«ابتکار» دلایل کاهش ارزش لیر در ترکیه و آثار آتی آن را بررسی کرد بحران لیر در سایه صندوق‌های رای

سمیرا ابراهیمی
کاهش ارزش لیر نسبت به دلار در روزهای اخیر، اقتصاد ترکیه را با هیجانات ناخوشایندی مواجه کرده‌است. لیر ترکیه روز پنجشنبه ۳ درصد از ارزش خود را از دست داد. یک روز قبل، بانک مرکزی ترکیه نرخ بهره را برای مقابله با کاهش ارزش لیر افزایش داده بود.
بانک مرکزی ترکیه نرخ بهره را پس از یک جلسه ویژه در روز چهارشنبه به ۱۶.۵ درصد افزایش داد تا به روند سقوط ارزش لیر که چندین هفته ادامه یافته، پایان دهد.
گفتنی است لیر ترکیه در سال جاری میلادی حدود ۲۳ درصد از ارزش خود را از دست داده است.


کاهش ارزش لیر منعکس کننده نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به توانایی بانک مرکزی در کنترل تورم دو رقمی در ترکیه است.
ارزش لیر به ویژه پس از آن که رجب طیب اردوغان، که خود را دشمن نرخ بهره خوانده است، اعلام کرد پس از انتخابات ۲۴ ژوئن کنترل بیشتری در مورد سیاست‌های مالی خواهد داشت، کاهش بیشتری پیدا کرد.
کاهش ارزش لیر ترکیه با هدف تضعیف اردوغان
فاطمه قنبرپور، عضو اتاق بازرگانی ایران و ترکیه در گفت‌و‌گو با «ابتکار» در خصوص دلایل کاهش ارزش لیر در هفته‌های اخیر گفت: به دلیل ایجاد فضای انتخابات در ترکیه، مخالفان دولت فعلی ترکیه که به دنبال ناکارآمد نشان دادن آن هستند و از سوی دیگر منابع فراوان ارزی هم دارند، این جریانات را در سطح بازار ایجاد کرده‌اند. در واقع ذات اتفاقات ارزی اخیری که ترکیه در حال تجربه آن است، شبیه به بحران ارزی اخیر ایران تلقی می‌شود که عده‌ای با استفاده از سرمایه‌های فراوانی که عمدتا در خارج از کشور هستند، این فشار را ایجاد می‌کنند. او افزود: هم اکنون بانک مرکزی ترکیه به دنبال اجرای راه حل‌هایی است که به کمرنگ کردن این بحران کمک کند. از جمله آن که تسهیلات‌گیرندگان ارزی را موظف کرده‌است اقساط خود را به ارز اخذ شده بپردازند.
به گفته این فعال تجاری ایران و ترکیه، پس از درگیری دولت ترکیه با سفرای اسرائیل، تنش میان ترکیه و اسرائیل اوج گرفته است. از سوی دیگر اسرائیلی‌ها مجوز کشتیرانی آزاد در دریای مرمره و اژه را می‌خواهند که ترکیه به آن‌ها نمی‌دهد. پیش‌بینی ها مبنی بر این است که اگر این امتیاز را بدهد، سرمایه‌داران اسرائیل فشار بر بازار ترکیه را کم می‌ کنند و قیمت لیر متعادل می‌شود، در غیر این صورت افزایش قیمت لیر و کاهش ارزش آن ادامه خواهد داشت. پیش بینی تجار ترکیه مبنی بر این است که ارزش لیر که اکنون 4.7 است، تا 6 صعود می‌کند.
قنبرپور همچنین خاطرنشان کرد بهبود شرایط اقتصادی آمریکا و کاهش نرخ بیکاری در این کشور، باعث افزایش ارزش دلار در بازار جهانی شده است که به تبع آن، مزید بر علت کاهش ارزش لیر شده است. عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه، در خصوص تاثیرات احتمالی کاهش ارزش لیر در تجارت بین ما و ترک‌ها گفت: ما اکنون برای تجارت با ترکیه، مشکلاتی مهم‌تر از ارزش برابری لیر و ریال داریم. در هفته گذشته هالک بانک ترکیه، تبادلات مالی با بانک‌‌های دولتی ایران را لغو کرده و تنها با 3 بانک خصوصی کار می‌کند. این موضوع باعث ایجاد موانع بزرگی در سر راه تجارت دو کشور شده‌است.
