روزنامه جهان صنعت
1397/02/08
درگذشت یکی از بزرگترین عکاسان ایران؛
گروه فرهنگ - «به من گفته شد که عکسهایی را نگیرم، اما من به آنها گفتم این برای تاریخ است...» عباس عطار یکی از نامدارترین عکاسان ایرانی که لحظات تاریخی بسیار مهمی را با عکسهایش ثبت کرده بود، چند روز پیش درگذشت. سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ «عباس» از پشت دوربین عکاسیاش به انقلاب اسلامی ایران نگریست و لحظات بهیادماندنی ایرانیها را روی کاغذهای عکاسی ماندگار کرد و همانطور که خودش میگوید، برای تاریخ عکس گرفت. او عضو آژانس عکس «مگنوم» بود و در دورهای حتی ریاست آن را برعهده داشت.عباس عطار که معمولا فقط به همین نام «عباس» یا «عباس مگنوم» شناخته میشد، عکاس خبری ایرانی و از عکاسان مشهور آژانس عکس مگنوم بود که در 1944 به دنیا آمد، او در پاریس زندگی میکرد و شهرت خود را بیشتر مدیون عکاسی از جمهوری ساقطشده «بیافرا» (کشوری سابق در قاره آفریقا) بود. او عکاسی از ویتنام و آفریقای جنوبی را هم در کارنامهاش دارد.عطار 10 ساله بود که به همراه خانوادهاش از ایران مهاجرت کرد. او 14 سالگی در استقلال الجزایر اولین عکسهایش را گرفت و در 26 سالگی عکسهایش در مجلات جهان به چاپ رسید. در سال 1961 به آژانس عکس معروف «مگنوم» پیوست. این آژانس توسط عکاس مشهور فرانسوی هنری کارتیه برسون به همراه رابرت کاپا و تعدادی از عکاسان جنگ تشکیل شده است. عباس عطار در 54 سالگی (از 1998 تا 2001) رییس دورهای این آژانس عکس شد. یک سال پیش از این موضوع او به ایران بازگشت تا تصویر دیگری از تهران بعد از انقلاب ثبت کند. تا به حال 11 جلد کتاب از او به چاپ رسیده است.
عکاسی در ایران ضعیف نیست
او معتقد بود عکاسی در ایران رشد کرده و یکی از دلایل آن، بهوقوع پیوستن انقلاب است و نمود آن را در آثار رضا دقتی، محمود کلاری، کاوه کاظمی و آلفرد یعقوبزاده میتوان دید.
عطار در اینباره گفته بود: «عکاسی در ایران ضعیف نیست و عکاس مستند در ایران رشد خوبی دارد و اگر در مراسمی ۳۰ عکاس حرفهای حاضر باشند، بهطور حتم ۵۰ عکاس غیرحرفهای و دانشجوی این رشته نیز حضور دارند؛ اما ضروری است کمی به آنها سخت گرفته شود و آژانسهای عکاسی بهوجود آیند.»
این عکاس همچنین اعتقاد داشت که عکاسی، فقط عکاسی کردن نیست، بلکه در کنار آن باید کتاب خواند و زندگی کرد. باید سعی کنیم که خوب ببینیم، با فرهنگ خود عکس بگیریم و به کمپوزیسیون عکس دقت داشته باشیم.
نبود کپیرایت ارزش کار عکاسان ایران را پایین آورده
عطار درباره حق کپیرایت در ایران نیز گفته بود: «نبود کپیرایت باعث شده است تا ارزش کار عکاسان ایران پایین بیاید. گرچه با نبودن این قانون میتوانند به رایگان از عکس مجلات و کتابها استفادهکننده، ولی این کار به ضرر عکاسان ایرانی است.»
من یک خبرنگار هستم، اجازه ندارم خودم را سانسور کنم
این عکاس با بیان اینکه من خبرنگار هستم و اجازه ندارم خود را سانسور کنم، گفته بود: «در دوران انقلاب اسلامی عکس میگرفتم و خود را یک تاریخنگار میدانستم. به من گفته شد که عکسهایی شبیه آن عکس زنی که میرود و او را کتک میزنند نگیرم، اما من به آنها گفتم این برای تاریخ است؛ همان عکس را به آژانس مگنوم فرستادم.» او درباره خط قرمزهای شخصی خود در عکاسی بیان کرده بود: «خط قرمزهای من درونی و بیرونی است و هیچگاه در محدوده منزل کسی، عکس نمیگیرم و اگر آن عکس برایم بسیار مهم باشد، آن را تهیه میکنم ولی هیچ گاه آن را منتشر نمیکنم و اگر کسی دوست ندارد که از او عکس بگیرم، این کار را نمیکنم.»
