بازار ارز «سيف» بماند

آرمان- محمد سلیمی: نوسان شدیدی که در بازار ارز در روزهای اخیر اتفاق افتاد در جلسه علنی مجلس انعکاس یافت. روز گذشته ولی‌ا... سیف به عنوان رئیس کل بانک مرکزی ایران به مجلس رفت تا برای نماینده‌ها از موضوع ارز و نوسان قیمت دلار و دیگر ارزهای خارجی بگوید اما با آغاز سخنرانی سیف، همهمه آرامی که معمول چنین جلساتی است و کم‌کم خاموش می‌شود، فروکش نمی‌کرد تا علی لاریجانی از جایگاه ریاست مجلس نماینده‌ها را به آرامش و سکوت فرابخواند. برخی نماینده‌ها که حرارت بیشتری از خود نشان می‌دادند و در بین صندلی‌ها و جایگاه رفت و آمد می‌کردند تحت تاثیر درخواست رئیس مجلس قرار نگرفتند. سیف به سخنان خود ادامه داد و زمانی که به این جمله رسید که: «ثبات بازار ارز، کنترل تورم و روند کاهنده تورم و تورم تک‌رقمی و رشد اقتصادی در دو سال اخیر از دستاوردهای دولت بوده است» ناگهان همهمه نماینده‌ها به غریو تبدیل شد. آنها مقابل جایگاه جمع شدند و شعار «استعفا، استعفا» سر دادند. سیف کوتاه نیامد و در میان فریاد نماینده‌ها گفت: «انتظارات بازار و عدم اطمینان به بازار موجب افزایش نرخ ارز شده است. دشمنان ما بیکار ننشسته‌اند، کارشان دشمنی کردن است و با التهاب‌آفرینی بین‌المللی تلاش می‌کنند در بازار ارز التهاب ایجاد کنند». نمایندگان مقابل جایگاه چنان به دامنه فریادشان افزودند که دیگر صدای سیف شنیده نشد. ظاهرا علنی بودن یا نبود جلسه دیروز حساسیتی پیشینی داشته که وقتی حرارت در صحن علنی بالا رفت، علی لاریجانی گفت: وقتی جلسه را غیر علنی می‌کنیم، می‌گویید چرا علنی نشد، علنی می‌کنیم می‌گویید چرا غیر علنی نشد؟ وی گفت: اگر نمایندگان در صندلی‌های خود نمی‌نشینند و نظم را رعایت نمی‌کنند، دیگر درباره ارز صحبت نخواهیم کرد. پس از آن نماینده‌ها در رای‌گیری استمزاجی به ادامه جلسه علنی رای دادند.
یک پیشنهاد و تایید رهبری
ولی‌ا... سیف در بخشی از سخنان خود به این نکته اشاره کرد: امارات و عربستان در نوسانات بی‌تقصیر نیستند. آنچه از این سخن می‌توان نتیجه گرفت، وجود دلایل خارج از دامنه اقتصاد ایران است. اینکه دلایلی بیرونی در شدت یافتن نوسانات نقش داشته‌اند و اگر قدرت مالی برخی کشورهای منطقه را در نظر آوریم، سخنی بیراه نیست. سیف علاوه بر آن گفت: ما حجم بالای نقدینگی در کشور داریم که اثر آن تا این لحظه در بازارها کنترل شده بود اما عوامل غیر اقتصادی انتظارات و عدم اطمینان نسبت به آینده به طرق مختلف به مشکلات دامن زد. ابراز چنین سخنانی به معنی تایید گزارش‌های قبلی درباره دلایل شدت گرفتن فضای ملتهب بوده است، اما مساله این است که راه حل چیست و اکنون چه کاری را باید انجام داد؟ سیف به موضوع دیگری هم اشاره کرد که می‌تواند تا حدی نشان دهنده عمق ماجرا باشد. او گفت: من پیشنهادی را با حضرت آقا مطرح کردم که یورو در مبادلات ارزی جایگزین دلار شود چرا که دلار نقشی در مبادلات خارجی ما ندارد و ایشان هم از این موضوع استقبال کردند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، به عبارت دیگر اگر از قدرت یورو برای کاستن از نفوذ دلار در اقتصاد کشور بهره گرفته شود، می‌تواند راه معقول و مقبولی باشد جز این که باید توجه داشت که فشاری که در این چند روز به واسطه نوسان قیمت دلار به اقتصاد و دیگر بخش‌های کشور و حتی به روح و روان مردم وارد شد، به نوسان یورو تبدیل نشود. اینکه دولت تصمیم گرفته دلار را یک نرخی کند، در کنار افزایش سهم یورو در اقتصاد ممکن است موجب کاهش فشار شود. ضمن این که سیف در صحن علنی مجلس گفت: نرخ ۴۲۰۰ تومان نرخ ثابتی نخواهد بود و بر اساس عرضه و تقاضا بازار می تواند با نوساناتی همراه باشد. اما با نوساناتی همراه بودن غیر از آن است که افزایش مانند موجی قدرتمند باشد که همه سطوح جامعه را درخود فرو ببرد. اگر چه رئیس بانک مرکزی گفت: «نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار برای مسافران، بیماران و دانشجویان قابل دریافت است و با این تفسیر دیگر نرخ مبادله‌ای نداریم و توزیع دلار هم از طریق صرافی‌ها انجام خواهد شد.
