شهامت كُشي در داوري

محسن قهرماني و علي خسروي در گفت‌وگو با «قانون» از شهامت نداشتن داوران براي اجراي تصميمات مهم گفتند
اشكان خورشيدي گفت با احترام به نظر كارشناسان، هيچ كجاي دنيا پنالتي تكرار نمي‌شود
در المپيك آتن، داور يك پنالتي را 6 بار تكرار كرد تا قانون را به طور كامل اجرا كند
دقيقه 85 ديدار پديده و استقلال، اشكان خورشيدي يك پنالتي را به نفع آبي‌ها اعلام كرد. پنالتي جنجالي كه اعتراض بازيكنان پديده را نيز در پي داشت و كارشناسان پس از بازي اعلام كردند او چنين تصميمي را به اشتباه گرفته است. حتي فريدون اصفهانيان،‌ رييس كميته داوران كه به طور معمول درباره صحنه‌هاي خاص نظر نمي‌دهد اعلام كرد كميته آناليزمان در اين باره نظر خواهد داد. اصفهانيان نشان داده وقتي داوران تصميم اشتباهي مي‌گيرند، سعي مي‌كند به طريقي سكوت كند تا به‌صورت رسمي به اشتباه داوران اعتراف نكند. اما نكته جالب در دقيقه 86 رخ داد؛ اميد ابراهيمي پشت ضربه ايستاد و آن را از دست داد اما تصاوير ثبت شده نشان مي‌داد بازيكنان پديده زودتر از ابراهيمي وارد محوطه جريمه شدند و پنالتي بايد تكرار مي‌شد. فريدون اصفهانيان در اين باره بيان كرد: «طبیعی و مشخص است که بازیکنان تیم پدیده سریع‌تر و قبل از زدن ضربه پنالتی وارد محوطه جریمه شدند که این قانونی نیست و اشکان خورشیدی (داور بازی پدیده - استقلال) تصمیم خوبی نگرفت. داور در آن صحنه کوتاهی کرد و ورود غیر مجاز بازیکنان پدیده قبل از زدن ضربه به توپ را اعلام و پنالتی را تکرار نکرد. او باید بیشتر دقت می‌کرد». اما خورشيدي واكنش عجيبي به اين اتفاق نشان داد: «هیچ جای دنیا در این‌گونه موارد پنالتی را تکرار نمی‌کنند. هیچ كجای دنیا پنالتی را تکرار نمی‌کنند».


يك ماجراي تاريخي
دلايل و چرايي عدم تكرار پنالتي در چنين صحنه‌هايي سوژه‌اي بود كه برخي هواداران درباره آن سوال مي‌كردند. همه اين موارد درحالي مطرح شده كه در طول تاريخ بارها پنالتي‌ها به دليل عدم رعايت قانون از سوي داوران يا كمك داوران تكرار شده است. معروف‌ترين پنالتي تكرار شده در طول تاريخ مربوط به المپيك آتن (سال 2004) است. در دقيقه 78 دیدار تیم‌های تونس و صربستان، بازیکن تونس پشت ضربه پنالتی ایستاد اما پنالتي در دقيقه 83 ،يعني پنج دقيقه پس از اعلام آن نواخته شد. ماجرا اين بود كه محمد جدیدی ابتدا پنالتي را به گل تبدیل کرد اما داور مسابقه دستور به تکرار آن داد.
پنالتی تکرار شده نیز به گل تبدیل شد و بازیکنان قرمزپوش تونس گل را جشن گرفتند اما سوت داور دوباره به صدا درآمد تا پنالتی برای بار سوم تکرار شود. جالب اینجاست که داور اهل تاهیتی تکرار ضربه را به ‌دليل ورود بازیکنان صربستان به محوطه جریمه تکرار می‌کرد. وقتی تونسی‌ها به این مساله اعتراض کردند، یک اخطار نصیب کریم حقی شد. این پنالتی برای بار سوم نیز به تور دروازه رسید اما حدس بزنید چه اتفاقی افتاد؟ دوباره دستور به تکرار پنالتی! نیکولا میلویویچ، دروازه‌بان صرب‌ها بالاخره چهارمین تکرار ضربه را مهار کرد اما داور دوباره تصمیم گرفت سوت بزند و ضربه را تکرار کند. هیچ یک از بازیکنان صربستان در این لحظه وارد محوطه نشده بودند. معلوم نبود داور به دنبال بهانه بود تا تکرارهای مکرر ضربه و ممانعت از گل شدن ضربه را جبران کند یا اینکه کمک داور این بار بیرون آمدن دروازه بان از روی خط را بهانه قرار داد.
