در نامه به دبیر کل سازمان ملل صورت گرفت دیپلماسی ظریف و ابتکار برای ریزگردها

جلسه کمیته راهبردی مقابله با گرد و غبار با حضور محمد جواد ظریف، حمید چیت چیان وزرای امور خارجه و نیرو، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به میزبانی سازمان حفاظت محیط زیست و با محوریت بررسی راهکارهای بین المللی برای مقابله با کانون‌های خارجی گرد و غبار برگزار شد که در آن معصومه ابتکار از ارسال نامه‌ای مشترک به امضا خود و وزیر امور خارجه برای تشکیل یگان رزمی (Task force) منطقه‌ای با همکاری کشورهای منطقه برای رسیدگی به موضوع گرد و غبار خبر داد.
به گزارش ایسنا، معصومه ابتکار با یادآوری تاثیرپذیری ایران از طوفان‌های گرد و غبار ناشی از کانون‌های داخلی و خارجی گفت: دخالت‌های انسانی در طبیعت، گرمایش زمین و تغییر اقلیم منجر به ایجاد این کانون‌ها شده که متاسفانه به طور نمونه در خوزستان به صورت سالانه با تشدید شرایط موثر، شاهد افزایش این کانون‌ها هستیم. وی ضمن بیان این موضوع که تشدید کانون‌های گرد و غبار در کشورهای همسایه و منطقه منجر به آن شده که ایران حتی از «قره قوم» افغانستان نیز تاثیر بگیرد، اظهار کرد: عربستان، امارات و به طور کلی کشورهای جنوب خلیج فارس از دیگر کانون‌های خارجی موثر بر ایران هستند که البته عراق به علت اجرای طرح سدسازی‌های بزرگ ترکیه معروف به طرح گاپ و کاهش شدید آب دجله و فرات، جنگ، تغییر اقلیم و بسیاری مداخلات انسانی دیگر تاثیر بیشتری بر ایران دارد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تشکیل این جلسه به منظور بررسی اقدام‌های دو و چند جانبه در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی برای مقابله با طوفان‌های گرد و غبار، همچنین تعیین نقشه راه دفاع از حقوق ملی و جلوگیری از صدمه‌ها و آسیب‌های وارده به بخش‌های مختلف همچون بهداشت، سلامت، اقتصاد ملی، آب، کشاورزی و منابع طبیعی است. وی با تاکید بر اثر مثبت ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی نهال کاری در ۲۰۰ هکتار از کانون‌های گرد و غبار اطراف کربلا، همچنین قبول مسئولیت نگهداری نهال‌کاری توسط تولیت آستان امام حسین (ع)، خواستار همکاری و مشاوره وزارت امور خارجه در این زمینه شد.
ابتکار ضمن بیان این موضوع که برخی از چالش کنونی خوزستان ناشی از اتفاق‌های درونی این استان همچون ۱۰۰ نوع مداخله انسانی در سرچشمه‌های کارون و ایجاد اختلال در روند اکوسیستمی هور، کشاورزی و آب، همچنین توسعه ناپایدار کشت نیشکر در بالادست کارون در سال‌های پیشین و البته برای توسعه ۵۵۰ هزار هکتاری اراضی درگیر در سال‌های آتی است، گفت: برای تغییر این روند باید اصلاح الگوی کشت و آبیاری، همچنین تعیین و تخصیص حق‌آبه پایین دست و تالاب‌ها در دستور کار قرار گیرد. معاون رئیس جمهور افزود: مباحث تاب آوری با تغییر اقلیم نه به معنای تسلیم شدن بلکه به معنای سازگار شدن و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر باید پیگیری شود. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین از ارسال نامه‌ای مشترک به امضا خود و وزیر امور خارجه برای تشکیل یگان رزمی (Task force) منطقه‌ای با همکاری کشورهای منطقه برای رسیدگی به موضوع گرد و غبار خبر داد.
