وزارت علوم؛ ز غوغای جهان فارغ

این روزها خبر «بازدید بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دانشگاه‌ها» در صدر اخبار دانشگاهی رسانه‌ها است. هر بار یکی تکذیب می‌کند و دیگری خبر جدیدی در این‌باره می‌دهد. تا اینکه روز گذشته دکتر منصور غلامی، وزیر علوم در حاشیه برگزاری مراسم چهلمین روز درگذشت حجت‌الاسلام احمد احمدی در دانشگاه تهران در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی‌بر صحت بازدید بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سه دانشگاه علم و صنعت، صنعتی شریف و شهید بهشتی در حالی که تاکید می‌کرد «از زمانی که مسئولیت وزارت را برعهده گرفته، چنین اتفاقی رخ نداده است» گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازدیدی از دانشگاه‌های کشور نداشته و این بحث مربوط به شورای عالی امنیت ملی بوده و اخیرا چنین اتفاقی نیفتاده است. اصلا این سه دانشگاهی که نام بردید، بازدیدی از آنها نشده و در ماه‌های اخیر چنین اتفاقی رخ نداده است.»

 شروع داستان ماجرا از آنجایی رسانه‌ای شد که 13 تیرماه نامه‌ای با امضای جمعی از اساتید دانشگاه علم و صنعت منتشر شد که در آن عنوان شده بود: « اخیرا بازرسان آژانس انرژی اتمی (IAEA) در اقدامی گستاخانه به دانشگاه علم و صنعت ایران وارد شده و بیشرمانه به بازرسی و تفتیش آزمایشگاه‌های یکی از دانشکده‌ها پرداخته و با دستمال‌های خاص خود نمونه‌برداری انجام داده‌اند.» پس از آن خبرنگار یکی از رسانه‌ها در توئیتی به نقل از عضو هیات‌علمی دانشگاه علم و صنعت مدعی شد، بازرسان آژانس در خردادماه سال جاری در حالی که نقشه آزمایشگاه‌های اساتید دانشکده برق دانشگاه علم و صنعت را در اختیار داشتند، به صورت محرمانه اقدام به بازدید و نمونه‌برداری از برخی از آزمایشگاه‌های اساتید این دانشکده کردند. حتی عنوان شد که بهانه بازرسان آژانس برای نمونه‌برداری، استفاده از کلمه سانتریفیوژ در پایان‌نامه یکی از دانشجویان این دانشگاه بوده است. یکی از اعضای هیات‌علمی دانشگاه علم و صنعت که نامش عنوان نشده، در گفت‌وگو با فارس اعلام کرده بازرسان آژانس در خردادماه سال‌جاری در حالی که نقشه آزمایشگاه‌های اساتید دانشکده برق دانشگاه علم و صنعت را در اختیار داشتند، به صورت محرمانه اقدام به بازدید و نمونه‌برداری از برخی آزمایشگاه‌های دانشکده برق این دانشگاه کردند. وی همچنین گفته این بازرسی‌ها در تاریخ 12 تیر نبوده، بلکه در خردادماه امسال رخ داده است. با این حال جبارعلی ذاکری، رئیس دانشگاه در اظهارنظری از اساس این اتفاق را تکذیب کرده و گفت این حرف‌ها صحت ندارد.



 شریف و شهید بهشتی، مقصد بعدی بازرسی؟ مدتی از خبر بازدید بازرسان از دانشگاه علم و صنعت نگذشته بود که فؤاد ایزدی، رئیس گروه پژوهش‌های آمریکا‌شناسی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در جمع مسئولان نواحی استانی و معاونان سازمان بسیج دانشجویی کشور اعلام کرد: «بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از دانشگاه علم‌وصنعت سراغ دانشگاه شهید بهشتی که تنها دانشکده انرژی هسته‌ای در کشور را داراست رفته‌اند که البته تاکنون شورای عالی امنیت ملی آنها را معطل کرده است.» پس از چند روز پیگیری برای ارتباط با مسئولان دانشگاه علم و صنعت و دانشگاه شهید بهشتی جهت پاسخگویی متاسفانه هیچ‌کدام حاضر به پاسخ نشدند، تا اینکه خبرنگار یکی از رسانه‌ها در فضای مجازی به نقل از یک عضو هیات‌علمی دانشگاه صنعتی شریف مدعی شد: «بعد از دانشگاه علم و صنعت بازرسان از دانشگاه صنعتی شریف هم بازدید پنهانی داشته‌اند، ولی این موضوع رسانه‌ای نشده است.» با این حال محمود فتوحی در گفت‌وگو با مهر در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه بازرسان آژانس انرژی اتمی از این دانشگاه بازدیدی داشته‌اند یا نه، گفت: «من از این موضوع اطلاعی ندارم.» تا اینکه درنهایت روز گذشته وزیر علوم از اساس این موضوع را تکذیب کرد؛ تکذیبی که با سوال‌های بسیاری همراه است، چه اینکه یکی از روسای دانشگاه‌های تهران در پاسخ به خبرنگار «فرهیختگان» ابتدا با تایید بازدید بازرسان و سپس انکار گفته خود مدعی شد که این موضوع به مرجع عالی دولتی مربوط است نه دانشگاه و وزارت علوم! احمد چلداوی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت هم در گفت‌وگو با فارس درباره تکذیب خبر بازدید بازرسان آژانس بین‌المللی از برخی دانشگاه‌ها گفت: «وزیر علوم برای دروغگویی‌اش در روز روشن باید استیضاح شود. اگر وزیر علوم تضمین کند که با ثابت شدن این موضوع، استعفا می‌دهد و کنار می‌رود، بنده این موضوع را ثابت خواهم کرد و ثابت می‌کنم که این بازدید انجام شده است.»

 واکنش‌های دانشجویان چه بود؟ تشکل‌های دانشجویی در روزهای گذشته نسبت به این اخبار و تکذیبیه‌ها واکنش نشان دادند که اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل در نامه‌ای خطاب به علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی عنوان کرد: «هفته پیش خبر بازرسی مأموران آژانس از دانشگاه علم و صنعت و دیروز از دانشگاه صنعتی شریف را شنیدیم، ولیکن هنوز هیچ‌کس جرأت تایید یا تکذیب این اخبار را ندارد. زمزمه ادامه این بازرسی‌ها ما را بر آن داشت که با ورود به مساله، جلوی آینده شوم این اتفاقات را بگیریم و در این راستا صلاح را بر آن دیدیم که پیش از هر اقدام خودجوش، شما را به‌عنوان مسئول مستقیم امنیت ملی در جریان بگذاریم.» بسیج دانشجویی هشت دانشگاه بزرگ تهران هم در نامه‌ای خطاب به وزیر علوم،از  بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دانشگاه علم و صنعت، بدون اطلاع دانشگاهیان انتقاد کرد و نوشت: « بازرسان آژانس تنها به بهانه مقاله پژوهشی یکی از دانشجویان این دانشکده به سمت دانشگاه سرازیر شده و به جای بازرسی از آزمایشگاه و دفتر استاد مربوطه، تعدادی از آزمایشگاه‌ها و دفاتر اساتید را مورد تفتیش قرار داده‌اند. طبق اذعان اساتید دانشکده برق، بسیاری از این استادان هنگام بازدید در دفتر خود حضور نداشته و این اقدام بدون اجازه آنان صورت گرفته است؛ حال آنکه تعدادی از قطعات فوق پیشرفته و راهبردی ساخته‌شده توسط اساتید در همین اتاق‌ها قرار داشته‌اند.»