روزنامه ابتکار
1396/09/13
برجام؛ میراثی گرانبها برای همکاری
شهاب زمانی* - بیش از یک دهه کشمکش و جدال هسته ای بین ایران و غرب ، سرانجام در جولای 2015 در حالی که جهان مجادله اتمی کره شمالی و تهدیداتش رانظاره گر بود ، به توافقی منجر شد که چشم انداز صلح را برای مردم منطقه خاورمیانه و جهان روشن‌تر کرد. توافق جمهوری اسلامی ایران با جامعه جهانی در قالب کشورهای 1+5 ، این امیدواری را برای ملت های جهان به ارمغان آورد که دولت‌ها می توانند اختلافات و سوء تفاهمات خود را که غالبا ترکیبی از مسائل و رویدادهای متنوع (سیاسی و فنی) و بعضا تاریخی هستند را با سعه صدر و برپایه احترام به منافع و نظرات طرفین، حل و فصل کنند. توافقنامه برجام به جامعه جهانی این امکان را داد که در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) از نزدیک فعالیت‌های هسته‌ای ایران را رصد و به مسالمت آمیزبودن آنها یقین حاصل کند و از طرفی دیگر نیز ایران را از هرگونه اتهام پنهان کاری و فعالیت‌های مخفی
غیرصلح آمیز مبرا و این بهانه را از دست دشمنان و رقبایش در منطقه و جهان خارج کند. بدون شک مجموعه عواملی که منجر به رسیدن به توافق هسته ای یا برنامه اقدام مشترک (برجام) شد برای طرفین مذاکره کننده منطقی و منطبق برقبول واقعیات فضای بین المللی و عزم جدی کشورهای مرتبط به منظور جلوگیری از پیچیده ترشدن اوضاع منطقه و مدیریت شرایطی بود که نه تنها آینده روشنی برایش متصور نبود بلکه می توانست پیامدهای غیرقابل پیش بینی به خصوص از جنبه‌های اقتصادی و امنیتی نیز برای جهان در پی داشته باشد. هرچند تلاش دولتمردان ایران و ایالات متحده (به‌عنوان بازیگران اصلی) برای رسیدن به یک توافق جامع و متعادل، انتظارات از توافق هسته ای را برای هرکدام صد درصد برآورده نساخت (که در هر مذاکره ای طبیعی است)، ولی بدون شک برجام توانسته انتظارات دو طرف را در حد لازم و رفع دغدغه‌های مختلف اقتصادی و امنیتی برآورده کند، از این رو به نظر می رسد علی رغم تهدیدات صورت گرفته شده از سوی دو طرف در خصوص امکان لغو تعهدات مربوطه ، به‌علت عدم پیش بینی دقیق ازاقدامات تلافی جویانه طرف مقابل، فعلا توسط هیچکدام نقض صریح یا نابود نخواهد شد.
هرچند ایالات متحده با در پیش گرفتن سیاست مهار، در پی ممانعت ازگسترش حوزه نفوذ ایران در منطقه ودر صدد ارتباط غیرمنطقی برجام به مواضع و تحرکات ایران در قبال تحولات منطقه خاورمیانه است، با این وجود این سیاست منفعلانه و غیراخلاقی، بیشتر از آنکه برای ایالات متحده سودمند باشد موجب بهره بردن سایر قدرت‌های جهانی یعنی روسیه، چین ، فرانسه و انگلیس از این مسئله در گسترش پیوندها و مبادلات مختلف با ایران و بالطبع بی اعتمادی بیشتر ایران به ایالات متحده و خدشه به تصویر بازسازی شده دولت اوباما از ایالات متحده در نزد ایرانیان خواهد شد. از این رو حضور موثر ایران در تحولات منطقه مخصوصا مبارزه جدی و گسترده با گروه‌های تروریستی از جمله داعش، بسط ارتباطات و همکاری با اتحادیه اروپایی و سایر کشورهای تاثیرگذار در روابط بین الملل، این باور را در نزد جامعه جهانی تقویت کرده که ایرانیان با برخورداری از پتانسیل های بالقوه و بالفعل خود ، در جایگاهی قرار دارند که در یک مشارکت منصفانه (همچون برجام)، قادر خواهند بود ترتیباتی را پایه گذاری کنند که مسائل فی مابین و بحران‌های منطقه را در جهت صلح و امنیت جهانی سوق دهند ، ظرفیتی که با احترام به منزلت و جایگاه تاریخی و منطقه ای ایران می تواند بسیاری از توهمات را از مخیلات پاره ای از سیاستمداران و نظامیان کشورهای رقیب بزداید. لذا می توان اذعان کرد که برجام به عنوان یک نماد همکاری بین المللی و به عنوان میراثی گرانبها در این رابطه ، توانسته است چهار دهه کشمکش و مجادله بی حاصل غرب با ایران را دچار گسست کند و بالطبع جمهوری اسلامی ایران و کشورهای گروه 1+5 نیز با اتخاذ سیاست‌هایی سازنده و تعاملی بر پایه منافع نسبی متقابل، میزان اعتماد را بر روابط فی مابین افزایش و گسترش هرچه بیشتر همکاری‌های مشترک را در موضوعات مورد علاقه بالاخص اقتصادی و امنیتی را موجب شوند.
* کارشناس ارشد علوم سیاسی
سایر اخبار این روزنامه
روحانی در مراسم بهره برداری از طرح توسعه بندر چابهار:
اگر کسی فکر می کند دین و مذهبش بهتر است باید عملش نشان دهد
«ابتکار» از تبعات فقدان تحزب در کشور گزارش می‌دهد
«تعهد » حلقه مفقود ساختار سیاست
براساس تفسیر شورای نگهبان نظارت شورا استصوابی است
مخالفان رد صلاحیت شده ها هستند
محمد صادق جنان صفت
تاریکی و روشنی های فاینانس
ابتکار تحولات میدانی یمن را بررسی می‌کند
از چرخش معنادار عبدالله صالح تا حمله موشکی انصارالله به امارات
گرامی‌مقدم در گفت‌وگو با «ابتکار» نسبت به آینده دولت به روحانی هشدار داد
اجازه ندهید مردم از انتخابشان سرخورده شوند
رئیس موزه ارتباطات در گفت‌وگو با «ابتکار» مطرح کرد
تمبرهای چند صد میلیونی در انبار
معاون اقتصادی وزیر رفاه در گفت و گو با «ابتکار»
دولت مجبور به قبول سرپرستی تمام صندوق‌های بازنشستگی است
رئیس قوه قضائیه:
برخی برای حمایت از همراهانشان، نظام را زیر سوال می‌برند
«ابتکار» لزوم حفظ چهره‌های قهرمان را در کتب درسی بررسی کرد
«دهقان فداکار» در ایستگاه آخر
برجام؛ میراثی گرانبها برای همکاری
کمال خرازی:
گشایش‌های برجام قابل انکار نیست
