روزنامه ابتکار
1397/02/09
مبارزه‌ای نو برای پیشگیری از مصرف مواد مخدر در کشور آغاز شد بوی «گُل» در مشام مسئولان
پویان خوشحال«دلایل اعتیاد خیلی خانمان‌سوزتر از خودشه»، این حرف مردم است. این نگاهی است که جامعه چندین و چند سال به اعتیاد داشته و مسئولان کمتر آن را دیده‌اند. در یک سال اخیر مسئولان پس از چند سال پنهانکاری در ارتباط با کتمان مصرف مواد مخدر «گل» در ایران به این نتیجه رسیده‌اند که باید جلوی مصرف این مواد در کشور را بگیرند. با نگاهی به تاریخچه مصرف مواد مخدر در 4 دهه اخیر و مبارزه و پیشگیری آن به دو کلمه «عرضه» و «تقاضا» خواهیم رسید؛ تا زمانی که تقاضا وجود داشته باشد، مهار عرضه این مواد حداقل با توجه به آنچه در تاریخچه مواد مخدر ایران سراغ داریم، تقریبا ناممکن جلوه می کند. به راستی چرا کنترل مصرف مواد مخدر در ایران به این اندازه ناممکن به نظر می‌رسد و تمایل به مصرف آن بالا و بالاتر می‌رود؟ حال اینکه در کنار این، شاهد پایین آمدن سن مصرف دخانیات و مواد مخدر نیز هستیم. بر اساس آخرین آمار ارائه شده ماده مخدر «گل» دومین ماده مخدر این روزهای کشور است و تهیه آن بسیار ساده و در میان جوانان طرفداران زیادی پیدا کرده است. با این حال سازمان‌هایی که خود را در این رابطه مسئول می‌دانند دست به اقداماتی برای کاهش مصرف مواد مخدر زده‌اند. حال باید پرسید آیا این ارگان‌های دولتی که شامل سازمان بهزیستی کشور و وزارت بهداشت میشود، توان مقابله با این ماده مخدر را دارد؟ آیا خود را برای مواجه با دو واژه تقاضا و عرضه آماده کرده‌اند؟
13 درصد معتادان کشور را مصرف کنندگان «گُل» تشکیل می دهند
مصرف گل بعد از تریاک بیشترین شیوع را در کشور دارد؛ به گونه‌ای که 13 درصد معتادان در کشور گل مصرف می‌کنند. از این تعداد حدود 15 درصد دانشجویان هستند و 3.7 درصد را نیز دانش آموزان تشکیل می‌دهند. این در حالی است که در چند روز گذشته خبری مبنی بر کشف و ضبط حدود 2 تن مواد مخدر در محدوده 500 متری مدارس در سال 96 منتشر شده است که این خبر مهر تاییدی است بر این موضوع که دانش آموزان نیز به مصرف مواد مخدر گل سوق پیدا کرده‌اند. از 15 درصد معتادان مصرف گل در کشور حدود 85 درصد را مردان مجرد با سطح تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم و 15.4 درصد را زنان تشکیل می‌دهند. درحالی که جمعیت کارگری ایران نیز اکنون در معرض اعتیاد قرار دارد و بین 23 تا 27 درصد از جامعه کارگری نیز مصرف کننده مواد مخدر هستند.
معتاد، از مجرم تا بیمار!
