بارش برف زمستانی از یک سو باعث شادی مردم شد و از سوی دیگر دردسرهای گوناگونی را به دنبال آورد

زشت و زیبای برف
سوسن نوری
بالاخره نخستین برف زمستانی که همه جای پایتخت را سفیدپوش کرد در هشتمین روز از بهمن‌ماه بارید. اینستاگرام خیلی‌ها پر شد از عکس‌ها و فیلم‌هایی که حکایت از شادی مردم داشت؛ خاطراتی که زنده شد و آدم‌برفی‌هایی که درست شدند تا برای یکی دو روز بعد از تمام شدن بارش برف، به یادگار بمانند.
اما برف همیشه برای مردم دو وجه را با خود به همراه داشته؛ زیبایی‌هایی که شادی را در دل خود دارد و زشتی‌هایی که معطلی، سرگردانی و سر خوردن حاصل آن است. لغو شدن پروازهای فرودگاه، شکسته شدن درختان، یخ‌زدگی معابر و لیز خوردن عابران و جاری و جمع‌ شدن آب فراوان در معابر شهری تنها بخشی از مشکلاتی است که پس از بارش برف و باران زیاد دردسرهایی را درست می‌کنند. اینکه مدارس تعطیل یا یکسری پل‌ها بسته می‌شوند از دیگر مواردی است که می‌توان در روزهای برفی به آن اشاره کرد. با این توضیح که محمدحسین مقیمی، استاندار تهران اعلام کرد مدارس در همه مقاطع و دانشگاه‌ها امروز در دو نوبت صبح و بعدازظهر در کل استان تهران تعطیل هستند.


از سوی دیگر، خیلی‌ها در جاده‌های برفی و یخی استان‌ها گیر افتادند و ساعات طولانی در خودروهای خود حبس شدند به‌طوری که رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور از مسدود شدن هشت محور در نیمه شمالی کشور خبر داد. به گفته سرهنگ نادر رحمانی، درحال حاضر در محورهای مواصلاتی استان‌های آذربایجان‌غربی‌، البرز، سمنان، قزوین، قم، زنجان، کرمانشاه، گیلان، گلستان، همدان و تهران شاهد بارش برف هستیم. علاوه‌بر آن در محورهای استان‌های آذربایجان‌شرقی، خراسان‌رضوی، اراک، قم، کرمانشاه، لرستان، مازندران نیز بارش برف گزارش شده است.
درخت‌ها را بتکانیم
اما این همه ماجراهای بارش برف نیست چراکه سازمان هواشناسی هم در اطلاعیه‌ای درخواست کرد «با توجه به افت دما به زیر صفر و عدم ذوب برف، بار برفی سنگین روی درختان موجب شکستن شاخه‌های آنها می‌شود بنابراین توصیه می‌شود در اسرع‌وقت شهرداری‌ها و هموطنان با تکان دادن درخت‌های انباشته از برف نسبت به سبک کردن بار روی آنها اقدام کنند.» موضوعی که مرضیه برومند، کارگردان سینما هم به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: در این شرایط برفی به فکر درختان باشیم. کارگردان «شهرموشها» خطاب به کودکان و جوانان توضیح می‌دهد: «بچه‌های عزیزم، بیاین بریم درخت‌تکونی! همیشه چشم انتظار بارش چنین برفی بودیم و بارش آن برای ما نعمت است، خصوصا در شرایطی که با بحران‌های طبیعی چون کمبود منابع آبی مواجه هستیم؛ بارش چنین برفی ما را ترغیب می‌کند که به هم تبریک بگوییم! وقتی کوه‌ها را بدون برف می‌دیدم، غصه می‌خوردیم اما حالا که برف آمده است در عین حال که خوشحالیم اما خوب می‌دانیم زلزله‌زدگان چه شرایط سختی را پشت سر می‌گذارند و در کنار خوشحالی‌مان حتما باید به فکر آنها باشیم.»
یک مامور شهرداری در خیابان نمی‌بینید
در این میان، «حمید» شهروند 47ساله‌ای است که در محدوده بولوار کشاورز به «ابتکار» می‌گوید: «بارش برف در تمامی دوران کودکی، نوجوانی و جوانی من یک اتفاق عادی بوده بنابراین اگرچه این برف خیلی دیر آمده اما باز هم جای خوشحالی است اما نکته‌ای که برای من سوال به‌وجود آورده این است که از هفته گذشته تمامی خبرگزاری‌ها از کاهش دما و بارش برف خبر دادند اما خیابان‌ها و معابر برای چنین وضعیتی آماده نیست، شما در این منطقه حتی یک مامور شهرداری را در خیابان نمی‌بینید که درحال برف‌روبی باشد.»
