بحران سيستم بانکي


احسان سلطاني
کارشناس اقتصادي

بر اساس آخرين آمار بانک مرکزي ايران، در پايان آذر ماه سال جاري خالص بدهي (سپرده‌ها منهاي تسهيلات بانکي) سيستم بانکي به بخش خصوصي و مردم به ۵ هزار تريليون ريال (۵۰۰ هزار ميليارد تومان) بالغ شد که معادل ۳۵ درصد حجم نقدينگي کشور است. سهم بانک‌هاي خصوصي از بدهي خالص سيستم بانکي به بخش خصوصي و مردم معادل ۴ هزار تريليون ريال (۸۰ درصد از کل) مي‌باشد. در مرداد ماه سال ۱۳۹۲ خالص بدهي سيستم بانکي کشور به بخش خصوصي ۶۹۰ تريليون ريال بود که معادل ۱۴ درصد حجم نقدينگي کشور بود. در چهار سال اخير، در شرايطي که نقدينگي کشور ۳ برابر و درآمد اقتصادي کشور ۵۰ درصد رشد يافت، خالص بدهي سيستم بانکي بيش از ۷ برابر شد. 
در آذر ماه سال جاري حجم سپرده‌هاي بلند مدت بانکي به ۷۲۰۰ تريليون ريال و حجم سپرده‌هاي کوتاه مدت بانکي به ۴۶۰۰ تريليون ريال بالغ شد.
هم اکنون سود تعلق گرفته به سپرده‌هاي بانکي بالغ بر ۲۰۰۰ تريليون ريال در سال است. جهت مقايسه ميزان درآمدهاي مالياتي در بودجه سال ۱۳۹۶ برابر با ۱۱۶۰ تريليون ريال و ميزان درآمدهاي فروش نفت ۱۱۴۰ تريليون ريال است. 
سوال بزرگ اين است که چگونه سيستم بانکي قادر است تا ۵۰۰ هزار ميليارد تومان بدهي خود به بخش خصوصي و مردم را تسويه کند؟ و سوال ديگر اين است که چگونه اقتصاد ايران مي‌تواند ۲۰۰ هزار ميليارد تومان سود سالانه سپرده‌هاي بانکي را پرداخت کند؟