روزنامه بهار
1396/11/10
رد کلیات بودجه؛اقتصادی یا سیاسی؟
نمایندگان مجلس با 120 رای مخالف در قبال 83 رای موافق و 9 رای ممتنع با کلیات لایحه بودجه ۹۷ موافقت نکردند.کمتر اتفاق میافتد که نمایندگان با کلیات لایحه بودجه مخالفت کنند اما این اتفاق امسال رخ داده و بدینترتیب لایحه دوباره شنبه آینده در صحن علنی مطرح خواهد شد. بودجه 97 به خاطر حساس شدن بر سر برخی اعداد و ارقام از ابتدا بحث انگیز شد و دعوت رئيس جمهوری به نقد و اظهار نظر درباره آن هم موجب شد نمایندگان ملاحظات سیاسی را کنار بگذارند و کار به جایی رسید که کلیات رأی نیاورد.
۲۰ علت مخالفت
در طول تاریخ مجلس لوایح زیادی بوده که کلیاتش در صحن علنی مجلس مورد مخالفت نمایندگان قرار گرفته اما ۱۲۰ رای مخالف مجلس به کلیات لایحه بودجه ۹۷ که مهمترین سند مالی سالانه دولت به شمار میرود اتفاق نادری بود که نشان از حساسیت مجلس نسبت به شرایط اقتصادی جامعه و دولت دارد. در جلسه علنی یکشنبه، مجلس برای بررسی کلیات بودجه، محمدحسین فرهنگی، جلال میرزایی، سیدمحمد جواد ابطحی، بهروز بنیادی، علیرضا سلیمی، زهرا سعیدی، حمیدرضا فولادگر، علیاکبر کریمی، محمد حسین حسینزاده بحرینی و نادر قاضی پور به عنوان مخالفان کلیات پشتتریبون مجلس قرار گرفتند و نکاتی را به عنوان نقاط ضعف بودجه ۹۷ مورد اشاره قرار دادند که مهمترین آنها در زیر آمده است:
۱. گسترش استفاده از اوراق مشارکت (۱۹۴هزار میلیارد تومان) و سوق دادن آن به سمت بودجههای جاری
۲. کاهش ۱۹هزار میلیارد تومان از یارانه نقدی و قطع یارانه بیش از ۳۰ میلیون نفر
۳. افزایش بودجه جاری
۴. کاهش ۱۷ درصدی بودجههای عمرانی
۵. عدم افزایش قیمت حاملهای انرژی
۶. مغایرت بودجه ۹۷با اسناد بالادستی به ویژه برنامه ششم توسعه
۷. افزایش برداشت از صندوق توسعه ملی
۸. افزایش ۶۰درصدی حجم بودجه
۹. عدم توجه به کاهش حجم دولت و متورمتر شدن آن
۱۰. عدم توجه به حل مشکل صندوقهایی از جمله تامین اجتماعی و بازنشستگی
۱۱. تعیین سقف افزایش حقوق برای اعضای هیئت علمی و قضات
۱۲. کمبود منابع طرح تحول سلامت
۱۳. استانی شدن آموزش و پرورش و بنیاد شهید
۱۴. بیتوجهی به معوقات بازنشستگان و فرهنگیان
۱۵. هزینه بالای شرکتهای دولتیهای زیانده
۱۶. تعیین قیمت نفت بشکهای ۵۵ دلار
۱۷. حجم مالیات ۱۱۱ هزار میلیارد تومانی
۱۸. عدم توجه به صادرات غیرنفتی
۱۹. وابستگی هزینههای جاری دولت به درآمدهای نفتی
۲۰. بیتوجهی به همسانسازی حقوق کارکنان کشوری و لشکری
مباحث پرابهام
یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این رابطه گفت: موضوعاتی همچون هدفمندی یارانهها و مباحث مربوط به هزینهها مانع از تصویب کلیات لایحه بودجه ۹۷ در مجلس شد. ابوالفضل سروش افزود: علی رغم چکش کاری کمیسیون تلفیق چند ایراد اساسی به لایحه بودجه سال ۹۷ وارد بود که مانع از تصویب کلیات این لایحه در صحن علنی مجلس شد.
