عوارض خروج از کشور عادلانه یا تبعیض آمیز؟

صاحب صادقی
دبیر گروه اقتصادی
سال 95 افزون بر 9 میلیون ایرانی به خارج از کشور سفر کردند. این رقم قابل توجه از آن جهت این روزها اهمیت وافری دارد که موضوع افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور در لایحه بودجه 97 به یکی از کانون‌های بحث و تبادل نظر در فضای مجازی و رسانه‌ای تبدیل شده است. فارغ از اینکه چشم‌انداز مد نظر این تغییر ناگهانی چه بوده است، نفس افزایش عوارض، این باور غالب را به وجود آورده که هدف نهایی دولت، جبران کسری منابع است. دولت اما می‌گوید که با هدف توسعه گردشگری داخلی و همچنین بهبود زیر ساخت‌ها، این افزایش عوارض را در لایحه بودجه دیده است. موضوعی که جای تأمل بسیار دارد و همان گونه که رئیس سازمان میراث فرهنگی می‌گوید، شاید بهتر بود بررسی کارشناسانه تری در این خصوص انجام می‌شد.
با این حال این گزاره که دولت به‌دنبال جبران کسری منابع درآمدی خود است هم چندان متقن به نظر نمی‌رسد. چه آنکه اگر به میزان منابع درآمدی حاصل از افزایش نرخ عوارض نگاهی بیندازیم، چندان رقم دندانگیری به نظر نمی‌رسد. کل درآمدی که می‌توان از این طریق کسب کرد حدود «یک سیصد و پنجاهم» منابع درآمدی دولت در سال آینده است. یعنی رقم متوسط درآمدی از این ردیف عوارض که به طور میانگین حول و حوش هزار تا 1100میلیارد تومان خواهد بود که در برابر 365 هزار میلیارد تومان منابع درآمدی دولت در سال آینده رقم چشمگیری محسوب نمی‌شود. از منظر دیگر، عدالت توزیعی و اخذ مالیات بیشتر از طبقه مرفه اگر چه هدف مهمی است اما اگر بدرستی زمینه اجرا پیدا نکند، تبدیل به آسیب بزرگ تری خواهد شد.


ادامه در صفحه 2