صحبت‌های این شهروند درحالی است که «فاطمه» هم از آماده نبودن شهرداری برای برف‌روبی گلایه دارد. او که کارمند بیمارستانی در محدوده میدان تجریش است به «ابتکار» توضیح می‌دهد: «تعدادی از همکارانم به دلیل بارش برف با تاخیر دوساعته به محل کار رسیدند، یکی از آنها ساکن درکه است و با اینکه فاصله زیادی تا میدان تجریش ندارد اما دو ساعت بعد به بیمارستان رسید، این اتفاق نشان می‌دهد نهادهایی که وظیفه برف‌روبی و از بین بردن یخ‌زدگی‌ها را دارند نتوانستند عملکرد خوبی داشته باشند.»
اظهارات این دو شهروند درحالی است که شهردار تهران اعلام کرد: «۱۲۰۰خودروی برف‌روب، ۲هزار کارگر، ۱۶۳سایت برف‌روبی و ۳۵۰۰مخزن شن در تهران از شنبه شب کار خود را برای امدادرسانی در شب برفی تهران آغاز کرده‌اند.» به گفته محمدعلی نجفی، «از شنبه گرمخانه‌ها و برخی اماکن که می‌شد به عنوان گرمخانه از آنها استفاده کرد در حالت آماده‌باش هستند تا به دلیل سرما کسی بیرون در خیابان‌ها نماند.»
انجام ۱۰۰ عملیات از شنبه شب
از سوی دیگر، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی نیز از انجام ۱۰۰مورد عملیات از شنبه شب در پی بارش برف خبر می‌دهد. به گفته جلال ملکی، «بیش از ۱۰۰ تماس از شنبه شب با سامانه ۱۲۵ انجام شده که در تمام موارد نیروهای آتش‌نشانی به محل اعزام شدند. بیشتر اتفاقات مربوط به سقوط درختان و شاخه‌های آنها بود و مواردی هم ناشی از پارگی کابل و سقوط تیرهای برق قدیمی بود. حدود ۶۰مورد شکستگی و سقوط درخت و شاخه‌های آن اعلام شده بود که بعضی به روی خودروها که پارک بودند و دیوار منازل واژگون شده بود.»
با وجود این توضیح‌ها و اقدام‌ها اتفاقی که کاملا در معابر تهران قابل مشاهده بود، آب‌هایی بود که به دلیل بارش زیاد برف در سطح خیابان‌ها جاری شد و مستقیم به سمت فاضلاب‌ها رفت، این رویه در همه سال‌های گذشته درحالی است که با بهره‌مندی از فناوری‌های روز دنیا می‌توان با ذخیره‌سازی این آب‌ها از آن استفاده بهینه کرد.
با همه اینها، برف همیشه شور و هیجان را برای مردم به ارمغان آورده، موضوعی که «کیارش» 24ساله هم موافق با آن است. او که در بولوار کشاورز به همراه دوستش درحال عکاسی است، به «ابتکار» می‌گوید: «سال‌هاست در این منطقه ساکن هستیم و حالا با این برف، خاطرات دوران کودکی و نوجوانی برایم زنده شد. چند سالی هست برف به این شکل نباریده برای همین با دوستم تصمیم گرفتیم به اینجا بیاییم و عکس‌هایی بگیریم که یادآور دوران دانش‌آموزی و درست کردن آدم‌برفی است.»
«مریم» هم از اینکه صبح را با دیدن حیاط پر برف آغاز کرده، حس و حال خوبی دارد. او که مربی مهدکودک است به «ابتکار» می‌گوید: «بچه‌ها در مهدکودک چنان ذوق‌زده بودند که به حیاط رفتند و آدم‌برفی درست کردند. اکثر آنها در سنی هستند که به دلیل نباریدن برف در سال‌های گذشته، برف چندانی ندیده‌اند و این میزان بارش برای آنها بسیار خوشحال‌کننده بود.»
اظهارات مسئولان و شهروندان همگی نشان می‌دهد برف دو سو دارد، زشت و زیبا. اگرچه عده‌ای بر این عقیده‌اند که شهرداری از این میزان برف غافلگیر شده اما معاون برنامه‌ریزی شهرداری تهران چنین نظری ندارد. حجت میرزایی می‌گوید: «شهرداری از برف غافلگیر نشده، بلکه از شنبه شب تمام سایت‌های برف‌روب و کارگران خدمات شهری مشغول به فعالیت بودند.» به هر حال با نگاهی ساده به وضعیت خیابان‌ها و جاده‌ها متوجه می‌شویم نهادهای مرتبط با خدمات‌رسانی در مواقع بارش نزولات جوی آمادگی 100درصدی نداشته‌اند درحالی که تا همین چند سال پیش ایران در چنین فصل و ماهی همیشه پر برف و بارانی بوده است.