ایجاد اجماع جهانی موضوعی زمان بر است


محمد جواد ظریف،وزیر امور خارجه در این نشست با اشاره به تلاش‌های گسترده ایران در سطح بین‌المللی طی دو، سه سال اخیر برای مقابله با طوفان‌های گرد و غبار و ایجاد اجماع جهانی و منطقه‌ای در این خصوص، گفت: متاسفانه روند همکاری‌های شکل گرفته در سطح منطقه به دلیل تحولات سال ۲۰۱۱ متوقف شد و البته شرایط عراق و سوریه و تخریب‌های صورت گرفته بر اثر جنگ در کشورهای همسایه و منطقه در این شرایط بی‌تاثیر نبوده است. وی افزود: ایران به تلاش‌های خود در این زمینه ادامه می‌دهد و در همین راستا، امروز نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل برای بیان ضرورت‌های اجماع جهانی در خصوص مقابله با گرد و غبار همچنین اقناع کشورهای همسایه برای همکاری در این زمینه با امضای مشترک من و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ارسال خواهد شد.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: باید توجه کنیم که تقویت همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و ایجاد اجماع جهانی در این زمینه سپس تبدیل این اجماع به عمل، موضوعی زمان‌بر است و در کوتاه‌مدت نتایج خاصی به همراه ندارد.
به گفته وی با وجود آنکه محیط زیست از جمله حوزه‌های موفق جهانی است و به رغم آنکه سال ۱۹۷۲ استکهلم میزبان نخستین اجلاس جهانی محیط زیست شد، جهان در سال جاری به موفقیت‌هایی هر چند مختصر در زمینه حفاظت از لایه ازن و تغییرات آب و هوا دست پیدا کرد البته که این موضوع به معنای بی‌عملی در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی نیست بلکه به معنای توجه به واقعیات است زیرا طبیعتا اجماع‌سازی جهانی بر سر موضوعی خاص حتی اگر آن موضوع، محیط زیست باشد که به اولویت مذاکره‌ها و مجامع بین المللی تبدیل شده است باز هم اقدامی زمان بر است.
موضوع مقابله با طوفان های گرد و غبار در صدر مذاکره با کشورهای همسایه قرار گیرد
حمید چیت چیان، وزیر نیرو در این جلسه با اشاره به برخی اقدام‌های صورت گرفته از سوی وزارت نیرو برای احیای تالاب هورالعظیم همچون رهاسازی چهار میلیارد متر مکعب آب شیرین از کرخه، گفت: بخش اعظم تالاب بین مرزی هورالعظیم در عراق قرار دارد که در زمینه آب و مدیریت منابع آبی با دو موضوع رو به رو است. چیت چیان افزود: این دو موضوع، نخست اجرای طرح‌های گسترده سد سازی ترکیه روی دجله و فرات معروف به پروژه گاپ و دوم ذخیره‌سازی آب در دریاچه‌های میانی عراق با حجمی بیش از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب است. وزیر نیرو با اشاره به موضوع تالاب بین‌المللی هامون گفت: افغانستان باید علاوه بر ۸۲۰ میلیون متر مکعب آبی که در حال حاضر به سمت ایران می آید، رهاسازی حجم بیشتری آب برای احیای هامون در بخش ایرانی را در دستور کار قرار دهد. وی پیشنهاد داد که سازمانهای بین‌المللی درگیر پروژه های مطالعاتی با شناسایی منشاء های گرد و غبار در موضوعاتی همچون تخصیص حقآبه طبیعی تالاب های ایران از کشورهای همسایه، مطالبه‌گری از کشورهای منطقه و همسایه برای کنترل مدیریت آب و ادامه ندادن طرح‌های گسترده‌ای همچون گاپ با ایران همکاری کنند علاوه بر آن تلاش شود از راه‌های مختلف به ویژه شبکه‌های اجتماعی، نمودارها، آمارها و اطلاعات درست و کافی در خصوص گرد و غبار و منشاء های خارجی و داخلی آن به مردم منتقل شود. چیت چیان گفت: همچون روند سالهای گذشته در دولت یازدهم، موضوع همکاریهای محیط زیستی، مقابله با طوفان های گرد و غبار و آب باید همچنان اولویت مذاکرات ایران با کشورهای دیگر به ویژه کشورهای همسایه باشد.