روزنامه بهار
1396/11/24
عدم کفایت توضیحات
از بامداد روز یکشنبه با رسانهاي شدن خبر فوت یا به گفته منابع قضایی و امنیتی خودکشی کاووس سیدامامی، استاد جامعه شناسی و فعال محیط زیستی که گفته میشود به اتهام جاسوسی به همراه جمعی دیگر از اعضای یک سازمان مردم نهاد محیط زیستی در بازداشت به سر میبرد بسیاری را شوکه کرد. شک خبر فوت سید امامی از آن جهت بالا بود که پیش از این و در جریان اعتراضات در ماه نیز اخباری از خودکشی برخی بازداشت شدگان در زندانها به گوش رسید که دو مورد آن تایید شد و تکرار دوباره چنین رخدادی در صورت به اثبات رسیدن نگاهها را بیش از پیش به سازمان زندانها و از سوی دیگر به مقامات قضایی و امنیتی جلب می کند. به گفته رامین سیدامامی فرزند کاووس سیدامامی، این استاد برجسته دانشگاه در تاریخ چهارم بهمن ۱۳۹۶ بازداشت شد و جمعه ۱۹ بهمن خبر درگذشت وی در زندان اوین را به اطلاع خانوادهاش رساندند.سیدامامی متولد سال ۱۳۳۲، فارغالتحصیل دانشگاه اوهایو در رشته امور بینالملل و جامعه شناسی، مدرس دانشگاه امام صادق و فعال مدنی، فعالیتهاي محیط زیستی خود را از طریق فعالیت در موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» بهعنوان مدیر عامل به انجام میرساند، موسسهاي که فعالیتش در حفظ حیات وحش و زیستگاههاي طبیعی ایران از طریق اجرای پروژههاي زیست محیطی و آگاهی رسانی و آموزش است و ارتباط مداومی با سازمان محیط زیست دارد و برای انجام پروژهها با اجتماعات محلی و سازمانهاي بینالمللی نیز همکاری میکند و اکنون جز مدیر عامل متوفی آن برخی دیگر از اعضای این موسسه در بازداشت به سر می برند.
واکنش اژه ای
در این ارتباط روز گذشته سخنگوی قوه قضاییه با بیان اینکه خودکشی سیدامامی در حال بررسی است تا ببینیم چگونه اتفاق افتاده است، درباره بازداشت تعدادی از فعالان محیطزیست گفت: اینکه برای چه کسانی و به چه میزانی اتهامشان اثبات میشود باید تا پایان بررسیها و دادگاه صبر کرد.
حجتالاسلام غلامحسین محسنی اژهای، درباره بازداشت تعدادی از فعالان محیط زیست و ادعای خودکشی سید کاووس سیدامامی، استاد دانشگاه و فعال محیط زیست گفت: افرادی به اتهام دادن اطلاعات طبقهبندی شده و از مراکز حساس به سرویسهاي اطلاعاتی بیگانه از جمله رژیم صیهونیستی و امریکا در روزهای گذشته دستگیر شده و بعضی از آنها در بازداشت هستند. وی ادامه داد: فرد مورد نظر شما جزو همان بازداشتشدگان بوده است اما اینکه برای چه کسانی و به چه میزانی اتهامشان اثبات میشود باید تا پایان بررسیها و دادگاه صبر کرد. معاون اول قوه قضاییه در پاسخ به این سوال که علت درگذشت سیدکاووس سیدامامی چه بوده است؟ اظهار داشت: من هم شنیدهام ایشان خودکشی کردهاند اما هنوز از جزییات آن اطلاع ندارم. محسنی اژهای در پاسخ به این سوال که با توجه به خودکشی سیدکاووس سیدامامی و دو نفر دیگر در زمان اعتراضات، موجب ایجاد سوال برای مردم و ایجاد این شبهه شده است که چرا سازمان زندانها مراقبتی نسبت به بازداشتشدگان ندارد. آیا قوه قضاییه برنامهای برای رسیدگی به این تقصیر از سوی سازمان زندانها دارد؟ تصریح کرد: مراقبت میشود اما این موضوع اخیر نیز در حال بررسی است که ببینیم چگونه اتفاق افتاده است.
توضیحات اطلاعات سپاه به نمایندگان
در همین حال رئيس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به پیگیریهاي این فراکسیون در مورد بازداشت فعالان محیط زیست و همچنین خبر خودکشی دکترسید امامی در زندان، از توضیحات کارشناسان اطلاعات سپاه در این باره خبر داد.