نظر موافقان و مخالفان دولت در مورد نوسان نرخ ارز ترکیه
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه دو هفته پیش در واکنش به نوسان نرخ ارز در ترکیه گفت که دشمنان ترکیه با پنهان شدن پشت دلالان ارز، لابی‏های سودجو و موسسات اعتباری نمی‌توانند به ما ضربه بزنند.
اردوغان دو روز پیش نیز گفت که نوسانات اخیر در بازار ارز به طور قطع با واقعیت های اقتصادی ترکیه همخوانی ندارد و کشورش امکان جلوگیری از آن را نیز دارد.
بینالی یلدریم نخست وزیر ترکیه نیز در واکنش به نوسانات اخیر در بازار ارز این کشور گفت که نوسان در بازار ارز موقتی و دوره‌ای است.
وی نوسانات قیمت ارز در روزهای اخیر را نتیجه برخی سفته بازی ها در آستانه انتخابات دانست و تاکید کرد: منبع این تحولات در بازار ارز را می دانیم، اما باید بگویم که آنها هر کاری که انجام دهند، همانند گذشته بازهم موفق نخواهند شد. وی اضافه کرد: همان طور که بحران اقتصادی جهانی در سال های 2008 و 2009 تاثیر چندانی بر ترکیه نگذاشت، برخی از تحرکات اخیر در آمریکا نیز بر اقتصاد ما تاثیر نخواهد گذاشت چرا که پایه های اقتصادی ترکیه محکم است و تاثیر چندانی نخواهد پذیرفت.
نهاد زیبکچی وزیر اقتصاد ترکیه نیز چند روز پیش گفت که دست هایی برای ایجاد بحران در بازار ارز ترکیه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در کار است. وی افزود: نهادهای مالی و پولی ترکیه امکانات و ابزار لازم را برای اصلاح عدم تعادل در بازار ارز در اختیار دارند و دولت اطمینان می‌دهد که اقدامات درست در زمان مناسب به اجرا گذاشته خواهد شد.
در پی تحولات اخیر در بازار ارز ترکیه، بورس استانبول نیز روز چهارشنبه با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد که با هدف تقویت پول ملی ترکیه در برابر ارزهای خارجی، تمام دارایی های ارزی خود به استثنای ارز مورد نیاز برای پرداخت مطالبات کوتاه مدت را به لیر ترکیه تبدیل کرده است.
سخنگوی گروه بورس استانبول نیز اعلام کرد که کاهش نرخ برابری لیر، نشانه مشکلات پولی و ضعف اقتصادی ترکیه نیست بلکه نتیجه سفته بازی دلالانی است که در نظر دارند در هفته های منتهی به انتخابات روز 24 ژوئن، اقتصاد ترکیه را ضعیف نشان دهند
همچنین گون گور اوراس اقتصاددان برجسته ترکیه نیز مدعی شد که افت اخیر ارزش لیر به رغم مثبت بودن شاخص‌های اقتصادی بیشتر تحت تاثیر عوامل روانی است.
مقامات دولتی ترکیه مدعی هستند که دشمنان می خواهند با سفته بازی ارزش لیر ترکیه را کاهش دهند و دولت اردوغان را در آستانه انتخابات با چالش ارزی مواجه ساخته و در نتیجه انتخابات تاثیر بگذارند تا حزب حاکم عدالت و توسعه و شخص اردوغان نتواند در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری 24 ژوئن(سوم تیر 97) پیروز شود. کاهش ارزش لیر و افزایش شدید قیمت ارزهای خارجی به ویژه دلار و یورو طی روزهای اخیر موجب تشدید جدال لفظی احزاب مخالف با دولت ترکیه شده و در روزهای اخیر به دستاویز تبلیغاتی احزاب مخالف علیه حزب حاکم و شخص رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری این کشور شده است.
