جنبه‌های سه نرخی شدن نرخ ارز زیر ذره بین «ابتکار» دست دولت و پای فرار ارز

گروه اقتصادی| مهشید خیزان- جنجال‌ها بر سر تک نرخی شدن نرخ ارز در بازار داخلی ایران تمام نشده بود که روز گذشته به گفته رئیس کل بانک مرکزی، تک نرخی شدن ارز تا سال 96 فعلا منتفی شده و معلوم نیست سرنوشت ارز در بازار آزاد به کجا برسد. در هفته گذشته نیز به طور ناگهانی قیمت ارز در بازار آزاد با رشد شارپی مواجه شد و تا حدود قیمت 4 هزار و 150 تومان بالا رفت. ازسویی براساس اعلام جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، از این به بعد قرار است نرخ ارز برای واردکنندگان به 3600 تومان برسد. بنابراین یک آشفتگی در بازار ارز ایجاد شده که باعث بروز مشکلاتی در این حوزه شده است. از طرفی بورس ارز نیز که قرار بود به دنبال تک نرخی شدن نرخ ارز ایجاد شود، هم اکنون با آشفتگی فعلی منتفی شده و باعث رشد رانت در بازار ارز شده است. افت 62 تومانی قیمت دلار در جریان معاملات بازار آزاد دیروز یکشنبه 12 دی ماه، قیمت هر دلار آمریکا با ۸۲ تومان کاهش به 3875 تومان رسید و این نرخ در شرایطی است که ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی قیمت منطقی این ارز را ۳۶۰۰ تومان می‌داند. همچنین یورو با ۵۳ تومان کاهش به نرخ ۴۱۷۵ تومان، پوند با ۵۲ تومان کاهش به نرخ ۴۸۳۶ تومان، درهم امارات با ۲۲ تومان کاهش به ۱۰۸۸ تومان و لیر ترکیه با ۹ تومان کاهش به نرخ ۱۱۶۰ تومان معامله شد. دستورالعمل جدید معاون اول رئیس جمهور معاون اول رییس جمهور در ابلاغیه ای ضمن مکلف کردن صادرکنندگان محصولات و فرآورده‌های پتروشیمی، فولاد، مس، آلومینیوم، سنگ آهن و کنسانتره آهن، گاز مایع تولیدی پتروشیمی برای به فروش رساندن ارز حاصل از صادرات براساس سیاست‌گذاری و هماهنگی بانک مرکزی، این بانک را موظف کرد ظرف دو هفته در راستای مبارزه با پولشویی، گزارش مربوط به اقدامات انجام شده به منظور برقراری ضوابط لازم و اجرای کامل قوانین و مقررات را ارائه کند. در بخشی از مصوبه معاون اول رییس جمهور و رییس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، ضمن تعیین دستورالعمل اقدام نظام بانکی نسبت به انجام گشایش اعتبار برای واردات کالاهایی که واردات آن با نرخ آزاد مجاز است، تصریح شده است: «بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است ترتیبی اتخاذ نماید حداکثر تا ۲۵/۱۲/۱۳۹۵ ارز حاصل از صادرات محصولات عمده صادراتی توسط بانک‌ها خریداری شود و صرافی‌ها به وظایف متعارف خود برگردند.» در بخش دیگری از ابلاغیه رییس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی با تاکید بر اینکه یوزانس برای واردات مواد اولیه و قطعات یدکی بدون سقف برای یک سال مجاز شده، آمده است: «استفاده از اعتبارات یوزانس حداکثر به مبلغ 50 میلیون دلار در هر مورد برای واردات، تکمیل و تجهیز خطوط تولید واحدهای اقتصادی موجود تا سقف سه سال مجاز است.» سیف: نرخ فعلی دلار حباب است درخصوص جریانات اخیر ارز و افزایش قیمت حدود 500 تومانی، رئیس کل بانک مرکزی نیز به این موضوع واکنش نشان داد. ولی‌الله سیف در اظهارات خود به روند کاهشی قیمت دلار در روزها و هفته‌های آینده اشاره و در این‌باره اعلام کرد که هرچند اعلام نرخ برای دلار سیاست درستی نیست اما واقعیت این است که رقم ۳۶۰۰ تومان برای این ارز مناسب است؛ هرچند که با نوساناتی می‌تواند این عدد کاملا دقیق نباشد اما در شرایط فعلی نرخ ۳۶۰۰ تومان را برای دلار، قیمت واقعی آن می‌دانم. براساس توضیحات سیف در رابطه با تجارت خارجی، قرار بر ایجاد زمینه‌هایی برای گشایش