«ابتکار» از بایدها و نبایدهای حضور جوانان در کابینه می گوید: جوانان در کابینه؛ بحران‌شکن یا بحران‌آفرین؟

امید عبدالوهابی
مطالبه جوانگرایی و سهمیه جوانان در مسئولیت‌های مختلف نظام هر بار با پاسخی متفاوت روبه‌رو شده این در حالی است که در کابینه روحانی تنها یک جوان حضور دارد؛ محمدجواد آذری جهرمی تنها فردی ‌است که از سوی دولت به‌ عنوان سهمیه جوانان در عرصه مدیریتی کشور توانسته رای اعتماد روحانی و مجلس را بگیرد. روحانی در ایام آغاز به کار دولت یازدهم به منتقدان سن بالای کابینه‌اش اعلام کرده بود: «وضعیت بحرانی فعلی نیاز به مدیران باتجربه و کارآزموده دارد. شرایط موجود جای تجربه‌اندوزی جوانان نیست.» این در حالی است که در انتخابات اخیر خواست مردم اختصاص دادن بخشی از کابینه به جوانان بود، روحانی نیز در مقابل تائید می‌کرد. در صورتی که تنها درصد کمی از کابینه به جوانان اختصاص پیدا کرد. اکنون اما بعد از مدت‌ها مسئله ترمیم کابینه به واسطه جدایی بخش جوانان از وزارت ورزش و شکل‌گیری یک سازمان مستقل و همچنین بازیابی وزارت بازرگانی مجددا مطرح شده است. در همین راستا، رئیس دفتر ریاست جمهوری اعلام کرده که دولت از این فرصت برای بهره‌گیری از جوانان استفاده ‌می‌کند. با این حال واکنش به این تصمیم مضرات و فوایدی دارد. چنانچه سازوکار انتخاب جوانان مشخص و برمبنای شایسته‌سالاری به‌ دور از هرگونه توجیهات رایج پساانتخاب باشد می‌توان امیدوار بود که وزرای جوان می‌توانند از پس مشکلات جامعه برآیند. در مقابل چنانچه شفافیتی درباره دلایل انتخاب و معرفی وزرای جوان وجود نداشته باشد اساس میدان‌دادن به جوان‌ترها زیر سوال می‌رود.
مرضیه آذرافزا فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است که تا این سازوکار مشخص نشود استفاده از جوانان نوعی ریسک منفی محسوب شده و عاقبت خیری در پی نخواهد داشت: «این مسئله بستگی به این دارد که چقدر ما در میان جوانان کادرسازی کرده‌ایم؛ اینکه جوانان هم به لحاظ تخصصی در یک جایگاه مناسب و هم به لحاظ فهم مسائل کلان سیاسی و اقتصادی در سطوح برتری باشند تا بتوانند مختصات سیاسی کانون‌های قدرت و رابطه آنها بابدنه جامعه و جریانات سیاسی را بشناسند.»
وی استفاده از تجربیات گذشتگان و مدیران سابق عرصه کلان سیاسی و اقتصادی را به عنوان یکی از معیارهای انتخاب جوانان عنوان می‌کند: «آنها اگر بخواهند در یک پستی قرار بگیرند باید بتوانند از تجربه گذشتگان استفاده کنند و نواندیشی‌های خود را نیز بدان اضافه کنند و در واقع به این واسطه یک تحرک و نشاطی در فضای مدیریتی کشور ایجاد شود. ما عملا باید یک بانک اطلاعاتی از جوانان داشته باشیم، پرسش من این است که آیا چنین بانکی وجود دارد یا خیر. اگر مسئولان مملکتی بگویند که ما توانستیم در این مدت نیروهای‌مان را به خوبی شناسایی کنیم جوانگرایی جواب می‌دهد، وگرنه خیر.»


