روزنامه خراسان

ناقوس مرگ پژوهش به صدا درآمد

زهراحاجیان –97 ، سال خوبی برای پژوهش نیست .همان طور که سال های قبل نیز در فصل بودجه ریزی ،بخش پژوهش همواره موردبی مهری و بی توجهی واقع  شده و همیشه قربانی جبران کسری بودجه دولت ها شده است.تاجایی که با وجود هدف گذاری ها در برنامه های توسعه ای برای افزایش سهم پژوهش به 3درصدتولید ناخالص داخلی، این سهم هیچ گاه محقق نشده و سال هاست از مرز نیم درصد تولید ناخالص داخلی هم فراتر نرفته است .وضعیت بودجه پژوهش در سال آینده به حدی اسفناک است که روز گذشته صدای اعتراض وزیران علوم وبهداشت را نیز بلند کرد . به طوری که  هریک در مراسم جداگانه ای در جمع استادان، دانشگاهیان ومحققان ضمن  ابراز نگرانی از کاهش بودجه پژوهش  کشور، وضعیت اعتبارات پژوهشی در سال 97  را اسفبار خواندند . وزیرعلوم درحاشیه مراسم تجلیل از استادان نمونه کشوری با اشاره به کاهش بودجه پژوهشی کشور در سال 97 گفت:متاسفانه درلایحه بودجه سال 97 رقم مناسبی ازمجموع درآمدهای کشور برای بودجه های پژوهشی دیده نشده است و با این وضعیت به نظر می رسدکه سال آینده سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی به یک درصد نخواهد رسید.دکترغلامی در پاسخ به سوالی درخصوص بودجه های پژوهشی در لایحه بودجه ۹۷ گفت:بودجه دانشگاه ها در لایحه ۹۷ دولت با توجه به محدودیت منابع، انتظارات دانشگاه هارا برآورده نمی کند دراین لایحه محدودیت هایی برای دانشگاه ها و حقوق اعضای هیئت علمی دیده شده است که امیدواریم در صحن مجلس اصلاح شود به علاوه بودجه پژوهشی دانشگاه ها داخل بودجه دانشگاه ها دیده می شود و درصدی از بودجه های دانشگاه هاست.طبعا اگر رقم بودجه دانشگاه ها مناسب نباشد،بودجه پژوهشی را نیز تحت تاثیر قرار می دهدکه متاسفانه رقم خوبی در مجموع از درآمدهای کشور برای بودجه های پژوهشی دیده نشده است.وی ادامه داد:با وجوداین که در قانون برنامه پیش بینی شده بود در سال ۹۶سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی به یک درصد برسد اما با وضعیت بودجه ای که سال 97 شاهد هستیم به نظر می رسدسال آینده سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی به یک درصد نخواهدرسید.وی در ادامه به بودجه  تجهیزات دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: رقمی نیز به تجهیزات اختصاص داده شده که بعد از تصویب لایحه بودجه اعلام می شود.شایان ذکر است، در این مراسم 10نفر از استادان نمونه کشوری تقدیر شدند. وزیر بهداشت نیز در نوزدهمین جشنواره ابن سینا با انتقاد از سهم اندک بودجه پژوهشی کشور تصریح کرد: امروز بیش از آن‌که عمل کنیم،حرف می‌زنیم و در شعار دادن در کشور اول هستیم اما در عمل کاری انجام نمی دهیم.به طور نمونه در بخش پژوهش حرف وشعار زیاد مطرح می شود،امادر عمل می بینیم سهم بودجه پژوهش کشور از بودجه عمومی بسیار ناچیز است.
سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی همچنان کمتر از نیم درصد
متاسفانه سال هاست با وجود همه گلایه ها وانتقاداتی که درباره وضعیت بودجه پژوهشی مطرح می شود ؛سهم اعتبارات پژوهشی کشور  از آن چه در برنامه های توسعه  پیش بینی شده بسیار کمتر است.طبق برنامه چهارم ، سهم پژوهش کشور باید به 2درصد تولید ناخالص داخلی می رسید امامتاسفانه هیچ گاه محقق نشد .موضوعی که در برنامه پنجم نیز؛ این بار  برای رسیدن به سهم 3 درصدی پژوهش درGDP  هدف گذاری شد،حال آن که طی سال های اول تاپنجم برنامه ، بودجه پژوهش به ترتیب 0.45 ، 0.46 و 0.47 و 0.48 درصد تولید ناخالص داخلی بود . سهمی که با آن چه در سند چشم انداز 20 ساله بر آن تاکید شده است، فاصله بسیار زیادی دارد.براساس آن چه در لایحه برنامه ششم توسعه آمده؛ سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی 3 درصد تعیین شده است ،بااین حال  ظاهرا برای تحقق همین سهم نیز اراده ای وجود ندارد .
حذف جدول 14 ؛مرگ پژوهش