محمدرضا تابش روز گذشته اظهار کرد: در ادامه پیگیریهاي فراکسیون محیط زیست با خانوادههاي فعالان بازداشت شده محیط زیست و برخی کارکنان موسسه حیات وحش میراث پارسیان بنا به درخواست آنها دیدار کردیم و نظرات کارشناسان اطلاعات سپاه را در این باره استماع کردیم. وی افزود: اظهارات خانوادههاي زندانیان و کارکنان این موسسه مبنی بر چارچوبدار بودن فعالیتها و هماهنگی با دستگاهها و نهادهای ذیربط در همه مراحل انجام کار حتی ارتباطات بینالمللی بود و اینکه تلاشهاي آنها معطوف به حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب بیشتر آنها و صیانت از گونههاي جانوری و گیاهی نادر بوده است. تابش یادآور شد: کارشناسان اطلاعات سپاه نیز با ارائه توضیحاتی ادعای نفوذ سرویسهاي خارجی در برخی عرصههاي فعالیت این موسسه را مطرح کردند و به اظهارات برخی متهمین علیه متوفی استناد میکردند. وی همچنین خاطرنشان کرد: موضوع اعلام خودکشی آقای دکتر سید امامی نیز در دست بررسی است و این سوال مطرح است چرا مسئولان ذیربط در زندان علیرغم آنکه آنجا به دوربین مدار بسته مجهز بوده متوجه این حادثه نشدهاند. رئيس فراکسیون محیط زیست مجلس در پایان گفت که این فراکسیون ظرف یکی دو روز آینده با تمامی مسئولان امر جلساتی را برای پیگیری این موضوع برگزار خواهد کرد.
لحظه خودکشی مشهود نیست
نایب رئيس مجلس نیز با اشاره به جلسه روز گذشته برخی نمایندگان با کارشناسان اطلاعات سپاه درباره فوت کاووس سید امامی در زندان، توضیحات ارائه شده را کافی ندانست و گفت که مجلس منتظر تکمیل اطلاعات خود در این زمینه است. علی مطهری، اظهار کرد: روز دوشنبه جلسهای به درخواست اطلاعات سپاه با حضور تعدادی از نمایندگان از گرایشهاي مختلف سیاسی مجلس برگزار شد و توضیحاتی درباره فوت سید امامی به نمایندگان ارائه شد. وی افزود: در این جلسه همچنین فیلمی از داخل سلول آقای سید امامی نشان دادند. در این فیلم لحظه خودکشی مشهود نیست اما حدود هفت هشت دقیقه ایشان (سید امامی) مشغول اقداماتی است که نشان میدهد احتمالا قصد خودکشی دارد. در اینجا کوتاهی اپراتور روشن است که متوجه این اتفاق نشده در حالیکه باید زودتر متوجه میشده و از این اتفاق جلوگیری میکرده است. به نظر میرسد در این زمینه کوتاهی شده و خودشان هم قبول دارند. این نماینده مجلس اضافه کرد: توضیحاتی هم درباره فوت آقای سید امامی ارائه شد که به نظرم کافی نیست و نیاز است توضیحات بیشتری ارائه شود تا جوانب مختلف قضیه روشن شود. نایب رئيس مجلس با اشاره به اتهام وارده به سید امامی در خصوص جاسوسی، یادآور شد: مبارزه با جاسوسی کار تخصصی وزارت اطلاعات است و بهتر است این دو نهاد در کار یکدیگر دخالت نکنند. مطهری در پایان با بیان اینکه تمام کسانی از نزدیک سیدامامی را میشناختند نظر مثبتی درباره شخصیت وی داشتند، گفت که مجلس منتظر تکمیل اطلاعات خود در این زمینه و ارائه توضیحات کافی درباره فوت آقای سید امامی در زندان است.
آشنا: یک مرتضوی کافی بود
از سوی دیگر دولتیها نیز نسبت به این واقعه بيواکنش نبودند و مشاور فرهنگی روحانی به همراه معاون امور حقوق شهروندی وی نیز در این ارتباط اظهار نظر کردند.