از بست‌نشینی تا شعار


ولی‌ا... سیف به مجلس رفت تا درباره نوسانات شدیدی که بازار ارز و طلا را درنوردید، سخن بگوید. اینکه نماینده‌ای می‌گوید: امروز آقای سیف از طرف هیات رئیسه دعوت شده بود تا گزارشی درباره وضعیت بازار ارز ارائه دهد. حدود 30 نفر از نمایندگان به شدت مخالف این موضوع بودیم و معتقد بودیم این عصبانیت مردم از دکتر سیف و سیستم بانکی کشور را باید به ایشان نشان دهیم. باید جمله احد آزادیخواه نماینده ملایر را دوباره و دوباره خواند. او با اعتراض به سیف تلاش داشته که عصبانیت مردم را به رئیس بانک مرکزی نشان دهد. اگر چه هر حاشیه‎ای که در مجلس رخ می‎دهد، از بست‌نشینی در جایگاه هیات رئیسه برای تسریع در بررسی سوال از رئیس‌جمهور تا همین اعتراض امروز به رئیس بانک مرکزی، یک پای آن نماینده ملایر بوده است اما می‌توان از این گروه نماینده‌ها پرسید که وقتی می‌دانید حجم نقدینگی در کشور که اندازه آن به 1680 هزار میلیارد تومان رسیده، وقتی شما همان کسانی بوده‌اید که درباره بودجه نظر داده‌اید و می‌دانید که این نقدینگی در مقایسه با بودجه دستگاه‌ها چه وضعیتی دارد و وقتی می‌دانید از این حجم سنگین نقدینگی چقدر در اختیار نهادهای فرادولتی است، چرا خشم خود را به سیف نشان داده‌اید؟ بهتر نیست خشم خود را به همان افرادی نشان دهید که موسسات مالی غیر مجاز را پدید آوردند و لقمه بزرگی از این نقدینگی را دراختیار گرفتند؟ جالب این است که در ادامه احد آزادی خواه می‌گوید: به محض اینکه ایشان دعوت شد تا صحبت کند، من و نمایندگانی که مانند بنده اعتراض داشتند به سمت تریبون رفتیم تا اجازه ندهیم او صحبت کند. چرا که با وجود این مشکلات، دیگر وقت آن است که خود رئیس‌جمهور بیاید و به نمایندگان توضیح دهد و یا حداقل معاون اول او توضیح دهد. به عبارت دیگر مهم کشاندن رئیس دولت به مجلس است نه توضیح‌های کسی که از قضا مسئولیت مستقیمی در این ماجرا دارد. آزادیخواه هم مانند علی وقف‌چی دیگر نماینده این طیف، پنهان نمی‌کند که برای کشاندن رئیس دولت به مجلس تلاش کرده است. وقف‌چی که پیش از این بجد پیگیر سوال از رئیس جمهور بود، دقایقی آنقدر به سیف نزدیک شد که شائبه درگیری فیزیکی هم پیش آمد. او هم مانند آزادیخواه از منویات اصلی می‌گوید: ما حرفمان این بود که آقای سیف شما به اندازه کافی صحبت کرده‌اید، دیگر اجازه بدهید خود رئیس جمهور به عنوان مسئول امور اجرایی کشور بیاید و به سوالات ما پاسخ بگوید. امیر خجسته یکی دیگر از نمایندگانی بود که در این صحنه حضور داشت. او می‎گوید که این اقدام، «حمله» نبود، بلکه القای حس مردم به رئیس کل بانک مرکزی بود. او حتی معتقد است که اگر این حس را در مجلس نشان نمی‌دادند، مردم آن را در خیابان‌ها نمایش می‌دادند.
ماندن در میانه می‌دانم آرزوست
ولی‌ا... سیف به عنوان رئیس بانک مرکزی و به عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای پیاده کردن سیاست‌های پولی دولت دوازدهم باید تمام تلاش خود را برای آرام کردن فضا به‌کار ببندد. او و دیگر بخش‌های اقتصادی دولت دوازدهم باید تلاش تام برای نگه‌داشتن دلار در مرز تعیین شده داشته باشند و در زمانی که خود می‌دانند به شفاف کردن و توضیح ابهامات بپردازند. نمی‌توان مردم را محرم دانست اما نگفت نقدینگی در کشور با چه نسبتی توزیع می‌شود و برای کنترل این موج سهمگین که معلوم نیست فردا به کدام سو رانده می‌شود، برنامه نداشت. ماندن در میانه کارزار و تلاش برای آرام کردن فضا به معنی نگه داشتن و آرام کردن التهابات و نوسانات ارز است. «سیف» ماندن ارز، همان چیزی است که مردم می‌خواهند. همان مردمی که به یاددارند که ساعت‌ها در صف ایستادند تا به دولتی رای دهند که بتواند دست رانت‌خواران را از اقتصاد کشور کوتاه کند. امیر خجسته هم حتی به این مهم اشاره می‌کند. به نوشته خبرآنلاین او گفت: ما می‌گوییم که آقای سیف و یا وزیر اقتصاد اگر می‌توانند بمانند، مدیریت کنند و این وضعیت را جمع کنند و مردم را از نگرانی دربیاورند. گفتن اینکه: «یکی از مشکلات ما این است که مسافران مساله اسکناس دارند و امکان استفاده از کارت‌های بین‌المللی را ندارند، بنابراین اسکناس لازم برای سفرهای آنها باید تامین شود» که توسط سیف در جلسه مجلس گفته شد، می‌تواند در آرام کردن فضا نقش داشته باشد؟