به گفته وی موضوع هدفمندی یارانهها از جمله مباحثی است که بسیاری از نمایندگان مجلس نسبت به آن ابهاماتی دارند که مردم منتظر بودند تا در موضوع هدفمندی و حذف برخی یارانهبگیران تدبیری در مجلس صورت پذیرد از این رو میتوان گفت که این مسئله به نوعی در مخالفت مجلس با کلیات لایحه دخیل بود چراکه هنوز به خوبی مشخص نیست که دولت قرار است چه سیاستی را در حوزه هدفمندی یارانهها در سال ۹۷ پیش روی خود قرار دهد. نماینده تهران با بیان اینکه مباحث مربوط به هزینهها در بودجه سال ۹۷ از دیگر نکات اساسی برای مخالفت نمایندگان با کلیات لایحه بود، افزود: افکار عمومی سئوالهای اساسی نسبت به نحوه هزینهکرد برخی از دستگاهها که ردیفهای بودجهای داشته و از بودجه عمومی ارتزاق میکنند، دارند. البته لازم است بدانیم که کشور محدودیتهای اساسی در منابع دارد و باید تا جایی که میتوانیم هزینههای اضافه را حذف کنیم. سروش اضافه کرد: مسائل مهمی در خصوص طرح تحول سلامت و مطالبات بیمارستانها در لایحه دولت بود که دولت قصد داشت به وسیله اوراق مشارکت بخشی از این بدهی را پرداخت کند. وی گفت: با این حال بودجهترکیبی از نقاط ضعف و قوت است و مخالفان و موافقان لایحه به دنبال دستیابی به بودجهای کارآمد هستند. لذا بررسی روی این لایحه همچنان ادامه خواهد داشت که امیدواریم به نتایج مطلوبی که قطعا محور آن توجه به مطالبات مردمی است، برسیم.
ردپای سیاست و انتخابات
اما رئیس کمیسیون تلفیق مجلس ردپای سیاست و انتخابات را در پشت پرده عدم تصویب لایحه بودجه ۹۷ در مجلس افشا کرد. غلامرضا تاج گردون افزود: رد کردن لایحه بودجه به این شیوه اولین بار بود که اتفاق افتاد و بر اساس آیین نامه، لایحه بودجه دوباره باید به کمیسیون تلفیق برگردد تا اصلاحات لازم در آن انجام شود. وی با اشاره به اینکه رد کلیات لایحه بودجه علل متعددی داشته است که نوع نگاه اقتصادی و تحلیلی از جمله آن است، افزود: این یک تجربه و فرصت است و اینکه نمایندگان مجلس چنین کاری کردند نشان دهنده حساسیت آنان است.
تاج گردون افزود: باید از این فرصت استفاده کرد و فرآیند قانونگذاری را در مجلس اصلاح یا تکمیل کنیم. تقریباً از سه سال پیش، پیش از بررسی بودجه، جدول را ارائه میکنیم چه بسا اگر جدول را با چند روز تأخیر ارائه میکردیم کلیات لایحه بودجه رأی میآورد اما معتقدم باید شفاف عمل کنیم و کمیسیون تلفیق شفافسازی کرد. تاج گردون با اشاره به اینکه روح کلی لایحه بودجه با روح کلی گزارش کمیسیون تلفیق، کمی تفاوت دارد گفت: شرایط زمان ارائه بودجه به مجلس با شرایط بررسی کمیسیون تلفیق دو زمان متفاوت و شرایط خاص داشت و این موجب شد که روح کلی حاکم بر بودجه تفاوت نسبتاً قابل توجهی را داشته باشد. وی با بیان اینکه تبصره 14 به موضوع هدفمندی یارانهها و تبصره 18 به موضوع حاملهای انرژی و اشتغال و تبصره 5 درباره اوراق مشارکت و تبصره 19 درباره مشارکت در اجرای طرح هاست و تبصره 4 مربوط به صندوق توسعه ملی است، اضافه کرد: در این موضوعات میتوان روح کلی بودجه را دید. تاج گردون گفت: امسال برای بررسی بودجه، تعارضات برنامهای نداشتیم. در برخی موضوعات مانند بودجه یا برنامه که منشأ اختلاف میشود در چند سال گذشته شورای نگهبان نظریه تفصیلی ارائه کرد که نباید شاکله لایحهها به هم بخورد. وی افزود: جایگاه مجلس در لوایح مهمی مانند بودجه باید تبیین شود. تاج گردون با تأکید بر اینکه در بحث هدفمندیها بطور شفاف باید گفته شود که آیا میخواهیم حذف کنیم یا نه؟ گفت: نوع نگاه مجلس و دولت این است که هدفمندی حذف نشود. نوعیترس از اوراق مشارکت نیز وجود دارد بنابراین باید چارچوب کنترل کننده و سقف برای استفاده دولت از این اوراق تعیین کنیم و چند عامل کنترلی در این زمینه داشته باشیم. رئیس کمیسیون تلفیق مجلس اضافه کرد: در مورد جدول تبصره 18 نیز دو نگاه وجود دارد که باید در کمیسیون تلفیق بحث شود یک نگاه این است که دولت بر اساس اختیار خود و با سقف محدود عمل کند و نگاه دیگر این است که مصرف را هدایت کنیم و کسانی که بیشتر مصرف میکنند قیمت بیشتری را بپردازند. تاج گردون با اشاره به اینکه تاکنون اینگونه بوده است که دولت و مجلس برای رأی گرفتن از مردم، قیمتها را افزایش نمیدادند گفت: ممکن است نمایندگان نیز ملاحظاتی را در تصویب بودجه سال 98 داشته باشند چون در سال 99 انتخابات مجلس را در پیش داریم. وی افزود: دولت اشتباه فاحشی کرد که در این چند سال قیمت حاملهای انرژی را افزایش نداد. تاجگردون در بخش دیگری از سخنان خود گفت: امیدواریم کلیات لایحه بودجه پس از اصلاحات، رأی بیاورد و اگر چنین نشود بودجه یک دوازدهم تصویب خواهد شد.
