تصمیمات مهم اقتصادی در ۹۷

رشد اقتصادی ایران در سال گذشته دو رقمی بود و به همین دلیل شرایط موجود نشان می‌دهد که ما در رکود قرار نداریم. علائم و قرائن نشان می‌دهد که در سال 97 رشد اقتصادی مثبت در بخش ساختمان و خدمات، صنایع پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی را تجربه خواهیم کرد. به ویژه سرمایه‌گذاری که در بخش معادن کشور صورت گرفت بیانگر این نکته کلیدی است که در سال 97 شاهد رشد اقتصادی مثبت خواهیم بود و رکود اقتصاد ایران را تهدید نخواهد کرد. از سویی روند مثبت صادرات غیر نفتی حکایت از بهبود شرایط موجود دارد. زیرا در بهمن ماه سال جاری که نرخ ارز اصلاح شد، صادارت غیرنفتی تا رقم 6 میلیارد دلار رکورد زد. اما دولت قطعا می‌تواند رشد اقتصادی را از دو ناحیه بهبود بخشیده و تثبت کند. به عبارتی مسائل اقتصاد ایران روشن و تقریبا راه حل‌های آن هم مشخص است. زیرا بحران صندوق‌های بازنشستگی، نرخ پایین سرمایه‌گذاری در ایران، نرخ دو رقمی بیکاری، آلودگی آب و هوا در کلانشهرها و... در اقتصاد ایران چالش است و هر یک از آنها راه حل مشخصی هم دارد. اما مساله اینجاست که مدیران یا تصمیمات دشوار را نمی‌گیرند و یا بسیار دیر تصمیم می‌گیرند. به عنوان مثال در سال 85 قرار بود که شرکت‌ها به بخش خصوصی واگذار شود اما چنان بد عمل شد که خصولتی‌های نه دولتی و نه خصوصی در اقتصاد ایران شکل گرفتند. خصولتی‌ها به شکل عجیبی جمع همه عوارض منفی بخش دولتی و خصوصی هستند. بنابراین دولت باید در سال پیش رو تصمیم بگیرد و این تصمیم بسیار دشوار است. دولت باید فعالیت‌های اقتصادی را به بخش خصوصی واگذار کند. طی سه سال گذشته پیش‌بینی شده است که پروژه‌های نیمه کاره به بخش خصوصی واگذار شود. باید در نظر گرفت که امروز دولت هیچ پولی ندارد و تقریبا یک سوم از رقم 386 هزار میلیارد تومان منابع عمومی سال آینده بودجه، پایدار است و دو سوم دیگر آن از محل فروش شرکت‌ها، اسناد خزانه و یا نفت تامین می‌شود. بنابراین وقتی دولت چنین چالشی در مقابل دارد باید پروژه‌های نیمه کاره را به بخش خصوصی واگذار کند. این مهم حتی در قانون اساسی نیز آمده است. اگرچه این تصمیم به راستی دشوار است اما دولت ناگزیر باید به این امر تن دهد. درغیر این صورت بیماری‌های مختلف از سنوات گذشته که اقتصاد ایران را زمین‌گیر کرده است، ممکن است در آینده این بیماری اقتصاد ایران را در وضعیت بسیار بحرانی و خطرناک قرار دهد. بنابراین اقدامات دولت پس از افزایش بحران‌های اقتصادی نوشدارو پس از مرگ سهراب است. به همین دلیل به دولت توصیه می‌شود که تصمیمات دشوار اقتصادی را هر چه زودتر اتخاذ کند. قطعا تصمیمات دشوار برای تصمیم‌گیرندگان تماما منفعت نیست بلکه عوارضی هم متوجه آنها خواهد بود اما به هر روی اگر دولت روحانی خواهان رهایی از چالش‌های موجود اقتصادی و رونق و رشد پایدار اقتصادی است، باید تصمیمات دشوار را در سال 97 در دستور کار خود قرار دهد.
* اقتصاددان