هنوز خردادماه به نيمه نرسيده بود که دو شرکت بزرگ کشتيراني جهان، مرسک لاين و ام‌اس‌سي اعلام کردند که پس از اعلام خروج آمريکا از برجام در همکاري خود با ايران بازنگري مي‌کنند. دفتر شرکت ام‌سي‌اس در سوييس اعلام کرد که اين شرکت در حال بازنگري کارکرد، خدمات و روابط تجاري خود با ايران است تا ببيند که آيا اين موارد با برنامه‌ زماني آمريکا مطابقت دارد يا خير. آنطور که يورونيوز گزارش داده آن زمان يک منبع آگاه در زمينه کشتيراني اعلام کرد که اين شرکت از پيش، دريافت سفارش براي حمل برخي محموله‌ها را متوقف کرده است؛ محموله‌هايي که احتمال مي‌رود برنامه تحريم‌هاي آمريکا بر آنها اثر بگذارد. همچنين شرکت دانمارکي مرسک لاين نيز جداگانه اعلام کرد که حمل و نقل برخي محموله‌هاي خاص را که در سياهه تحريم‌هاي وزارت خزانه‌داري ايالات‌ متحده قرار دارند متوقف کرده و نمي‌پذيرد. اين شرکت در پيامي‌آورده است: «حضور ما در ايران محدود است. ما تحولات را زير نظر داريم تا تأثير آنها را بر فعاليت‌هاي خودمان برآورد کنيم.»
در چنين شرايطي است که‌هادي حق‌شناس، معاون سازمان بنادر و دريانوردي در گفتگو با ايلنا با تاکيد بر اينکه اگر اروپايي‌ها به مواضع سياسي که اعلام کرده‌اند، پايبند باشند؛ در بخش دريايي؛ حداقل عوارض خروج امريکا از برجام را خواهيم داشت، گفت: آمريکا به تنهايي در تردد و تعاملات خطوط کشتيراني دنيا با بنادر و خطوط کشتيراني کشورمان نقشي ندارد. به نظر مي‌رسد که زمزمه‌هاي بدعهدي احتمالي از سوي شرکت‌هاي اروپايي اين روزها بيشتر از گذشته شنيده مي‌شود. کارشناسان اقتصادي نيز معتقدند که بسياري از شرکت‌هاي بين‌المللي و اروپايي به علت اينکه مسائل مالي آنها ارتباط پيچيده‌اي با بانک‌ها و سيستم مالي و اقتصادي آمريکا دارند، حاضر نخواهند بود که ريسک حضور در ايران و احتمال تحريم شدن را بپذيرند.


در همين ارتباط‌هادي حق‌شناس در گفتگو با ايلنا، درباره شرايط پيش روي صنعت حمل و نقل دريايي پس از خروج آمريکا از برجام، اظهار داشت: اگر اروپايي‌ها به مواضع سياسي‌ که اعلام کرده‌اند؛ پايبند باشند، در بخش دريايي حداقل عوارض خروج امريکا از برجام را خواهيم داشت. اما اگر آنها هم رفتار مشابه به آمريکا را داشته باشند، چالش‌هايي در حوزه حمل و نقل دريايي خواهيم داشت. معاون سازمان بنادر و دريانوردي با اشاره به چالش‌هايي که در صورت بدعهدي اروپايي‌ها پيش روي حمل و نقل دريايي خواهيم داشت، گفت: يکي از موضوعاتي که پس از برجام در حوزه حمل و نقل دريايي رفع شد، مشکل بيمه خطوط کشتيراني بود همچنين مشکلات موجود در حوزه موسسات رده‌بندي هم حل شد و امکان کلاس‌بندي کشتي‌ها به وجود آمد. وي ادامه داد: براي اينکه کشتي‌هاي ايراني به بنادر دنيا و خطوط کشتيراني خارجي به بنادر ايراني تردد داشته باشند بايد علاوه بر رعايت نکات فني، الزامات کنوانسيون‌هاي دريايي رعايت مي‌شود که دو فاکتور بسيار مهم اين الزامات بحث بيمه و موسسه رده‌بندي بود که پس از برجام اين مشکلات رفع شد. حال با تغيير شرايط و احتمال بدعهدي اروپايي‌ها، امکان برگشت اين مشکلات نيز وجود دارد.