اعتبار اسنادی با ارز آزاد شده است؛ به گونه ای که وقتی گشایش ال سی با نرخ مثلا ۳۶۰۰ تومان و با پیش پرداخت ۱۰ درصد انجام می‌شود در زمان مبادله اسناد و تسویه‌حساب، نرخ تسویه براساس قیمت حداقل خواهد بود، یعنی قیمت زمان گشایش و زمان تسویه بررسی می‌شود و پایین‌ترین نرخ مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیف همچنین گفت: برای ساماندهی بازار، دیگر سیاست مورد تاکید بانک مرکزی این بوده که در دستورالعملی خواسته تا صادرکنندگان مواد پتروشیمی و مواد غیرنفتی ارز خود را به موقع به بازار عرضه کنند. همچنین تا ۲۵ اسفندماه امسال ارز حاصل از کالاهای صادراتی غیرنفتی در فضایی بین بانکی عرضه شود. وی همچنین در رابطه با زمان اجرایی شدن بورس ارز به عنوان راهکاری برای ساماندهی ارزی کشور عنوان کرد: بورس ارز از ابزارهای توسعه بازار است که البته به تصویب شورای عالی بورس نیز رسیده است. بورس ارز می‌تواند به عنوان ابزاری موجب کاهش ریسک معاملات ارزی و ایجاد امنیت بیشتر برای فعالان ارزی شود که امیدواریم بتوان بعد از یکسان‌سازی نرخ ارز آن را اجرایی کرد. نرخ منطقی ارز حدود 4 هزار تومان است سیدحمید میرمعینی کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «ابتکار» درخصوص وضعیت فعلی ارز گفت: هم اکنون ارز دارای سه نرخ شده است؛ دلیل اول آنکه رئیس کل بانک مرکزی به تازگی اعلام کرده تا پایان سال 95 نرخ ارز تک نرخی نخواهد شد و این خود به تنهایی می‌تواند بازار ارز را با اختلال روبه‌رو کند؛ نکته دوم آنکه معاون اول رئیس جمهور نرخ 3 هزار و 600 تومانی ارز را برای شرکت‌های وارداتی درنظر گرفته است. نکته سوم آنکه در آخرین اعلام صرافی‌ها روز گذشته قیمت دلار آمریکا به 3875 تومان رسید. میرمعینی اضافه کرد: با توجه به اینکه آینده منابع ارزی ما و از طرف دیگر زیرساخت‌های لازم برای تک نرخی شدن ارز مشخص نیست؛ این وضعیت آشفته در بازار ارز ایجاد شده است. در این راستا بورس ارز یقینا می‌تواند به وضعیت فعلی کمک کند. اعلام نرخ دستوری ارز، یک سیاست مقطعی بوده که بازار سیاه ایجاد کرده و در بلندمدت پاسخگو نخواهد بود. این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: از آنجایی که حدود یک ماه قبل ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد و وی هنوز برنامه ای برای آینده نرخ اونس جهانی و نفت ندارد و همچنین برای سرمایه‌گذاری نیز کشورهای هدفش مشخص نشده است، بنابراین تاحدودی نرخ ارز نیز نمی‌تواند برای ما مشخص باشد. اما ایران می‌تواند با قوانین محکم ارزی و کمک از بورس ارز، یک سیاست مقطعی درنظر بگیرد. با دوری از چنین زیرساخت‌هایی، با سه نرخی شدن ارز روبه‌رو شده ایم. میرمعینی درخصوص اعلام بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز کشور از سوی پتروشیمی‌ها افزود: این موضوع شاید تاحدی خوشبینانه باشد اما از آنجایی که شرکت‌های پتروشیمی معمولا دولتی یا خصولتی هستند، بازهم میزان دخالت دولت در نرخ ارز بالاست. اما درمجموع سیاست فعلی که دولت درخصوص وضعیت ارز درنظر گرفته، تنها سرکوب قیمت‌هاست و و عمدتا جنبه سیاسی دارد؛ این اتفاق باعث شده تا سفته بازی در بازار ارز افزایش یابد. وی در پایان اضافه کرد: رقم دلار 4هزار و 150 تومان شوک قیمتی بود که به این بازار وارد شد، اما درمجموع دولت تا زمان انتخابات این نرخ را روی 4 هزار تومان ثابت نگه می‌دارد. البته شاید رقم 3 هزار و 600 تومان در یک زمان مقطعی برای شرکت‌های واردکننده مناسب باشد اما درنهایت برای تک نرخی شدن ارز، این رقم تثبیت نخواهد شد و تاحدی رقم بالاتر خواهد رفت.