منتقدان محافظه‌کار می‌گویند که اکنون در شرایطی نیستیم که بخواهیم جوانگرایی کنیم. آنها بر مبنای تجربه‌گرایی و پیشکسوت‌سالاری سعی دارند تا افکار عمومی را قانع کنند که دود همچنان از کنده بلند می‌شود و تا جوانان بخواهند سری بلند کنند تشدید بحران‌ها امان دولت را می‌برد و از قبل آن نیز این مردمند که آسیب می‌بینند.‌
با این وجود عضو شورای مرکزی حزب توسعه ملی می‌گوید: «ما نیازمند پختگی و نشاط در کنار یکدیگر هستیم. نیاز به حضور جوانان مطالبه‌ای است که همچنان وجود دارد و نسل جوان ما دیگر نمی‌تواند قبول کند کسانی که 40 سال از یک پست به پست دیگر رفته‌اند باز هم سرکار باشند. این‌ همه نیروهای جوان تحصیل‌کرده بالاخره باید جایابی شوند. اگر دستگاه اجرایی کشور بتواند یک سازو کار درست و دقیق تعریف کند یقینا جوانگرایی جواب می‌دهد. همانطور که برای زنان گفتند که ما آنها را یک مدت در پست‌های میانی منصوب کنیم و اجازه ‌دهیم تا در یک اقدام برنامه‌ریزی شده به صورت دوره‌ای بر مسند بنشینند. من مخالف این هستم که بی‌گدار به آب بزنیم ما نباید بی‌‌جهت ریسک کنیم بلکه سازوکار این مسئله اهمیت بالایی دارد باید در‌این‌باره برنامه داشته باشیم. در این وانفسا باید از مطالبه‌گران پرسید کدام جوان؟ وقتی هنوز سازوکار مشخصی وجود ندارد این سوال بر اذهان پرمشغله و پردرد مردم و نخبگان حاکم می‌شود.»
آذرافزا می‌افزاید: «اگر اراده‌ای برای جوانگرایی توام با دوراندیشی وجود داشته باشد من احساس می‌کنم پتانسیل‌های زیادی داریم و دولت می‌تواند در این باره موفق شود. ما باید با یک ضریب اطمینان بالاتری در این ‌باره عمل کنیم. بنابراین سازوکار نیرویابی بسیار اهمیت دارد اگر دولت چنین کاری را کرده اما رسانه‌ای نشده خود یک نقص است. اگر دولت درباره جوانگرایی ایده‌ای خاص دارد بیاید و با مردم در میان بگذارد.»
تنها جوان حاضر در کابینه محمدجواد آذری جهرمی است که به عملکرد او انتقاداتی وارد می‌‌کنند. مردم بابت فیلتر تلگرام و همچنین از کار انداختن فیلترشکن‌ها از دست او شکارند. او فرد محتاطی می‌نماید که سعی دارد تا از خط قرمزهای روحانی خارج نشود. اما به نظر می‌رسد این مشکلات ساختاری است که نمی‌گذارد یک وزیر جوان کاری از پیش ببرد. آذرافزا نیز معتقد است که جهرمی کارش را بلد است و به خوبی می‌داند در کجا و به چه شکل عمل کند موضعی که شاهد به مذاق خیلی‌ها خوش نیاید: «من فکر می‌کنم که آذری جهرمی معدل بدی ندارد. ایشان در یک جاهایی نشان داد که هم‌ می‌تواند یک حرف‌ها‌ی نویی بزند و هم بسیار محتاط است. می‌شود این نقد را به او وارد کرد که جسارت لازم را ندارد اما عامل این احتیاط و این نوع رویکرد اقتضائات کنونی کشور است. ما در اردوگاه اصولگرایان و اصلاح‌طلبان و دموکراسی‌‌خواهان و مخالفین دموکراسی یک موازنه‌ای می‌بنیم که هیچیک توان حذف دیگری را ندارد و وزیر و مسئول جوان باید بداند که اگر قرار است دست به اقدام و عمل بزند باید در این موازنه و در این شرایط پیچیده تصمیم بگیرد و کار کند. همین امر موجب محدودیت می‌شود.»
مهدی مازنی به عنوان یک جوان اصلاح‌طلب این اتفاق را خوش‌یمن تصور می‌کند و اینکه به نوعی شنیده شدن صدای قشر بزرگی از مردم است.