حق‌شناس تاکيد کرد: در حال حاضر و پس از خروج امريکا از برجام؛ همچنان تردد کشتي‌هاي ايراني به بنادر دنيا و رفت و آمد خطوط کشتيراني خارجي به بنادر ايران ادامه دارد و تاکنون مشکلي پيش نيامده است. عضو هيات مديره سازمان بنادر و دريانوردي با اشاره به نقش آمريکا در تعاملات خطوط کشتيراني دنيا با ايران اظهار داشت: آمريکا به تنهايي در تردد و تعاملات خطوط کشتيراني دنيا با بنادر و خطوط کشتيراني کشورمان نقشي ندارد و نداشته است. تنها زماني نقش آمريکا در اين همکاري‌ها و تعاملات پررنگ شد که قطعنامه شوراي امنيت قطع شد. وي تاکيد کرد: تفاوت شرايط پيش از برجام و پس از برجام در اين است که ممنويت ورود و تردد کشتي‌ها به بنادر ايران و ممنوعيت تردد کشتي‌هاي ايراني در برخي از بنادر؛ مصوبه شوراي امنيت سازمان ملل بود و اگر کشوري اجراي اين مصوبه را رعايت نمي‌کرد، مجرم شناخته مي‌شد و بايد جريمه پرداخت مي‌کرد. اما اين تحريم‌هاي جديد مصوبه دولت آمريکا است و اگر کشوري تابع آن نباشد، مجرم نيست اما دليل اينکه شرکت‌هايي مثل "مرسک" بنادر ايران را ترک کردند؛ به اين دليل بود که درآمدهاي آنها در تعامل با بنادر آمريکايي بسيار بيشتر از بنادر ايران بود و طبيعي‌ست که آنها منافع خود در امريکا را به منافعشان در ايران ترجيح دهند.
معاون دريايي سازمان بنادر و دريانوردي درباره ادامه حضور شرکت‌هاي اروپايي در قراردادها و تفاهمنامه‌هاي پس از برجام در صنعت دريايي گفت: در نهايت اين دولت‌هاي اروپايي هستند که در اين باره تصميم مي‌گيرند و اگر اراده سياسي در کشورهاي اروپايي براي ماندن در برجام وجود داشته باشد؛ حتما شرکت‌هاي اروپايي هم تابع آن خواهند بود.
پيش از اين نيز دبيرکل انجمن کشتيراني و خدمات وابسته گفت: شرکت‎هاي کشتيراني که تا به امروز بنادر ايران را در همسويي با خروج آمريکا از برجام ترک کردند، حداکثر ۱۳ درصد در گردش کانتينري بندري سهم داشتند که اين ميزان خوشبختانه توسط ساير شرکت‎هاي کشتيراني پوشش داده مي‌شود. مسعود پل مه تاکيد کرد: شناورهاي شرکت مرسک پس از امضاي برجام و رفع تحريم‌ها هيچگاه به صورت پويا به بنادر ايران نيامدند، بلکه باکس‌هاي کانتينري اين شرکت‌ها توسط ساير شرکت‌ها به صورت فيدر و ترانشيپي وارد بنادر کشور مي‌شدند. وي با بيان ناچيز و اندک بودن صادرات و واردات باکس‎هاي کانتينري مديريت شده توسط مرسک در بنادر ايران، تصريح کرد: با بررسي انجام شده مشخص شد، خدمات متداول و متعارفي که يک نمايندگي کشتيراني بايد به صاحبان کالا و گيرندگان کانتينري ارائه کند ، شرکت مرسک در ايران ارائه نمي‌کرد.
رئيس فدراسيون لجستيک ايران با اعلام اينکه مرسک به جاي ارائه خدمات در ايران، فعاليت‎هايش را در کشور هند (شهر کنيا) متمرکز کرده، گفت: اين رويکرد غيراصولي باعث سرگرداني اکثر صاحبان کالاها مي‌شد که در ارتباط با اين شرکت بودند. وي با تاکيد بر اينکه سهم شرکت‎هاي کشتيراني مرسک و MSC در جابجايي کانتينر در ايران تنها ۱۳ درصد است، گفت:با پوشش اين ميزان توسط ساير شرکت‌هاي کشتيراني فعال در بنادر ايران، اخلال و تاثير منفي در جريان انتقال کالا به ايران و بالعکس به وجود نخواهد آمد. رئيس فدراسيون لجستيک ايران اظهار داشت: انجمن کشتيراني و خدمات وابسته از سه هفته پيش از اعلام خروج دولت آمريکا از برجام، اطلاعات لازم را در خصوص تاثيرات ناشي از اين تصميم را به کليه مسئولان منتقل و راهکارهاي مواجه با تبعات خروج آمريکا از برجام و پيروي برخي از شرکت‎هاي کشتيراني از اين تصميم را طي نشستي با مديران سازمان بنادر و دريانوردي بررسي کرد. مسعود پل مه تاکيد کرد: درصدديم مبنا و اساس هر تفکر و تصميم گيري را بر فعاليت‌هاي ايران مدار متمرکز کنيم؛ به گونه‌اي که شرکت‎هاي ايراني ابتکار عمل را در دست داشته باشند. وي همچنين از برنامه‎ريزي براي جلوگيري از اثرات سوء در حوزه کسب و کار دريايي به کمک سازمان بنادر و دريانوردي خبر داد.
 اگر اروپايي‌ها به مواضع سياسي‌ که اعلام کرده‌اند؛ پايبند باشند، در بخش دريايي حداقل عوارض خروج امريکا از برجام را خواهيم داشت. اما اگر آنها هم رفتار مشابه به آمريکا را داشته باشند، چالش‌هايي در حوزه حمل و نقل دريايي خواهيم داشت