن چگونه مواجه شوند.» این‌ها بخش‌هایی از گفته‌های محمد بن سلمان، ولیعهد جوان عربستان، در گفت‌وگو با گاردین است. بن سلمان در این مصاحبه علاوه بر اعلام رویکردهای فرهنگی تازه در نهاد حاکمیت این کشور، از برنامه‌های اقتصادی هیئت حاکمه جدید هم گفته است. او خبر از ایجاد یک منطقه اقتصادی با سرمایه‌گذاری 500 میلیارد دلار می‌دهد و از این می‌گوید که «عربستان در تلاقی سه قاره واقع شده است» و «بهبود وضعیت این کشور به معنای کمک به بهبود وضعیت منطقه و جهان خواهد بود.» در همین زمینه، پیش‌تر بن سلمان به النشره این‌گونه گفته بود:«جاه‌طلبی‌های ما حد و مرز ندارد. ما مایل به سرمایه‌گذاری در اقتصاد جهانی هستیم. ما باید با فناوری‌های جدید تعامل مثبت داشته باشیم و به آن به عنوان یک فرصت بنگریم نه خطر و تهدید.» آیا چنین رویکردهای فرهنگی بادوام است؟ آیا این‌ها نشان از عربستان جدیدی دارد؟ این تغییرات جدید چه تاثیری بر روابط ایران و عربستان خواهد داشت؟
از فرهنگ شروع شد
کمی بیش از چهار ماه است که محمد بن سلمان، فرزند ملک سلمان با حفظ سمت وزرات دفاع، به ولیعهدی عربستان رسیده است. در همین مدت با ابتکار عمل او زنان اجازه ورود به ورزشگاه‌ها یافتند؛ مجاز شدند که فتوا صادر کنند؛ در حرکتی نمادین صوت و تصویر «ام‌کلثوم»، خواننده محبوب جهان عرب، از تلویزیون این کشور پخش شد؛ انتشار احادیثی که از آن برای ترویج خشونت و افراط‌گرایی استفاده می‌شود، ممنوع شد و گفته شد که قرار است کنترل بر روحانیان و وعاظ شدیدتر شود تا جلوی سخنرانی‌های خشونت‌طلبانه و افراطی گرفته شود. فارغ از این‌که چنین تصمیماتی چقدر در عمل اجرا خواهد شد، نفس چنین رویکردی در جامعه و حاکمیت سنتی عربستان، رادیکال است؛ تغییراتی که با استقبال بسیاری از مردم خاورمیانه مواجه شده است.
آیا سیاست خارجی عربستان هم تغییر می‌کند؟


اما بن سلمان – به عنوان نماد هیئت حاکمه جدید عربستان – قبل از تصدی ولایت عهدی و قبل از این‌که با چنین چهره «اصطلاح‌طلبانه»ای به جهان معرفی شود، با چهره دیگری شناخته شده بود. بن سلمان، وزیر دفاع عربستان، کسی است که در سمت وزیر دفاع، دستور حمله این کشور به یمن را داد. عملیاتی موسوم به «طوفان قاطع» که هدفش سرکوب شیعیان حوثی این کشور بود و در نهایت، به کشته شدن صدها نفر و ویرانی بخش‌های وسیعی از این کشور منجر شد. چنین رویکرد تهاجمی در سیاست خارجی عربستان هم‌چنان ادامه دارد. عادل الجبیر، وزیر خارجه این کشور، و بسیاری از سیاست‌گذاران این کشور، هم‌چنان رویکردهای مسالمت‌جویانه به ایران ندارند. در توضیح این رویکرد رفرمیستی، هیئت حاکمه جدید در سیاست داخلی و رویکرد تهاجمی در سیاست خارجی، برخی کارشناسان داخلی از این می‌گویند که حاکمان جدید عربستان برای این‌که بتوانند برای اقدامات خود در حوزه سیاست خارجی پایگاه اجتماعی بسازند، ناچار به چنین به تغییراتی
هستند.
فرضیه دیگری که در توضیح این تناقض سیاست داخلی و سیاست خارجی عربستان مطرح است، این است که بن سلمان گرچه در نهایت می‌خواهد سیاست خارجی این کشور را نیز دستخوش تغییر کند، اما ناچار است که برای جلب اعتماد بلوک‌های قدرت داخلی و تقویت پایگاه خود، سیاست خارجی تهاجمی عربستان را ادامه دهد.
در نهایت، چه تغییراتی که بن سلمان در حوزه فرهنگ و سیاست داخلی مدنظرش است برای ایجاد پایگاهی مردمی به منظور مشروعیت‌بخشی به سیاست خارجی این کشور باشد و چه چنین تغییراتی را واقعی بدانیم، که در نهایت به حوزه سیاست خارجی هم تسری خواهد یافت، یک پرسش هم‌چنان مطرح است و آن این‌که اجتماع سنتی عربستان و حلقه‌های قدرت این کشور، چقدر این تغییرات را تاب خواهند آورد؟ آیا تغییرات فرهنگی از بالا دوام‌پذیر است؟
سایر اخبار این روزنامه
ماهیت اقتصادی دولت بر چه الگوهایی استوار است؟ در امتداد یا بر خلاف ابرچالش‌ها کشف بدهی شهرداری به بنیاد تعاون ناجا رهبرمعظم انقلاب در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش: وقتی همه‌چیز بر محور نفت می‌چرخد، اقتصاد ناامن است اسفندیار اختیاری نماینده زرتشتیان در مجلس: لاریجانی به کولیوند برای حل مشکل سپنتا نیکنام ماموریت داد چهره روز؛ ندا عبداللهی عضو شورای بوشهر پرواز زن‌های ایرانی در آب‌های سواحل جنوب ولیعهد عربستان: من عربستان را به سمت اسلام میانه‌رو هدایت خواهم کرد توسعه آمرانه نگاهی به سینمای ایران و فیلم‌های روی پرده درجا زدن سینمایی که می‌خواست هالیوود باشد! انتقام سرخ؛ شادی لاجوردی تحلیلی بر آخرین تحولات در اقلیم کردستان عراق برگ برنده بارزانی جواب نداد به بهانه آغاز بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات آبان، فصل دورهمی رسانه‌ها تاثیرگذاری کمپین‌های مجازی بر فضای واقعی جامعه از شما چه پنهان از شما چه پنهان آیا ارتباطی میان این حملات بوده؟!