مرال آکشنر رهبر حزب نیک و نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه چند روز پیش در جمع حامیان خود در شهر اسپارتا به شدت از سیاست های اقتصادی اردوغان انتقاد کرد و گفت: مقامات آنکارا وعده دروغین کاهش نرخ دلار پس از انتخابات پیش رو را می دهند.
وی اضافه کرد: کاهش نرخ دلار منوط به اصلاح بسیاری از سیاست‌های غلط اقتصادی کنونی است که حزب حاکم توان ترمیم آن را ندارد و به همین دلیل وعده دروغ می دهد.
وی تاکید کرد: اگر این روند صعودی نرخ ارز ادامه یابد، بی تردید دلار را باید در ارقام بالای 6 لیر جستجو کرد.
محرم اینجه دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری از حزب جمهوری خواه خلق نیز چند روز پیش در جمع انتخاباتی مردم شهر ارزینجان ترکیه ضمن ابراز نگرانی از روند صعودی نرخ دلار خطاب به اردوغان اظهار کرد: دخالت در سیاست های بانک مرکزی اشتباه است چرا که استقلال این مرجع مالی را خدشه دار می کند و امروز بهتر است مشاوران اقتصادی خود را که گزارش‌های دروغین به شما می دهند، برکنار کنید.
وی بیان کرد: نرخ ارز در حال صعود است و بی تردید در آینده نزدیک موجب افزایش شدید بهره و تورم در بازار خواهد شد و از اینجا به اردوغان می گویم که اگر جلوی افزایش قیمت دلار با اتخاذ سیاست منطقی گرفته نشود، همه با هم غرق می شویم.
دوغو پرینچک رهبر حزب وطن و نامزد ریاست جمهوری نیز طی اظهاراتی از سیاست های برون مرزی در کنار سیاست های اقتصادی حزب حاکم به شدت انتقاد کرد و گفت: حزب وطن سال هاست که راه مبارزه با افزایش نرخ ارز را به صورت شفاف اعلام کرده است که یکی از راه های آن سرمایه گذاری با پول ملی لیر در بازار بورس است.
وی اضافه کرد: سال 2002 اعلام کردیم باید لیر در بازار بورس به جای ارزهای خارجی مبادله شود و حال پس از 16 سال شاهدیم که به پیشنهاد ما کم و بیش رسیدند به طوری که روش مبادلات بورس استانبول به طور کامل به لیر تبدیل شد.
سایر اخبار این روزنامه
جزئیات دیدار رئیس‌جمهوری با شهردار تهران «ابتکار» دلایل کاهش ارزش لیر در ترکیه و آثار آتی آن را بررسی کرد بحران لیر در سایه صندوق‌های رای دو روز پس از لغو ملاقات رهبران آمریکا و کره‌شمالی، ترامپ از احتمال دیدار با اون در 22 خرداد خبر داد جهانبخش محبی نیا خاورمیانه و هیولای مداخله خارجی کمپین‌های فرهنگی مردم‌نهاد چقدر در توسعه کتابخوانی و فرهنگ‌سازی کشور موثر هستند؟ چرا حصارکشی سی‌وسه‌پل علی‌رغم مغایرت با ضوابط میراث فرهنگی تصویب شد؟ سی و سه پل در حصر به بهانه روز جهانی «ام اس» مسائل بیماران مبتلا بررسی شد روزگار روبان های نارنجی «ابتکار» از جلسه فوق العاده کمیسیون امنیت ملی درباره بررسی ورود ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم گزارش می دهد به دلیل حمایت برلین از توافق هسته‌ای سعودی‌ها آلمان را تحریم کردند! «ابتکار» چهره سینمایی «ناصر ملک مطیعی» را در گفت‌وگو با فرزاد موتمن، احمد طالبی نژاد و چنگیز جلیلوند بررسی می‌کند عضو هیات رئیسه مجلس: باید روایت یکسانی از برجام اروپایی داشته باشیم عضو هیات رئیسه مجلس: باید روایت یکسانی از برجام اروپایی داشته باشیم وزیر دفاع: سردمداران آمریکا از گذشته عبرت بگیرند سخنگوی سازمان انرژی اتمی: خودمان را برای بدترین شرایط هم آماده کرده‌ایم