با نگاهی به 4 دهه اخیر ایران، مسئولان در مواجه با مصرف مواد مخدر چه اقداماتی انجام داده‌اند؟ پاسخ به این سوال را می‌توان کلیدی برای پیشگیری از مصرف مواد مخدر در کشور دانست. سوالی که پاسخ آن را باید در برخوردهای سلبی گذشته جست‌و‌جو کرد. اعدام معتادان در ابتدا آغاز شد اما این فرآیند کارگر نبود و نتوانست جلوی مصرف را بگیرد؛ چراکه تقاضا همچنان وجود داشت و در راستای آن شاهد عرضه مواد مخدر توسط قاچاقچیان بودیم. با گذر از آن دوران و افزایش معتادان در کوچه و خیابان‌ها معتادان به چشم جامعه از مجرم به بیمار تبدیل شدند. تعداد بیماران افزایش یافت و راهکارها برای کاهش آنها نتوانست جلوی افزایش را بگیرد؛ چرا که همچنان تقاضا حرف اول را می‌زد و عرضه نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران با قدرت ادامه داشت. با ورود مواد مخدرهای جدید از جمله شیشه و کراک و روی کار آمدن مواد مخدر صنعتی ماجرا به اوج رسید. اشد مجازات برای قاچاقچیان صادر می شد چرا که هنوز آنها مقصر اصلی افزایش معتادان در جامعه شناخته می‌شدند. شاید در آن سال‌ها نگاه قالب این بود که تبلیغات ضد مواد مخدر ممکن است قبح آن را برای جوان بشکند و تمایل و کنجکاوی افراد را برای مصرف بیشتر کند. همین موضوع باعث شد تا مردم همچنان در مقابل مواد مخدر بی دفاع باشند و درگیر این موادافیونی شوند. با این حال در سال‌های اخیر شاهد این موضوع هستیم که حتی اعدام قاچاقچیان برای کنترل مواد کافی نیست و باید از منظر دیگری به مقوله اعتیاد نگاه شود. سوال دیگری که اینجا باید مطرح کرد این است که آیا مسئولان به این نقطه رسیده‌اند که شیوه مبارزه خود با مصرف مواد مخدر را تغییر دهند؟
معاون مرکز پیشگیری و توسعه اعتیاد سازمان بهزیستی:این تفکر که چشم و گوش فرزندان‌تان باز میشود را کنار بگذارید
در یک سال اخیر که خبرهای مختلفی در ارتباط با مصرف مواد مخدر و آمارهای جدیدی در ارتباط با آن می شنویم، سازمان هایی که خود را مسئول مبارزه با مصرف مواد مخدر می دانند، در تکاپو هستند تا به جد با مقوله اعتیاد برخورد کنند. این در حالی است که مبارزه با مخدر «گل» به دلیل در دسترس بودن کمی سخت به نظر می رسد. در برنامه ششم پیش بینی شده است که تا پایان این برنامه میزان معتادان تا 25 درصد کاهش پیدا کند. در همین راستا طرحی در حال اجرا است تا با مصرف ماده مخدر گل به گونه‌ای اصولی در جامعه برخورد شود.
به گفته معاون توسعه و پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور، نزدیک به یک میلیون بروشور آگاهی دهنده نسبت به ماده مخدر گل در مناطق شهری، میادین پر رفت و آمد، پارک‌ها و ... توزیع خواهد شد و تعامل دو طرفه‌ای نیز با مردم برای پاسخگویی به سوالات آنها برقرار میشود. مرحله اول این طرح از اسفندماه سال گذشته آغاز شد و در روزهای پنجم و ۱۳ فروردین در تهران به اجرا رسید که با استقبال مواجه شد به همین منظور مرحله دوم آن در ۱۴ استان پرتردد و پرخطر از هشتم تا دهم آغاز می شود و کاهش تقاضا در کنار کاهش عرضه و کنترل آسیب های اجتماعی را در دستور کار قرار دادیم. انوشیروان محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور در ارتباط با کارزار رسانه ای پیشگیری از مصرف گل در 14 استان کشور روز گذشته گفته بود: «یکی از رویکردهای سازمان بهزیستی پیشگیری از وقوع و شیوع آسیب‌های اجتماعی است، چرا که پیشگیری به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه‌تر و موثرتر است. اعتیاد به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی در رتبه اول موضوعاتی قرار دارد که در کنار آسیب‌های اجتماعی دیگر نقش هم افزایی ایفا می‌کند و کارایی فرد را در جامعه پایین می‌آورد.»