مردم نگران حذف یارانهها نباشند
در همین حال عضو کمیسیون برنامه و بودجهی مجلس گفت: بودجهای که مطابق با خواستههای مردم نباشد نمیتواند در مجلس تصویب شود. حمیدرضاحاجی بابایی، در خصوص دلایل رد کلیات بودجه سال ۹۷ در صحن علنی مجلس گفت: لایحه دولت که ابتدا در کمیسیون تلفیق بررسی شد و سپس در صحن علنی مجلس به رأی گذاشته شد، نتوانست نظر نمایندگان مجلس را جلب کند. نماینده همدان در مجلس تصریح کرد: رد کلیات بودجه سال ۹۷ دلایل گوناگونی میتواند داشته باشد که از جمله این دلایل میتوان به عدم شفافیت در منابع و مصارف، حجم بالای اوراق، عدم شفافیت هدفمندی یارانهها و درآمدهای ناشی از آن، حذف ۳۸ میلیون یارانه بگیر و ایجاد منابع مالی غیر واقعی اشاره کرد که منجر به رد کلیات بودجه سال آینده شد. عضو کمیسیون برنامه و بودجهی مجلس در پاسخ به این سئوال که آیا میتوان به مردمی که نگران حذف یارانههای خود هستند، وعده داد که مجلس اجازهی حذف یارانهی این تعداد خانوار را نخواهد داد، گفت: نمایندگان تحت هیچ شرایطی اجازه نخواهند داد که یارانهها بصورت فلهای و بدون روشی مشخص حذف شود. حاجی بابایی ادامه داد: بودجهای که مطابق با خواستههای مردم نباشد، نمیتواند در مجلس تصویب شود.
به سخنان مخالفان توجه کنید
سخنگوی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس هم رأی منفی نمایندگان مجلس به کلیات بودجه را بی سابقه دانست.محمد مهدی مفتح در پاسخ به این سوال که رأی منفی امروز نمایندگان مجلس چه پیامی دارد، گفت: باید برای جستجوی پیام رأی نمایندگان به سخنان مخالفان توجه کرد البته تعداد مخالفانی که خواهان ایراد سخن بودند بیشتر بود که برخی از این مخالفان به دلیل محدودیتها و قرعهکشی انجام شده نتوانستند نظرات کارشناسی خود را بیان کنند.وی افزود: بهتر است کمیسیون تلفیق برای بررسی بهتر لایحه بودجه محورهای مورد نظر نمایندگان را اخذ کند تا این محورها در اصلاح مجدد کلیات لایحه بودجه در نظر گرفته شود که این نظرات میتواند در خصوص یارانهها و قیمت حاملهای انرژی یا در خصوص ایثارگران باشد.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
مناظره دولت با دیوان محاسبات؟
بیخانمانها را دریابیم
در انقلاب دنده عقب گرفتیم
مصدق در تونل تاریکی!
امیدواری برای گشایشهای بیشتر
رد کلیات بودجه؛اقتصادی یا سیاسی؟
تكذیب میكنیم؛ مگر برفی بارید؟
فقط افسوس
«پالرمو» در صدر اخبار
فصل برای «باشو» تمام شد
شجاعت شخصی و نه شجاعت اصلاحطلبانه
هویت ملی و جهانی شدن؛ گفتگوی تمدنها