حسامالدین آشنا مشاور فرهنگی رئیسجمهور در صفحه تلگرامی خود در این ارتباط نوشت: «قاضیها و دادستانها و ضابطها و بازپرسها و بازجوها نه معصومند، نه بیخطا و نه خالی از حب و بغض. همانگونه که نظارت بر قوه مجریه ضروری است اعمال نظارت بر رفتار با متهمان و محکومان هم ضروری است. یک مرتضوی برای یک کشور کافی بود؛ او را تکثیر نکنیم.» همچنین شهيندخت مولاوردي دستیار ویژه رئیسجمهور ایران در امور حقوق شهروندی نیز با بازنشر مطلبی از کانال کمیسیون حقوق بشر اسلامی با عنوان «ذهنیتها را قانع کنید» در کانال تلگرامی خود در این ارتباط واکنش نشان داد. مطلبی که در بخشی از آن آمده است:« به نظر میرسد در قبال افکار عمومی و مصادیق گزارشات یاد شده نباید خنثی یا منفعل بود یابه واکنشهاي کلیشهای و تکراری بسنده کرد بلکه ازنهادهای نظارتی نظام در قوای سه گانه انتظار میرود فکری اساسی برای این موضوع کرده و با اتخاذ روشهاي تجربه شده جهانی اجازه ندهند که اعتماد عمومی به فرایندهای قانونی کشور در روندی فرسایشی مخدوش شود.»
درخواست 4 انجمن از رئيسجمهور
این همه در حالی است که چهار انجمن علمی علوم سیاسی ایران، جامعه شناسی ایران، مطالعات صلح ایران و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در درخواست مشترکی از رئيسجمهور، به اتفاقی که برای کاووس سیدامامی پرداختند. در بخشی از متن این درخواست که خطاب به حسن روحانی نوشته شده آمده است: همان گونه که آگاه هستید، خبر درگذشت جناب آقای دکتر کاووس سیدامامی موجب بهت و حیرت جامعه علمی و نیز فعالان محیط زیست کشور شده است. ایشان علاوه بر آنکه استادی نام آشنا، دانشمندی ممتاز و جانباز جنگ تحمیلی بود، به گواهی همکاران و دانشجویانش انسانی شریف و اخلاق گرا به شمار می رفت و همواره مشارکت موثری در فعالیتهاي علمی و پژوهشی انجمنهاي علمی کشور و اقدامات خیرخواهانه داشت. با توجه به این واقعیات، اخبار و شایعات منتشرشده دربارهی دلایل دستگیری و مرگ ایشان در باور نمیگنجد و ابهامات و سوالات زیادی را پدید آورده است. انجمنهاي علمی براساس مسئولیت علمی و صنفی، خود را حافظ هویت و منزلت اعضای اجتماع علمی میدانند. ازاین رو، انتظار دارند مسئولان امر دربارهی این رویداد تلخ و جبران ناپذیر پاسخگوی نگرانیهاي افکار عمومی، به ویژه اجتماع علمی کشور، باشند. حضرتعالی به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی که همواره نسبت به تدوین و اجرای کامل منشور حقوق شهروندی نیز حساسیت داشتهاید، در پیشگاه وجدان جامعهی دانشگاهی مسئول ایضاح و رفع این گونه رنجهاي ناگوار و متوالی هستید که جامعه را نگران و مضطرب میسازد. بنابراین، حداقل انتظار ما این است که بر اساس این مسئولیت، برای بررسی جدی و پیگیری موثر و پاسخگوکردن نهادهای درگیر در این ضایعه دردناک اقدام عاجل و موثر به عمل آورید. تداوم نگاههاي امنیتی به نهادهای آموزش عالی و فعالیتهاي علمی و بینالمللی و بيتوجهی به قوانین و آیین نامههاي مربوط به آیین دادرسی، با شعارهای دولت تدبیر و امید همخوان نیست و نتیجهای جز یاس و بدبینی ندارد.
تذکر ۴۰ نماینده مجلس به وزرای اطلاعات و کشور درباره مرگ زندانیان
یک عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس از تذکر کتبی بیش از ۴۰ نماینده به وزرای اطلاعات و کشور به دلیل مرگ کاووس سیدامامی و تعداد دیگری در زندانها طی مدت اخیر خبر داد. به گزارش ایلنا، قاسم میرزایی نیکو، ادامه داد: متاسفانه در روزهای اخیر، مرگ آقای سیدامامی در زندان، تشویش اذهان عمومی را سبب شده است و میتواند موجب سوءاستفاده دشمنان این آب و خاک شود. بنابر این شایسته است وزرای اطلاعات و دادگستری بهصورت شفاف به جامعه و مجلس پاسخ دهند علت مرگ ایشان چه بوده و به چه دلیل شاهد موارد مشابه در زندانهای مختلف کشور هستیم.