عباس عطار چگونه به «مگنوم» راه پیدا کرد؟
عباس عطار درباره عضویتش در آژانس عکس مگنوم گفته بود: «عکاسان میتوانند نمونه عکسها خود را به دفاتر مگنوم در پاریس، لندن، توکیو و نیویورک بفرستند. دفترها آنها را جمعآوری میکنند و اگر عکسهای آنها بتوانند ۵۱ درصد از آرای اعضا را بهخود جذب کنند، آن عکاس عضو میشود.»
او ادامه داده بود: «عکاسی در سال اول فقط بهصورت آزمایشی است و در آژانس مگنوم ما فقط با او آشنا میشویم، اما ضروری است در مدت دو سال، دو سوم رای اعضا را بهدست بیاورد و بعد از آن کاندیدا شده و اگر رای نیاورد از این چرخه خارج میشود. سپس این اعضای نامزد دوباره نمونه عکسهای خود را آماده میکنند و اگر در این مرحله نیز دو سوم آرا، را به دست بیاورند، میتوانند عضو شوند.»
عطار اضافه کرده بود: «در این آژانس، بعضی از عکاسان کارهای تبلیغی انجام میدهند و پول زیادی نیز بهدست میآورند، اما اگر عکس کسی فروش نرود، هیچ پولی دریافت نمیکند. مگنوم برای پول تشکیل نشده و فقط برای آن است تا به عکاسان کمک کند تا کارهایی که خود دوست دارند، انجام دهند و عکس گرفتن از همه چیز مهمتر است.»
این عکاس همچنین درباره خط قرمزهای آژانس عکس مگنوم گفته بود: « تنها خط قرمز این آژانس دستکاریهای دیجیتال است. مثلا نباید در عکس از آدمها جداگانه عکس گرفته شود و زمینه عکسها نیز جداگانه گرفته و سپس آنها با هم ترکیب شوند. اگر قرار شد که عکس به این صورت گرفته شود، حتما باید زیرنویس داشته باشد و در آن قید شود که این عکس دستکاری دیجیتالی شده است و نیز این عکس نباید با عکسهای دیگر ترکیب شود.» این اظهارات عباس عطار به سال ۱۳۸۵ و حضور او در ایران و نشست نمایش نخستین فیلم ماه عکاسی ایران برمیگردد.
عکسهایی از بنیصدر و رجوی بعد از فرار
در اولین ساعات هفتم مرداد ۱۳۶۰خبرگزاریها و رادیو و تلویزیون خبر فرار ابوالحسن بنیصدر رییسجمهور معزول ایران را اعلام کردند. بنیصدر به فرانسه رفت و در آنجا پناهنده سیاسی شد.
عباس عطار عکاس مشهور ایرانی که در آن زمان در فرانسه به سر میبرد، پس از اعلام خبر فرار بنیصدر و مسعود رجوی به «ایل دو فرانس» در شمال فرانسه رفت و از آنها در محل اقامتشان عکاسی کرد. عکسهای عطار این دو را در حال مصاحبه، روزنامه خواندن، ورزش و تفریح نشان میدهد و معدود عکسهایی است که از پس از فرار رجوی و بنیصدر گرفته شده است. علاوه بر این چهره بسیاری از شخصیتهای سیاسی مهمی از فیلتر دوربین او گذشتهاند.
یکی از ستونهای مگنوم درگذشت
رییس آژانس مگنوم درگذشت عباس عطار را تسلیت گفته و نوشته است: «او یکی از ستونهای مگنوم و یکی از حامیان نسل جوان عکاسان خبری بود. یک ایرانی که در پاریس دور از وطنش زندگی میکرد و با این حال جهان وطنی بود.
به همین سبب هم او جهان را با همه جنگها، انقلابها، ناآرامیها و فجایعاش مستند میکرد، در سراسر زندگیاش.» مگنوم؛ او را یک «شهروند واقعی جهان» خوانده که جنگها، بلایا، انقلابها و لحظات شگفتانگیز آن را ثبت کرده است.
سایر اخبار این روزنامه
کشورهای اسلامی در اثر تمسک نجستن به قرآن دچار «بیماری ذلت» شدهاند
درگذشت یکی از بزرگترین عکاسان ایران؛
اگر با وجود مشکلات ملت قیام کند، همه ما را به دریا خواهد ریخت
خرید سفارشهای ایران توسط اماراتیهای دست به نقد؛
لغو مجوز استقرار سرورهای تلگرام در ایران؛
تکلیف لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری به زودی مشخص میشود؛
کاهش ۱۴۹۴ واحدی شاخص بورس
حسن انتصاب!
چرخش دیرهنگام
توافق برای صلح دائمی
«جهانصنعت» علل خروج تدریجی بنگاهها از چرخه تولید را بررسی میکند؛
دایره برجام تنگتر میشود
رانت، بلای جان بخش خصوصی
عبور از مدار 38 درجه
دایره برجام تنگتر میشود
راهبرد ناموفق
تفاوت نگاه ایران و کشورهای حاشیه خلیجفارس