علاوه بر بی مهری به بودجه پژوهش در لایحه بودجه سال 97،متاسفانه شاهدحذف جدول 14 نیز ازلایحه بودجه هستیم که جدولی ویژه برای کمک به توسعه فعالیت های علمی درکشور و اجرای سیاست های کلی علم وفناوری و افزایش سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی، با پیش بینی رقمی در حدود 7 هزار میلیارد تومان بوده است.در حالی شاهداین بی مهری ها به بودجه پژوهش در کشورهستیم که اکنون بسیاری از کشورهای توسعه یافته تا 4 درصد تولید ناخالص داخلی خود را در عرصه پژوهش هزینه می‌کنند؛چراکه به خوبی می‌دانند صرف این هزینه،یک نوع سرمایه‌گذاری سودآور در طولانی مدت است اما بی‌توجهی به بودجه تحقیقات در کشور ما همچنان تداوم دارد واین باعث بی انگیزگی محققان ؛ عقب ماندگی کشور و تاثیرگذار نبودن پژوهش در اقتصاد کشور خواهد شد .  
تبعات نگران کننده
در واقع مهم ترین نکته تبعاتی است که به واسطه بی توجهی به اعتبارات پژوهشی گریبان گیر کشور خواهد شد به طوری که به گفته صاحب نظران ؛ افت تولیدات علمی،از بین رفتن زیرساخت های آزمایشگاهی در دانشگاه ها، بی انگیزگی محققان ونخبگان کشور و در نهایت تضعیف جایگاه علمی کشور زنگ خطری است که در صورت ادامه روند کاهش بودجه پژوهش و  افزایش نیافتن سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی؛ در کشور به صدا در خواهد آمد و طبیعی است که با این وضعیت نمی توانیم به اهداف ترسیم شده در اسناد بالا دستی نظام در حوزه علم وفناوری دست پیداکنیم.
نگاهی به بودجه های پژوهشی درکشور های مختلف
هم اکنون سهم بودجه تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی یکی از مهم ترین شاخص های تعیین کننده میزان ارتقای کیفی آموزش عالی در کشور های جهان از یک طرف و از طرف دیگر معیار اصلی تقسیم بندی کشور ها از نظر پیشرفت، تلقی می شود به نحوی که براساس این تقسیم بندی؛ اعتبارات تحقیقاتی به میزان کمتر از 5/0 درصد تولید ناخالص داخلی به کشور های عقب افتاده در پژوهش اختصاص دارد. سهم اعتبارات تحقیقاتی بین 5/0 تا یک درصد تولید ناخالص داخلی برای کشور های در حال توسعه و سهم اعتبارات تحقیقاتی بیش از 2درصد برای کشور های پیشرفته است.بنابراین با ملاک قرار دادن این شاخص می توان به این مهم پی برد که متاسفانه با اختصاص کمتر ازنیم درصد تولید ناخالص داخلی کشور به پژوهش اکنون ما از این حیث در بین کشور های عقب افتاده قرار داریم!همچنین براساس آمار های رسمی، طی سال های اخیر، متوسط جهانی سهم بودجه پژوهش از تولید ناخالص داخلی حدود 1.5درصد بوده، این عدد در ژاپن و کره جنوبی 3.7 درصد، در سوئد 3.3 درصد، در آمریکا حدود 2.7 درصد، در تایوان 2.3 درصد و  در فرانسه و چین حدود 2 درصد بوده است.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اخبار ویژه (کيهان) پزشکیان به اصلاح‌طلبان و امریکا باج نداد (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
بهای آب، برق و گاز افزایش نمی‌یابد دستاوردهای عظیم حسرت های عمیق چرا صهیونیست ها از پیروزی انقلاب اسلامی به شدت بیمناک بودند؟ ساعتی در جمع پیش کسوتان هنر انقلاب در مسجد مالک اشتر مشهد بررسی روند شعر در قبل از انقلاب و بعد از آن دستی که قطع شد! دلایل روان شناسانه احساس این که قدیم ها خیلی بهتر از الان بود دکترین جدید اتمی آمریکا و 2 دقیقه مانده به آخر الزمان ناقوس مرگ پژوهش به صدا درآمد وزیر نفت: حکم دیوان لازم الاجراست اما از رقم آبونمان گاز نمی شود صرف نظر کرد! روحانی: برای توانمندی دفاعی خود نیاز به مذاکره و توافق نداشته و نداریم اتمام حجت محسنی اژه ای با متخلفان احتمالی دستگاه قضا افزایش پلکانی حقوق بازنشستگان در سال 97 با اختصاص 3400 میلیارد تومان روز مرگبار ترکیه در عفرین قاری محبوب و ماندگار دفاع قاطع رئیس کل دادگستری از اجرای حکم قطع ید یک غارتگر سرنوشت کمک های جمع آوری شده توسط سلبریتی ها