روزنامه همدلی
1396/08/29
با نگاهی به کودتای اخیر علیه رابرت موگابه در کشور زیمباوه آفریقا کماکان در آتش کودتا میسوزد
تقسیم سرزمینهایی که پیش از این به شکلی محلی اداره میشد و یا تحت سیطره امپراتوریها قرار داشت، به کشورهای تازه تاسیس، آغاز تعاملات خونباری در سطح گیتی بود. قاره آفریقا از این قاعده مستثنی نبود. قبایل عمدتاً روستایی، یکشبه صاحب ملیت شدند و به ناگاه متوجه شدند که تحت سیطره یکی از قبایل، به نام دولت قرار گرفتهاند. هرچند پیش از تشکیل دولت بیشتر این اراضی مستعمره محسوب میشد اما الگوی دولت- ملت توسط مردم آفریقا نیز قابل درک نبوده و ایجاد حس تنفر و دشمنی را میان آنها افزایش داد. نظام جهانی پی برده بود که استحصال منابع طبیعی و جریان سرمایه از سرزمینهای آفریقا به متروپل در دوره پس از جنگهای جهانی، دیگر به شکل استعماری میسر نیست و این خواسته تنها در گرو استقرار حکومتهایی با توانایی سرکوب بالا امکانپذیر میشود. دولتهای مستقر در این کشورها نیز تنها ضامن حفظ و تداوم خود را در ایجاد ارتشهای جدید میدیدند. به همین دلیل ارتش در کشورهای آفریقایی در چند دهه گذشته همواره نقش تعیینکنندهای داشته است. کودتا و حکومت افسران، تجربهای تکراری در آفریقا است. آخرین نسخه این تجربه تکراری در چند ساعت گذشته در زیمباوه روی داده است. زیمباوه جز معدود کشورهای آفریقایی بود که اقلیت حاکم در آن توانسته بود نزدیک به چهل سال زمامداری در آن دیار را نزد خود حفظ کند اما با کودتای اخیر ارتش این کشور، به ریاست 37ساله رابرت موگابه پایان داده شد. اتفاق اخیر نشان داد که این فرآیند کماکان به قوت خود باقی است و هنوز این کشورها نتوانستهاند باوجود حفظ نظم و آرامش بالغ بر سه دهه، امکان چرخش قدرت از طریق دموکراتیک که هیچ حتی به شکلی بوروکراتیک را داشته باشند.به گزارش «انتخاب»، زیمبابوه در پی تحرک ارتش بعد از مناقشه بین همسر رئیسجمهوری این کشور و معاونش که به برکناری معاون موگابه منجر شد، شب ناآرامی را شاهد بود. در پی شنیده شدن صدای تیراندازی شدید و آتش توپخانه در حومه شمالی هراره، پایتخت زیمبابوه، در ساعات نخست صبح چهارشنبه که اینگونه تصور میشد که ارتش دست به تحرک نظامی برای کودتا علیه رابرت موگابه، رئیسجمهوری این کشور، زده باشد، افسران ارتش در بیانیهای که از تلویزیون رسمی قرائت کردند، وقوع کودتای نظامی را در پی تسلط بر مقر رادیو و تلویزیون ملی این کشور تکذیب کردند. ارتش این کشور در بیانیهای اعلام کرد، به دنبال کودتای نظامی علیه حکومت رابرت موگابه نیست. ارتش در بیانیهای که از شبکه بی بی سی پخش شد، تاکید کرد، فقط مجرمان را هدف گرفته است. پیشتر، ایزاک مویو، فرستاده زیمبابوه در آفریقای جنوبی، صحبتها درباره کودتا را رد کرد و گفت: دولت صحیح و سالم است. در بیانیه ارتش آمده است: میخواهیم با کسانی مقابله کنیم که مرتکب جرایمی شدهاند که باعث رنج اجتماعی و اقتصادی در کشور شده است. به محض دست یافتن به این اهداف، انتظار بازگشت اوضاع به حالت عادی را داریم. طبق این بیانیه، موگابه که ۹۳ سال دارد و خانوادهاش در سلامت هستند و امنیت آنها تضمین شده است.
