روزنامه جهان صنعت

بندبازی ماهرانه دهلی نو

امیر ساعدی‌داریان*- جواهر لعل نهرو، نخست‌وزیر فقید هند معتقد بود «اندک مردمی هستند که بیش از مردم ایران و هند از نظر ریشه و تاریخچه تا این اندازه به هم نزدیک باشند»‌. اما باوجود نزدیکی جغرافیایی دو کشور و تاریخ روابط آنها، بزرگ‌ترین دموکراسی و بزرگ‌ترین حکومت دینی جهان همچنان از هم دور هستند‌. با این حال، گرچه همواره موانعی در مسیر تعمیق این روابط تاریخی وجود داشته، هیچ گاه دو طرف از تلاش برای رفع این موانع دست برنداشته‌اند‌. حسن روحانی روز پنجشنبه سفر سه روزه خود به هند را آغاز کرد و در روز ورود به دهلی‌نو، مورد استقبال نارندرا مودی، نخست‌وزیر و رام نات کوویند، رییس‌جمهور این کشور قرار گرفت‌. اهمیت این سفر از آن جهت است که یک دهه پس از سفر محمود احمدی نژاد، رییس دولت‌های نهم و دهم در سال 2008 به هند صورت گرفت و پاسخی بود به سفر خرداد ماه مودی به تهران برای تقویت هرچه بیشتر روابط‌. روحانی به هند سفر کرد تا پلی برای بهبود روابط دو کشور در حوزه‌های سیاسی، استراتژیک، تجاری، انرژی و مسایل دوجانبه بزند‌.
این در حالی است که روابط تهران-دهلی‌نو ظرف 15 سال گذشته در سایه یک عامل بازدارنده قرار داشته و آن تحریم‌های آمریکا علیه ایران به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور بوده است‌. این تحریم‌های آمریکا علیه ایران بود که عرصه دیپلماتیک و تجارت و سرمایه گذاری را برای دهلی تنگ کرد و از اثر تلاش‌های هند برای تقویت روابط دوجانبه با ایران کاست‌. با این حال پس از توافق هسته‌ای که در ژوئیه 2015 میان ایران و گروه 1+5 نهایی شد، این روابط که بیشتر مبتنی بر تجارت بود، بار دیگر تقویت شد‌. با وجود آنکه دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا از زمان روی کار آمدن همواره تهدید به عقب نشینی از این توافق موسوم به برجام و اعمال دوباره تحریم‌های هسته‌ای بر ایران کرده، اما کارشناسان هندی به خصوص در مورد همکاری در بندر چابهار تاکید می‌کنند که به احتمال زیاد این کشور دست از همکاری نخواهد کشید چراکه ترامپ بر نقش هند در تثبیت شرایط اقتصادی افغانستان تاکید دارد‌. پیش از این هند اعلام کرده بود که شرکت‌هایش می‌توانند 20 میلیارد دلار نه تنها در پروژه بندر چابهار بلکه در کارخانه‌های پتروشیمی، خطوط آهن و سایر صنایع این منطقه هزینه کنند‌. البته باید گفت که در زمینه سرمایه گذاری در بازار ایران، هند تا اندازه‌ای از دیگر کشورهای عقب مانده است‌.
بر اساس گزارش نشریه دیپلماسی، در طول مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5، بسیاری از کشورهای غربی خارج از مرزهای ایران تجمع کرده بودند تا نخستین بهره‌بردار از شرایط پس از لغو تحریم‌ها و بازاری باشند که در دسترس قرار می‌گرفت‌. هند از یک طرف، این دوراندیشی را نداشت (هیچ شرکت انرژی هندی در تهران حضور نداشت) و از طرف دیگر، در مورد سرمایه‌گذاری‌اش در میدان فرزادB نیز سرگردان بود‌. رویکرد تقابلی احمدی‌نژاد در مورد کوچک‌ترین اختلافات اغلب باعث می‌شد دهلی‌نو در بسیاری از مسایل مربوط به منافع دوجانبه از همکاری با ایران اجتناب کند، به‌خصوص پس از اتفاقات غیرضروری که باعث تعویق مسایلی چون میدان گازی فرزاد B و ورود اعلام نشده تیمی از ایران برای اولتیماتوم دادن به دهلی شد‌.
با این حال روحانی در سفر سه روزه خود به این کشور که از حیدرآباد آغاز شد و با سخنرانی وی برای علمای دینی هند در مسجد قرن هفدهمی آن ادامه یافت و با دیدار با رییس‌جمهور و نخست‌وزیر آن در دهلی‌نو پایان یافت، سعی کرد به تمامی ابعاد دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی روابط ایران- هند بپردازد‌. سفر روحانی به هند بیانگر تمایل هرچه بیشتر ایران به افزایش سطح روابط با این کشور بزرگ و پرجمعیت است‌. با این تفاسیر، هند نیز باید سعی کند روابط دوجانبه خود با جمهوری اسلامی را به‌گونه‌ای مدیریت کند که تحت‌تاثیر اختلافات شدید آمریکا، اسراییل و ایران و از سوی دیگر تنش‌های عمیق میان ایران و عربستان قرار نگیرد‌. به عبارت دیگر، با توجه به شرایط امروز منطقه، هند در حال حاضر با مهارت روی طناب باریک سیاسی راه می‌رود و با حفظ همین روال است که می‌تواند روابط خود با ایران را قوام بخشد‌.


*عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
Amir_saedi_d@yahoo.Com
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
خودفريبي سياسي (اعتماد) خنده جیب مردم به اظهارات معاون رئیس‌جمهور (کيهان) مفسدان ماست‌ها را کیسه کنند  (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
شریعتمداری: وعده مسوولان برای رفع حصر تا پایان سال احتمال انتشار اوراق مشارکت ارزی در بازار سرمایه افزایش تقاضای کاذب با پایین آمدن نرخ سود بانکی معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی‌: واکنش میراث فرهنگی به انتقال موزه هنرهای معاصر به این سازمان: به بهانه محرومیت علیرضا کریمی از میادین بین‌المللی؛ ارائه پژوهش میدانی جمعیت امام علی درباره 1175 کودک آزاری در کشور؛ دستگیری مارمولک دو‌تابعیتی جاسوس! سوته‌دلان! درد تولید دوا نمی شود استقبال سرد بازار پاکستان کنار گذاشته می شود جریمه‌های تعزیراتی اثر ندارد؛ ضرورت تجدید همبستگی آمریکا - اروپا بندبازی ماهرانه دهلی نو موج جدید تورم با افزایش نرخ ارز موج جدید تورم با افزایش نرخ ارز موج جدید تورم با افزایش نرخ ارز