در هر حال نیکولا میلویویچ، دروازه‌بان روی پنجمین تکرار پنالتی نيز واکنش خوبی نشان داد اما در ریباند گل خورد. دوباره جدیدی بر حلقه‌ای که در دست داشت بوسه زد ولی این بار نيز داور اعلام تکرار داد! مهاجم تونس ششمین پنالتی‌اش را محکم‌تر از همیشه زد و آن را گل کرد و در کمال ناباوری این بار داور وسط زمین مسابقه را به نشانه پذیرفتن گل نشان داد. جالب اینجاست که لحظاتی بعد و در دقیقه 87 سیمون ووکچه ویچ، بازی را دو بر دو کرد تا این همه تلاش برای زدن یک پنالتی به هدر برود. اما در دقیقه 89 علی زیتونی گل سوم تونس را به ثمر رساند و تونس(3-2) برنده این مسابقه شد.
حلقه مفقوده داوري
اين معروف‌ترين تكرار پنالتي در تاريخ است. اتفاقي كه شايد اشكان خورشيدي آن را به ياد نمي‌آورد. علي خسروي، كارشناس داوري در اين‌باره به «قانون» مي‌گويد: «به خاطر دارم پس از آن پنالتي، گارسيا آراندا، رييس اسپانيايي دپارتمان داوري فيفا در حضور همه آقايان و خانم‌ها گروه داوري را تشويق كردند اما در كمال ناباوري، عصر همان روز بليت برگشت هر سه داور صادر شد كه مورد اعتراض سايران قرار گرفت. در اين موضوع نيز فكر مي‌كنم اگر خورشيدي قصد آموزش به داوران جوان‌تر را داشته اين موضوع را نه در رسانه‌ها بلكه در كلاس‌هاي خصوصي بايد بگويد اما آنچه مي‌دانم اين است كه فتواي او اشتباه است». محسن قهرماني نيز در اين باره به «قانون» گفت: «اين موضوع از دو جنبه قابل بررسي است. اول اينكه آيا پنالتي اتفاق افتاد؟ بيشتر كارشناسان معتقدند اين تصميم اشتباه بوده اما به هر ترتيب اگر درست بود بايد پنالتي را تكرار مي‌كردند. تصاوير نشان مي‌دهد بازيكنان پديده زودتر از ضربه وارد محوطه جريمه شدند و پنالتي بايد تجديد مي‌شد».
او درباره چرايي عدم تكرار پنالتي از سوي داوران در چنين صحنه‌هايي اظهار داشت: «نمي‌دانم چگونه بايد اين موضوع را بيان كنم اما به خاطر دارم عليرضا فغاني يكي دو فصل پيش پنالتي را تكرار كرد. آنچه او را از ساير داوران جدا مي‌كند پايبند بودن به قانون است». قهرماني درباره عدم شهامت برخي داوران بيان كرد: «يك بازيكن با يك متر و 60 سانتي‌متر قد به هر تصميم داور اعتراض و به او حمله مي‌كند. مربيان در محوطه جريمه حركاتي را انجام مي‌دهند كه تماشاگران تحت تاثير قرار بگيرند و به داور اعتراض كند. همه اين موارد سبب مي‌شود تا داور تحت تاثير قرار بگيرد و در چنين مواقعي نتواند شهامت كافي براي گرفتن تصميم درست را داشته باشد. مي‌گويند در كجاي دنيا پنالتي تكرار مي‌شود، من از آن‌ها مي‌پرسم در كجاي دنيا فوتبال اينچنين اداره مي‌شود؟ چرا تماشاگران از تماشاي بازي‌هاي ليگ برتر خسته و كسل هستند؟ اين مربوط به مديريت اشتباهي نيست كه دوستان در پيش گرفته‌اند؟ بدون شك در صورت ادامه اين روند، فوتبال ما بيش از پيش افت مي‌كند».
چه نيازي به اخذ مجوز است؟
اعتراض به داوري تبديل به امري مرسوم در بين داوران شده اما نبايد فراموش كرد داور به عنوان قاضي ميدان، آموزش ديده كه در چنين صحنه‌هايي تصميم درستي را بگيرد. پافشاري روي اشتباه نكته ديگري است كه برخي داوران و حتي مربيان فوتبال كشورمان به عنوان سياست خود در پيش گرفته‌اند.
يك بار مطالعه قانون كافي است تا بدانيم براي گرفتن تصميمات مهم نيازي به اخذ مجوز از ساير كشورها نداريم. مي‌توان مطابق آنچه قانون گفته تصميم گرفت و آن را اجرايي كرد. شايد در صورت تكرار پنالتي،‌ استقلال مي‌توانست به سه امتياز بازي دست پيدا كند. امتيازي كه در پايان فصل ممكن است در گرفتن يا نگرفتن سهميه ليگ قهرمانان آسيا به اين تيم كمك كند.