رئیس سازمان بهزیستی با بیان اینکه باید فرهنگ پیشگیری را در کل جامعه و خانواده‌ها ترویج کنیم گفت: «در مصرف این مواد مخدر علائمی وجود دارد که اگر به هنگام شناسایی شود می‌توانیم از عوارض آنها پیشگیری کنیم.» محسنی بندپی با بیان اینکه گل بعد از تریاک بیشترین شیوع مصرف را در کل کشور به خود اختصاص داده‌است، گفت: «آگاه سازی خانواده‌ها نسبت به مراقبت از فرزندان می‌تواند نقش مکمل ایفا کند. مصرف گل اعتیاد آور است و با علائمی نظیر عدم هشیاری کامل، عدم تمرکز، خشکی دهان، تپش قلب و ... همراه است. گاهی این افراد تبدیل به اشخاصی پرخاشگر و خشن نیز می‌شوند.»
فرید براتی سده، معاون مرکز پیشگیری و توسعه اعتیاد سازمان بهزیستی نیز در این باره گفته بود: «خانواده‌ها باید در مورد مصرف این مواد نظیر گل و حشیش با فرزندان خود صحبت کنند و این تفکر که چشم و گوش فرزندان‌شان باز میشود را کنار بگذارند. در حال حاضر در کمپین ملی مقابله با مصرف الکل مقابله با مصرف اینگونه مواد تصویب شده و برای نیمه دوم سال نیز با توجه به احتمال تغییر الگوی مصرف مواد مخدر در کشور ممکن است مواد دیگری مد نظر قرار گیرد.» وی با تاکید بر اینکه مصرف مواد صنعتی با اعتیاد جسمی و به ویژه روانی همراه است، گفت: «به خانواده‌ها توصیه می‌کنیم که مراقب فرزندان و نظارت هدفمند بر آنها باشند. فریب فضای مجازی را نخورند و با صحبت با فرزندان‌شان به آنها نزدیک‌تر شوند. افرادی که استعداد بیشتری در مصرف مواد دارند ممکن است با حتی یک بار مصرف به این مواد معتاد شوند.»
این طرح موفق می شود؟
برای کاهش مصرف مواد مخدر در کشور برنامه ها و طرح های بسیاری تصویب و اجرایی شده است. اینکه این طرح ها تا چه اندازه موفق بوده اند را باید در آمار تعداد معتادان جستجو کرد! طرح پیش رو گویا با همکاری چندین وچند سازمان همراه است که اگر حمایت خانواده ها را با خود داشته باشد، امید می رود بتواند به کاهش مصرف مواد مخدر در کشور یا حداقل به هدف های این طرح نزدیک شود.
آمار های غیر رسمی از وجود 4 میلیون معتاد در کشور خبر می دهد و با توجه در دسترس بودن مواد مخدرهای جدید پیش بینی می شود بر شمار این افراد افزوده شود. به عنوان سوال آخر آیا تا پایان برنامه ششم شاهد کاهش مصرف کنندگان مواد مخدر خواهیم بود؟ هرچند ثابت نگاه داشتن این اعداد نیز به نوع خود گامی بزرگ به نظر می رسد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
معاون اول رئیس‌جمهوری:
عده‌ای اصرار دارند مشکلات حل نشود
پس از ماکرون، آنگلا مرکل برای دیدار با ترامپ راهی واشنگتن شد
ناجی اروپایی برجام!
آیا می‌توان تکنولوژی را در قالب ایدئولوژی محدود کرد؟
پای فیلترینگ روی گردن شهروند-خبرنگار
جهانبخش محبی نیا
فرصت آزمون وخطا نداریم!
مبارزه‌ای نو برای پیشگیری از مصرف مواد مخدر در کشور آغاز شد
بوی «گُل» در مشام مسئولان
«ابتکار» وضعیت نظام بانکی ایران قبل و پس از برجام را بررسی کرد
FATF زندانبان بانکداری بین المللی
بهارستان در اندیشه افزایش امنیت کودکان
گزارش «ابتکار» از وضعیت تالاب شادگان و راه‌های نجات آن
کارون نیمه‌جان، شادگان خشکیده را شاد می‌کند؟
دادگاه عوامل گروهک تروریستی داعش در حمله به مجلس برگزار شد
تقاضای اشد مجازات برای 8 متهم حادثه تروریستی بهارستان
بارش باران بهاری سبب سیل و آبگرفتگی معابر در خیابان‌های تبریز شد
«تبریز 2018» را آب برد