او در ادامه این صحبت‌هایش دو نکته را مطرح می‌کند: «اول اینکه اصل این نیست که فرد مدیر و مسئول سنش پایین بیاید بلکه مشکل ما به روز نبودن مدیریت کشور است. مسئولان ما متاسفانه آن درک و فهم لازم را در ساختار مدیریتی کشور ندارند یا اگر دارند بیشتر نگاهی سلبی است. چنانچه مدیریت کشور بخواهد تغییر کند اینها نسبت به نسل جدید مدیران احساس خطر می‌کنند؛ مبادا که به اصول انقلاب و آرمان‌هایش پایبندی کمتری داشته باشند. اما اصل موضوع خلاف این را نشان می‌دهد یعنی نسل جوان نگاه تازه‌ای به مسائل مدیریتی کشور در عین پایبندی به خطوط قرمز نظام دارند. آنها مسائل حاکمیتی را در کنار دانش روز در اختیار دارند. ما به اصول انقلاب پایبندیم. این نگرانی وجود دارد که نسل ما نتواند این پایبندی را به نسل بعد منتقل کند. وقتی به ما بازی نمی‌دهند چطور این کار را انجام دهیم؟»
رئیس شاخه جوانان حزب اعتماد ملی می‌افزاید: «ما جوانان دارای شرایط و قابلیت مدیریتی و تخصص را مدنظر داریم نه هر جوانی. ما باید این تابو را بشکنیم که مثلا هر وزیری باید همان باشد که سال‌ها در این سمت بوده است. ما جوانان متعهدی را در حوزه صنعت و بازرگانی داریم که به مراتب می‌توانند از مدیران فعلی موفق‌تر باشند. فارغ از این بحث‌ها کشور نیازمند یک انقلاب در جوانگرایی است. بعد از40 سال از انقلاب اسلامی، مدیریت کشور باید متحول شود و این مهم نیز با تغییر مدیریتی به سمت جوانان و افکار تازه رخ می‌دهد. کاملا موافق این هستیم که افکار نو و تازه جوانان متخصص و کارآ می‌تواند بحران‌شکن باشد چون به مجموعه مدیریتی کشور نشاط می‌دهد جناحین ما باید به یک تعامل مشترک از فهم مدیریتی برسند تا تخصص‌گرایی و کارآیی جای خود را به دعواهای جناحی دهد.»
مشخص نیست که موجی که دولت ایجاد کرده تا کجا می‌تواند محقق شود اما بی‌توجه به شروط مقدماتی، چنانچه محقق هم شود در موفقیت یا عدم موفقیت آن تردیدهایی جدی وجود دارد. شکست این پروژه می‌تواند تا مدت‌ها موضوع «جوانگرایی» در ساختار مدیریتی کشور را به محاق ببرد.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار رئیس، نمایندگان و جمعی از کارکنان مجلس شورای اسلامی: سفیر اسبق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل، علت خروج آمریکا از شورای حقوق بشر را تشریح کرد کیومرث مرادی کارگردان نمایش «دیر راهبان» در گفت‌وگو با «ابتکار»: سالن چارسو برایم مقدس است رضا دهکی وقتی کلانتر ستاره‌اش را کند پیش‌بینی‌ها حاکی از عدم اجماع اوپکی‌ها برای افزایش سطح تولید نفت است شرط بندی عربستان و روسیه بر اسب مرده! «ابتکار» از نگاه مسئولان به مطالبات مردمی در شبکه های اجتماعی گزارش می‌دهد توفان مطالبات مجازی «ابتکار» از بایدها و نبایدهای حضور جوانان در کابینه می گوید: جوانان در کابینه؛ بحران‌شکن یا بحران‌آفرین؟ قطار ثبت جهانی ایران متوقف شد باخت «ارسباران» در چند قدمی یونسکو عارف: برخی افراد سعی در محدودسازی فضای دانشگاه دارند آب شور مصرفی مردم آبادان و خرمشهر رایگان شد تلخی آب دریا در کام خوزستانی‌ها اندر حکایت لگد زدن به بیمار محتضر