سایر اخبار این روزنامه
استاندار تهران: برگزاری انتخابات ۹۶ سخت‌تر از انتخابات ۹4 است کشمکش‌ها بر سر فیلترینگ بازی «کلش آو کلنز» ادامه دارد رئیس جمهوری در نبرد «کِلَن»ها دستیار رییس‌جمهوری خبر داد انتخاب آبادان به عنوان یکی از شهر‌های پایلوت اجرای حقوق شهروندی رییس دفتر رییس‌جمهوری: عرضه ارز افزایش می‌یابد صدور حکم اعدام برای متهم پرونده کلاهبرداری شبکه‌ای به بهانه واکنش‌ها به سریال «معمای شاه» بررسی شد همسو ‌های ناسازگار تروریست‌ها شب سال نوی میلادی را هدف قرار دادند شروع خونین 2017 ادامه فعالیت‌های پروژه مدیریت چندمنظوره جنگل‌های هیرکانی جوامع محلی دست به کار شدند جنبه‌های سه نرخی شدن نرخ ارز زیر ذره بین «ابتکار» دست دولت و پای فرار ارز تبعات شفافیت درآمد و دارایی های مدیران دولتی بررسی شد مردم بدانند یا ندانند؟ به بهانه نامه «فرهادی» و جنجال های اخیر خوابیدن در مغاک غفلت محمدصادق جنانصفت نرخ ارز آتش زیر خاکستر است استاندار تهران: برگزاری انتخابات ۹۶ سخت‌تر از انتخابات ۹4 است قانونگذاران علل سیاسی‌شدن بازار ارز را بررسی کردند بازی سیاست در میدان فردوسی آیا تنش در روابط آمریکا و روسیه ادامه می یابد؟ آیت‌الله هاشمی رفسنجانی: امیدواریم شیاطین داخلی نتوانند انقلاب را زخمی کنند شامگاه امروز و از شبکه اول سیما پخش می‌شود گفت‌وگوی زنده تلویزیونی رییس‌جمهوری در جلسه شورای عالی فضای مجازی به ریاست روحانی چارچوب کلی سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام‌رسان‌ 7 نفر از پرسپولیس، 4 بازیکن از ذوب 19 بازیکن به اردوی تیم ملی دعوت شدند روایت زندگی مادر بوشهری که بدون آموزش نقاشی می کشد «کنیز» موزه ندارد دلار زیر 4هزار تومان آرام گرفت زورآزمایی در بازار ارز حضور پر رنگ فیلمسازان فیلم اولی در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر صدای پای نسل تازه جلال‌خوش‌چهره تردید در آتش بس سوریه امیدی‌ها برنامه‌ خود را در صورت بازتعریف «رجل سیاسی» بیان کردند ردپای یک تفسیر در تبلیغات انتخا «ابتکار» از مناقشه وزرا و نمایندگان مجلس بر سر قیمت‌گذاری خوراک پتروشیمی‌ها گزارش می دهد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی: امیدواریم شیاطین داخلی نتوانند انقلاب را زخمی کنند