جمهوری زیمبابوه کشوری است در جنوب آفریقا. پایتخت آن هراره است. این کشور ۱۲ میلیون و 521هزار نفر جمعیت دارد و زبانهای انگلیسی، شونا و سیندبله زبانهای رسمی آن هستند. این کشور در قرن نوزدهم میلادی مستعمره انگلیس شد. از سال ۱۹۶۵ کمکم تلاشها برای استقلال در این کشور آغاز شد و سرانجام در سال ۱۹۷۰ رسماً جمهوری زیمبابوه اعلام موجودیت کرد. زیمبابوه جزو آخرین کشورهای جنوب آفریقاست که به تدریج و با دشواری با نسلی که پس از انقلاب و مبارزه علیه استعمار به قدرت رسید، وداع میکند. کشاورزی حدود دو سوم نیروی کار را دربردارد. تنباکو، نیشکر، پنبه، گندم و ذرت، هم صادر میشود و هم اساس صنایع آمادهسازی را تشکیل میدهد. منابع طبیعی شامل زغال سنگ، طلا، پنبه کوهی و نیکل است. از دهه 40 قرن نوزدهم این منطقه را شکارچیان، مبلغان مذهبی و جویندگان معدن بریتانیایی و بوئر مورد نفوذ قرار دادند و در همین دهه این منطقه به اشغال «شرکت آفریقای جنوبی بریتانیا» ی سِسیل رودس درآمد. ارتفاعات ناحیهای که بعدها رودزیای جنوبی خوانده شده به اسکان کشاورزان سفیدپوستی درآمد که آفریقاییها را از زمین محروم و آنان را به نیروی کار ارزان تبدیل کردند. در سال ۱۹۲۳ بریتانیا اداره این سرزمین را از شرکت تحویل گرفت و به مهاجران سفیدپوست خودگردانی اعطا کرد. پس از جنگ جهانی دوم مهاجرت از بریتانیا و آفریقای جنوبی افزایش یافت، ولی نسبت جمعیت آفریقایی به سفیدپوست هنوز بیش از ۲۰ به ۱ بود. تبعیض نژادی موجب تحریک ملیگرایی آفریقایی در آغاز به رهبری جاشوا نکومو (زاده ۱۹۱۷) شد. در ۱۹۵۳ رودزیای جنوبی – با رودزیای شمالی (زامبیا) و نیاسالند (مالاوی)- فدراسیون آفریقای مرکزی را تشکیل نداد. زمانی که این فدراسیون منحل شد (۱۹۶۳) بریتانیا از اعطای استقلال به گردانندگان سفیدپوست رودزیای جنوبی بدون پیشرفت به سوی حکومت اکثریت سرباز زد. در ۱۹۶۵ حکومت سفیدپوستان به رهبری یان اسمیت (زاده ۱۹۱۹) بهطور یکجانبه اعلام استقلال کرد و نام کشور را به رودزیا تغییر داد. مخالفت داخلی سرکوب شد و بر تحریکهای اقتصادی بینالمللی غلبه شد ولی جنگهای چریکی از سوی ملیگرایان آفریقایی در دهه 80 قرن بیستم بهطور روزافزونی موثر افتاد. در ۱۹۷۹ اسمیت مجبور به قبول حکومت اکثریت شد، ولی قانون اساسی که ارائه کرد، نه برای اتحاد خلق آفریقایی زیمبابوه (ZAPU) به رهبری جاشوا نکومو و نه برای اتحاد ملی آفریقایی زیمبابوه (ZANU) به رهبری رابرت موگابه (زاده ۱۹۲۸) قابل قبول بود. تمام طرفین به منظور دستیابی به حل و فصل امور با برقراری مجدد و کوتاهمدت حکومت بریتانیا موافقت کردند. در ۱۹۸۰ اتحاد ملی آفریقایی زیمبابوه به رهبری موگابه کشور را به استقلال رساند در ۱۹۸۷ زانو و زاپو سرانجام با ادغام موافقت کردند و عملاً حکومت تکحزبی را برقرار ساختند، هرچند پیشنهاد ایجاد نظام تکحزبی رسمی معوق شده است. در سال ۱۹۸۰ رابرت موگابه بهعنوان نخستوزیر این کشور انتخاب شد.
پس از آن در سال ۱۹۸۷ در قانون اساسی این کشور اصلاحاتی ایجاد شد که براساس آن، موگابه رئیسجمهور شد. موگابه در سال جاری بنا به دعوت مجلس شورای اسلامی به منظور حضور در مراسم تحلیف ریاست جمهوری، به کشور ما سفر کرده و مورد استقبال مقامات قرار گرفته بود.
سایر اخبار این روزنامه
یک تحلیلگر معتقد است:حرکتهای ضدفساد در اقتصادهای نفتی محکوم به شکست است آنتیفساد آیا در اقتصاد ایران جواب میدهد؟
حمید بقایی در دادگاه حاضر نشد
روحانی در جلسه هیئت دولت از نیروهای امدادی، هلال احمر و نیروهای مسلح تقدیر کرد بنیاد مسکن مسئول اصلی ترمیم و بازسازی ساختمانها است
گزارش «همدلی» از دیدار اعضای شورای شهر تهران از کتابفروشیهای انقلاب؛ نژادبهرام، عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر:
علل افت شدید تحصیلی و مهارتی در هنرستانها از زبان یک استاد کار هنرستانهای بی هنر؟
کرهشمالی ترامپ را به مرگ محکوم کرد
با نگاهی به کودتای اخیر علیه رابرت موگابه در کشور زیمباوه آفریقا کماکان در آتش کودتا میسوزد
گزارش «همدلی» از نشست «اصلیترین مسئله جامعه ایران در چهار نگاه»: کلاف سردرگم ِحل مسائل ایران
بیژن کامکار، نوازنده و خواننده گروه کامکارها در گفتوگو با «همدلی» اگر «لطفی» نبود، بیست سال طول میکشید تا «دف» را بشناسانم
نگاهی به عملکرد مسئولان در زلزله کرمانشاه و قیاس آن با حضور همهجانبه کلیه اقشار جامعه برای کمکرسانی
چهار نگاه برای هفت روز چهار نگاه برای هفت روز
وضعیت اضطراری، جامعه مضطر؛ بایستههای کمک به جوامع بحرانزده
ما دلدادگانیم نه جاماندگان حسینی
هلال احمر را بیاعتبار نکنیم
وضعیت اضطراری، جامعه مضطر؛ بایستههای کمک به جوامع بحرانزده